Iets minder voedsel weggegooid in coronacrisis

In coronatijd is in Nederland minder voedsel verspild, blijkt uit onderzoek van de Universiteit Wageningen en het Voedingscentrum. Hoewel driekwart van de ondervraagden zegt net zoveel brood, groenten en fruit weg te hebben gegooid als normaal, zei 26 procent juist minder voedsel te hebben verspild.

Toine Timmermans, directeur van de stichting Samen tegen Voedselverspilling, komt met de cijfers aan het begin van de Verspillingsvrije Week. Inmiddels is volgens hem de situatie weer wat 'genormaliseerd'.

"Mensen planden toen blijkbaar beter, maakten meer gebruik van boodschappenlijstjes", zegt Timmermans. "Er waren minder impulsaankopen, men kocht vaker langer houdbare producten en er waren - doordat we meer verplicht thuis zaten - minder onverwachte gebeurtenissen."

Een andere belangrijke ontwikkeling was volgens hem de populariteit van verspakketten. "Uit onderzoek blijkt dat dergelijke boxen leiden tot minder verspilling thuis".

Verspilling brood centraal

In de Verspillingsvrije Week, die vandaag begint, staat dit jaar de verspilling van brood centraal. In een week tijd kan heel Nederland thuis ruim 60 miljoen boterhammen besparen door ze simpelweg niet weg te gooien. Bakkers en supermarkten doen mee aan de campagne om broodverspilling onder consumenten te voorkomen. Zo plakken zij op drie miljoen broden een sticker met de tekst Eet jij ook elke boterham?

"Brood staat in de top-3 als het gaat om verspilling van voedsel", aldus Timmermans. Overigens is dat niet alleen de schuld van huishoudens, ook bakkers en supermarkten kunnen er wat van. "Supermarkten hebben vorig jaar bijna 8 procent van het brood niet verkocht en retour gestuurd. Dat is verschrikkelijk veel. Dan ben je toch niet goed bezig?"

Vries-vers brood

Maar er zijn altijd uitzonderingen. De Jumbo-supermarkt in Wageningen heeft het afgelopen jaar de broodverspilling met meer dan 50 procent teruggedrongen.

Jumbo-ondernemer George Verberne: "In Wageningen wonen natuurlijk veel studenten. Die dan weer veel, dan weer weinig kopen. Of we hadden veel te veel brood over - soms wel 150 tot 200 broden per dag - of we hadden veel te weinig. Ik had contact daarover met Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Nederland en onze bakkerij. Toen hebben we samen het concept vries-vers brood bedacht."

Een deel van het brood dat in de bakkerij uit de oven komt, gaat gelijk de vriezer in. Dan wordt het later ook gevroren in de supermarkt verkocht. "Dus de klant die 's avonds om 8 uur komt en normaal gesproken misgreep, kan nu een halfje uit de vriezer meenemen. Immers: uit onderzoek blijkt dat 80 procent van de Nederlanders brood invriest, dus ja, dit past prima. Bij veel consumenten moet de knop nog wel even om. Want die denken: uit de vriezer? Oh, das oud brood."

Creatieve ondernemers

Bij Bakkerij 't Stoepje - dat brood verkoopt op honderden markten in het hele land - was de verspilling jarenlang een doorn in het oog. Inkoper Roel Blokhuis: "Twintig jaar geleden hadden we 800 à 900 markten. Dus ja, er kwamen wekelijks duizenden broden retour. Daar werden we niet echt blij van", zegt hij vanochtend in het NOS Radio 1 Journaal. "En dan hebben we het nog niet over klein brood als witte bollen, krentenbollen, harde broodjes."

Een van de eerste maatregelen was het schrappen van de zogenoemde retourregeling. "Elke markt kon het onverkochte brood terugsturen. Daar kreeg de ondernemer per brood een paar dubbeltjes voor. Daarmee wilden we voorkomen dat sommigen het brood van vandaag morgen gingen verkopen. We hadden als 't Stoepje wel een naam hoog te houden, hè?"

Met het schrappen van die regel kwam er veel minder brood retour. Blokhuis: "Ondernemers werden creatief: gingen brood van gisteren verkopen maar dan tegen een lagere prijs, gingen contact zoeken met de lokale Voedselbank. En heel belangrijk: het afbakken in de kraam werd een trend. Ondernemers nemen tegenwoordig mooie ovens mee waardoor ze bijvoorbeeld om twee uur 's middags kunnen zeggen: ik ga nog wat broden afbakken. Zo kun je de productie meer afstemmen op de vraag."

Volgens de inkoopmanager hebben al die maatregelen de verspilling teruggedrongen van 100 naar zeker 30 procent: "Ook hier - tijdens het bakproces en verpakken - zijn we bezig de verspilling te verlagen. We zijn er nu constant mee bezig. Of het nog een hoofdpijndossier is? Nou, wel minder."