Personeelstekorten in Verenigd Koninkrijk: 'Moeilijkste seizoen ooit'
Het familiebedrijf van Tim Chambers verbouwt al decennia allerlei soorten fruit. Het land van de boerderij in Kent hangt vol blauwe bessen, frambozen, aardbeien en bramen die rijp zijn voor de oogst. Maar dit jaar zijn er niet genoeg mensen om ze te plukken.
"Het moeilijkste seizoen dat ik ooit heb meegemaakt", zegt de teler. "Normaal hebben we hier bijna tweeduizend Europese seizoenarbeiders om te helpen plukken, maar deze zomer hebben we zo'n 25 procent minder mensen."
Door het tekort aan personeel heeft Chambers dit seizoen sommige velden niet kunnen oogsten, waardoor hij tonnen met fruit moest laten wegrotten. Een grimas trekt over zijn gezicht. "Je werkt het hele jaar aan zo'n gewas. Dat je het dan moet laten verpieteren, dat is zo teleurstellend. Ik ga niet meer naar die velden toe, ik wil ze gewoon niet zien."
Correspondent Fleur Launspach ging langs bij familiebedrijf Chambers:
Het is de combinatie van corona en post-Brexit-immigratieregels die voor deze personeelstekorten hebben gezorgd in het Verenigd Koninkrijk. Honderdduizenden arbeidsmigranten hebben het land verlaten en daardoor zitten fabrieken, fruit- en groentetelers en transportbedrijven met een schrijnend tekort aan personeel.
Coronareisbeperkingen en isolatieregels hebben het seizoenswerk ingewikkelder gemaakt, toch zijn het vooral de beperkte werkvergunningen die het bedrijf van Chambers raken. Na Brexit heeft de hele sector 30.000 tijdelijke werkvergunningen voor seizoenarbeiders gekregen, maar er is wel drie keer zoveel nodig. "Beleidsmakers zouden dit kunnen oplossen met een knip met de vingers", zegt hij. "Ze luisteren niet naar wat wij op het land nodig hebben, want het draait om Brexit-politiek."
Naast de tuinbouwsector kampt ook de horeca en de voedsel- en vleesindustrie met grote arbeidstekorten. Slachthuizen en vleesverwerkers overleggen daarom met de Britse regering of gevangenen en ex-gedetineerden kunnen worden ingezet om openstaande vacatures te vullen.
Uitverkochte milkshakes in McDonald's
Er zijn bovendien niet genoeg vrachtwagenchauffeurs om de producten van het veld of de fabrieken naar de supermarkten te brengen. Een tekort van zo'n 90.000 vrachtwagenchauffeurs leidt tot lege schappen in de Britse supermarkten, uitverkochte milkshakes in McDonald's-vestigingen en inmiddels komen ook de corona vaccins vertraagd bij huisartsen en vaccinatiecentra binnen.
Als de sector het nu al niet kan bolwerken, kunnen we de druk met de feestdagen helemaal niet aan.
Ryan Pulleyn, de directeur van Pulleyn transportbedrijf in Reading, denkt dat het de komende maanden alleen maar erger gaat worden. Hij maakt zich nu al zorgen over Kerstmis. "Als de sector het nu al niet kan bolwerken, kunnen we de druk met de feestdagen helemaal niet aan."
Tot overmaat van ramp is tijdens de pandemie een achterstand ontstaan bij het opleidingstraject van chauffeurs, waardoor de aanwas van nieuwe mensen minimaal is. Inmiddels vechten werkgevers in transportindustrie om chauffeurs, met als gevolg dat de lonen stijgen. Sommige supermarktketens bieden chauffeurs nu evenveel als het salaris van een pensioenadviseur of huisadvocaat.
Hogere prijzen
Ook Pulleyn heeft het salaris voor zijn chauffeurs moeten verhogen. Het is onvermijdelijk dat consumenten die extra kosten gaan terugzien in de producten die ze kopen, zegt hij. "Maar met hogere prijzen lossen we het personeelstekort niet op."
De transportsector heeft de Britse regering herhaaldelijk gevraagd om chauffeurs uit de Europese Unie een tijdelijk werkvisum te verstrekken. Pulleyn sluit zich daar bij aan: "Brexit is Brexit", zegt hij. "Maar we kunnen toch wel een realistisch gesprek voeren over hoe we noodzakelijk personeel de grens over krijgen?"
Volgens de regering van premier Boris Johnson moeten bedrijven echter Brits personeel aannemen, in plaats van op buitenlandse arbeidskrachten te leunen. Volgens de Minister van Economische Zaken Kwasi Kwarteng moet het land van het "kortetermijndenken" af, en meer investeren in het opleiden van de eigen bevolking.
