Verzetsstrijders in Panjshir: 'We zullen onze dorpen verdedigen tegen de Taliban'
Zoals het de Russen mislukt is, zo zullen ook Talibanstrijders falen om de Afghaanse provincie Panjshir te bezetten. Die voorspelling doet Shamsudin Hamid. "Het is moeilijk vanwege de locatie en de bergen", zegt het raadslid van het Nationale Verzetsfront in de provincie.
Het is de enige provincie waar geen Taliban op straat te zien zijn. De Taliban vielen het verzetsleger sinds de machtsovername in Kabul een paar keer aan, maar drongen de provincie tot nu toe niet binnen. Vertegenwoordigers van beide groepen hebben al een keer met elkaar rond de tafel gezeten, maar dit leverde nog geen overeenkomst op.
Doden bij Talibanaanval
De groene Panjshirvallei is moeilijk te bereiken door de ondoordringbare bergen eromheen. Er is maar een echte toegangsweg, waar de Taliban nu vlakbij staan opgesteld. Zondag en maandag werd het internet en de telefoondiensten 24 uur lang afgesloten door de Taliban.
Maandagnacht vielen hun strijders op meerdere fronten aan. Volgens woordvoerder van het verzetsfront, Fahim Dashty, kwamen hierbij zeven of acht Talibanstrijders om het leven, waarna de Taliban zich terugtrokken.
Het verzetsfront bewaakt de provincie in opperste staat van paraatheid. Toch kreeg een camerateam uit Kabul kort voor de aanval toestemming om er voor de NOS te filmen.
Cameraman Zaki Yousfzai, geluidsman Mohammad Samim Yousifi, lichtman Mahboob en veiligheidsadviseur Mohammad Nadeer Anwari maakten het afgelopen weekend de reis naar de Panjshirvallei, ofwel de vallei van de Vijf Leeuwen. Correspondent Aletta Andre maakte een reportage met de beelden:
Gevoelige militaire frontlinies mochten ze niet filmen. Ook was verzetsleider Ahmad Massoud niet beschikbaar voor een interview. Hij is bijzonder achterdochtig als het om journalisten gaat.
Zijn vader, de legendarische krijgsheer Ahmad Shah Massoud, kwam in 2001 om bij een zelfmoordaanslag waarbij de daders zich voordeden als journalisten.
Hamid, die nog naast Massoud senior tegen de Russen en de Taliban vocht, spreekt in zijn plaats namens het verzetsfront. Aan de muur in zijn kamer hangt een grote foto van Massoud senior, die ook wel bekend stond als de Leeuw van Panjshir.
Onder zijn leiding bleven in de jaren 90 Panjshir en andere noordelijke regio's buiten de invloed van het Talibanregime.
Op Hamid's tafel staat de rood-groene vlag van Afghanistan, die onder de Taliban in de jaren 90 verboden was en de afgelopen weken uitgroeide tot een symbool van verzet. In de rest van de vallei wappert overal de lokale vlag van Panjshir.
"De Taliban moeten bereid zijn tot specifieke gesprekken, het accepteren van verkiezingen en de verdeling van de macht", zegt Hamid. Hij benadrukt dat ze klaar zijn voor onderhandelingen, maar dat deze echt inhoudelijk moeten gaan over machtsverdeling en bestuursvormen. "De Taliban denken dat we ons via onderhandelingen zullen overgeven. Dat is een foute aanname."
Wapens en militairen
In Panjshir begonnen de voorbereidingen voor het huidige verzet al tenminste een jaar geleden, met het uitbreiden van wapens en munitie binnen de vallei. Sinds de opmars van de Taliban deze maand hebben militairen, inclusief commando's die ook wapens en voertuigen meenamen, zich aangesloten.
Nadat president Ghani op 15 augustus het land had verlaten, settelde vice-president Amrullah Saleh zich hier, en verklaarde via Twitter dat hij nu de president van het land is.
Vredige plek
De vallei geeft een vredige indruk, met idyllische landschappen, drukke winkels in de hoofdstad en spelende kinderen. De jonge soldaat Mumtaz uit de naburige provincie Parwar staat in een winkel schoenen en een hoed te passen. "Dit is een heel vredige plek, maar mijn provincie Parwan staat onder controle van de Taliban. Ze zijn heel wreed naar de mensen toe, ze doorzoeken elk huis. Ik ben naar Panjshir gekomen om onze provincie te verdedigen."
Ook andere bezoekers en inwoners noemen de vallei vredig. "We volgen onze dagelijkse routine", zegt inwoner Abdul Nabi. "Als de oorlog uitbreekt, dan zullen we onze dorpen, onze eer en onze vlag verdedigen."
Inwoners vertellen de Afghaanse nieuwszender TOLO dat de prijzen erg zijn gestegen, omdat de toegangsweg door de Taliban wordt gecontroleerd. De mensen waar de NOS mee sprak, merkten dit nog niet. "Etenswaar als olie en bloem en zelfs brandstof komen dagelijks binnen. De prijzen zijn zoals altijd", zegt winkelier Jan Agha.
Op de vraag of de mensen in Afghanistan niet genoeg hebben van gevechten, reageert raadslid Hamid verontwaardigd. "Je zou de mensen moeten vragen of ze bereid zijn een Talibanregime te doorstaan met zweepslagen, executies, moorden, beledigingen en armoede. We zijn klaar om te onderhandelen, en hebben hier een eerste stap voor gezet. We zullen niet aanvallen, tenzij de Taliban ons aanvallen. Maar de Taliban moeten niet denken dat ze mensen met geweld kunnen domineren; dat zullen wij niet toestaan."
Hamid had ook een verzoek aan Europese landen. "We hebben jullie financiële en politieke steun nodig."
Onwaarschijnlijk
Zoals het er nu voorstaat, is het onwaarschijnlijk dat het verzetsfront een grootschalige aanval van de Taliban, die nu de meeste wapens en voertuigen van het Afghaanse leger in handen hebben, kunnen weerstaan. Maar de Taliban zetten vooralsnog ook in op onderhandelingen. Ze zeggen immers een inclusieve regering te willen vormen, met leden uit alle verschillende etnische groepen, met als doel duurzame vrede.
Als het zou lukken een overeenkomst te bereiken met de verzetsstrijders in Panjshir, dan zou dat doel een stuk dichterbij zijn.
