De 62 Nederlandse militairen die na de val van Kabul assisteerden bij het ophalen van evacués zijn het vliegveld van de stad nauwelijks af geweest. Dat melden de Telegraaf en Nu.nl op basis van antwoorden van Defensie en militairen die ter plaatse waren.
In een Kamerbrief schreven de ministers Bijleveld (Defensie) en Sigrid Kaag (Buitenlandse zaken) tijdens de operatie dat al het mogelijke werd gedaan om evacués "op het vliegveld van Kabul te krijgen" en dat de militairen daarbij zouden assisteren. In werkelijkheid betekende dat niet dat ze met auto's door de straten van de Afghaanse hoofdstad reden.
Een Defensiewoordvoerder zegt tegen Nu.nl dat er wel momenten waren dat de militairen "even naar voren gingen", maar dat militairen niet de straten van Kabul ingingen. In de praktijk bleek het volgens de woordvoerder ondoenlijk om door de mensenmassa's rond de luchthaven heen te gaan. "Hoe kom je dan weer terug?"
Evacuatielijst
Militairen van de Koninklijke Marechaussee en het Korps Commandotroepen vertellen in De Telegraaf en de Defensiekrant dat ze hebben gedaan wat ze konden om zoveel mogelijk evacués weg te halen uit het land. Ze begonnen met een evacuatielijst met vijfhonderd namen, maar uiteindelijk vervoerden ze er er vijf keer zoveel, omdat de lijst bleef groeien.
De eerste dagen verliep de operatie moeizaam vanwege de chaos rond het vliegveld. Het bleek moeilijk om mensen door de menigte naar binnen te krijgen, zelfs al beschikten ze over de juiste documenten, vertelt een van de commando's. Met een voertuig de menigte in rijden was geen optie vanwege het risico op verdrukking in de bewegende massa.
Oranje kledingstukken
De evacuatie kwam alsnog goed op gang toen de Nederlanders na drie dagen gebruik gingen maken van een ingang die tot dan toe niet werd benut en die later 'Hollandse Poort' werd genoemd. "Een gat in het hek met daarvoor een open riool", omschrijft een van de militairen de doorgang. Evacués kregen van Buitenlandse zaken informatie over de route en kregen het advies als herkenningsteken iets oranjes te dragen. De militairen zagen daarna "de ene na de andere met een oranje sjaal of shirt verschijnen".
Soms waren er mensen bij zonder de juiste documenten. Dat stelde de militairen voor een ethisch dilemma, vertelt een medewerker van de Marechaussee in de Defensiekrant. "Soms klopten de papieren gewoon niet. Mensen kopieerden e-mails van Buitenlandse Zaken van anderen of namen oranje kledingstukken mee. Alles in een poging om naar Nederland te kunnen, ook al stonden ze niet op de lijst van evacués. Dergelijke situaties zijn schrijnend."
Nadat ze hun laatste voertuigen onbruikbaar hadden gemaakt, keerden de militairen op 26 augustus zelf terug naar Nederland, kort na twee aanslagen bij het vliegveld. Een van die aanslagen was dichtbij de 'Hollandse Poort' gepleegd, maar de militairen waren daar toen al niet meer in de buurt.
