Minister: mooie nacht voor studenten, maar dit kabinet gaat leenstelsel niet afschaffen

Studentenorganisaties zijn blij dat een meerderheid van de Tweede Kamer het leenstelsel voor studenten wil vervangen door een basisbeurs. Het Interstedelijk Studentenoverleg (ISO) zegt dat de Kamer "een genadeklap uitdeelt aan het leenstelsel". De landelijke Studentenvakbond LSVb benadrukt dat actievoeren nodig blijft, omdat er nog geen concrete acties volgen van het kabinet.

Tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen werden vannacht twee moties aangenomen om het leenstelsel zo snel mogelijk af te schaffen en te vervangen door een basisbeurs. Vrijwel alle partijen keerden zich tegen het leenstelsel. Alleen de VVD stemde tegen beide moties. De Kamer zegt niet hoe de afschaffing moet worden betaald en of studenten die hebben moeten lenen, moeten worden gecompenseerd.

Stelselwijzing pas regelen bij formatie

Demissionair minister Van Engelshoven zei vanochtend voor de ministerraad dat het aan een nieuwe coalitie is om een keuze te maken wat voor systeem er moet komen als het leenstelsel wordt afgeschaft. Ze heeft al op een rijtje gezet welke varianten er mogelijk zijn. "Iedereen snapt dat dit zo'n grote stelselwijziging is dat dat echt aan een nieuw kabinet is. Je moet ook nog kiezen hoe je het doet en dan moet je het ook nog ingevoerd krijgen. "Er zijn echt nog wat stappen voor nodig."

Ze kwalificeerde de gebeurtenissen als een hele mooie nacht voor studenten, nu zo'n brede meerderheid in de Kamer heeft uitgesproken van het leenstelsel af te willen. De minister hoopt dat er snel een nieuw kabinet is dat er "snel een helder besluit over neemt". Ze wees er ook op dat het eventueel compenseren van studenten die onder het huidige stelsel vallen miljarden kost.

Nog veel onzeker

Politiek verslaggever Wilco Boom wijst erop dat er nog veel onzeker is. Het huidige demissionaire kabinet lijkt niet van zins iets aan het leenstelsel te veranderen en "het is ook onduidelijk hoe de afschaffing wordt betaald", zei hij in het NOS Radio 1 Journaal.

Rutte wees er dan ook op dat het een grote beleidswijziging is. De kosten van de compensatie voor studenten die hebben moeten lenen worden op zeker anderhalf miljard euro geschat, maar er gaan ook veel hogere bedragen rond, tot vele miljarden euro's. Daarnaast zou de invoering van een basisbeurs mogelijk miljarden kosten.

"Als ik student was, zou ik nog even geen champagne of bier op de goede afloop drinken", zegt Boom. "We moeten dus afwachten wat het kabinet gaat doen."

Demissionair premier Rutte:

Volgens voorzitter Lisanne de Roos van het Interstedelijk Studenten Overleg kan een volgend kabinet vanwege de moties niet meer om de invoering van een nieuw studiefinancieringsstelsel heen.

Het Interstedelijk Studenten Overleg op Twitter:

De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) waarschuwt dat de aangenomen moties slechts het begin zijn. Voorzitter Ama Boahene: "We zijn er nog niet, er moet nog wel een basisbeurs ontwikkeld worden. En er moet nog nagedacht worden over compensatie voor de leenstelselgeneratie", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal.

Een motie van de SP, waarin het kabinet werd verzocht om samen met studentenbonden te werken aan een alternatief voor het huidige leenstelsel, haalde geen meerderheid.

LSVb op Twitter:

Studentenorganisaties voeren al jaren actie tegen het leenstelsel, omdat het systeem zou leiden tot kansenongelijkheid, hoge schulden, te hoge prestatiedruk en psychische klachten. "Met de herinvoering van een basisbeurs krijgen studenten weer ademruimte om zichzelf maximaal te ontplooien tijdens én na hun studie", aldus het ISO.

Dat er steeds minder draagvlak was voor het leenstelsel, tekende zich de afgelopen tijd al af. Van de grote politieke partijen bleef alleen de VVD er achter staan.

Op het terrein van de Universiteit Utrecht reageren studenten vanmorgen positief op het nieuws dat de moties zijn aangenomen. "Wij behoren tot de 'rotgeneratie', daar mag wel compensatie voor komen", zegt een student tegen de verslaggever van het NOS Radio 1 Journaal. "Ik ben begonnen toen er nog een basisbeurs was. Dat voelde beter dan de 30.000 euro studieschuld die ik nu heb." Een andere student heeft na vier jaar studeren een schuld van 46.000 euro opgebouwd. "Dat is wel pittig."