In 50 jaar tijd niet voorgekomen: meer vacatures dan werklozen

De spanning op de arbeidsmarkt is ongekend hoog: er zijn meer vacatures dan werklozen. "Dit hebben we in 50 jaar niet gezien", zegt Peter Hein van Mulligen, hoofdeconoom van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS).

Tegenover 100 werklozen stonden 106 openstaande vacatures in het tweede kwartaal van 2021. Dat wordt een krappe arbeidsmarkt genoemd. Voor werkgevers is het lastiger om personeel te vinden. In het tweede kwartaal ging onder andere de horeca weer geleidelijk open, werd de avondklok afgeschaft en ontving de culturele sector weer bezoekers.

De spanning op de arbeidsmarkt nam in het eerste kwartaal van dit jaar al toe, waarbij het aantal vacatures per 100 werklozen opliep van 57 naar 73. Het laatste record werd gemeten in het tweede kwartaal van 2019, toen er 93 vacatures open stonden per 100 werklozen.

Ook waren er in absolute getallen nog nooit zoveel openstaande vacatures in Nederland: in het tweede kwartaal ging het om meer dan 300.000 vacatures. Aan het begin van de coronacrisis nam het aantal vacatures af, maar vanaf het tweede kwartaal van 2020 nam het aantal open werkplekken weer toe.

Loonsteun en arbeidsmigranten

De krapte op de arbeidsmarkt nam al vóór corona structureel toe. Maar de virusuitbraak leidde tot een tijdelijke extra krapte. "Er is een tekort aan arbeidsmigranten die tijdens de pandemie terug zijn gegaan naar Oost-Europa", zegt Van Mulligen. Ook de coronasteun zorgt ervoor dat er meer vacatures zijn dan werklozen.

"Dat gaat om banen in bedrijven die zonder de steun failliet zouden zijn gegaan. Nu blijven mensen in die banen hangen, terwijl ze anders werkloos zouden zijn geraakt", aldus Van Mulligen.

De werkloosheid daalt al drie kwartalen op rij. In de maanden april, mei en juni waren er 307.000 mensen werkloos, 3,3 procent van de beroepsbevolking. In deze maanden gingen meer werklozen aan de slag dan dat werkenden hun baan verloren. Ook was het aantal mensen dat stopte met het zoeken naar een baan bijna even groot als het aantal baanzoekers, schrijft het CBS.

Handel, zakelijke dienstverlening en zorg

Net als in het vorige kwartaal waren de meeste vacatures in de handel, zakelijke dienstverlening en de zorg te vinden. Die sectoren bij elkaar zijn goed voor de helft van alle vacatures. Het aantal vacatures nam in het tweede kwartaal in alle sectoren toe, als gevolg van de versoepelingen.

In de horeca verdubbelde het aantal vacatures; hier waren de meeste vacatures per duizend banen van werknemers, namelijk 82 eind juni. In de hele arbeidsmarkt waren er 39 vacatures per duizend banen van werknemers, de hoogste meting ooit door het CBS.

Het totaal aantal banen is het afgelopen kwartaal met 133.000 toegenomen. Dat is nog wel 29.000 banen minder dan het recordaantal in de eerste drie maanden van 2020, pre-corona dus. Vooral de werknemersbanen namen toe, met 1,5 procent. Ook het aantal banen voor zelfstandigen nam toe, waardoor nu ruim 1 op de 5 banen door een zelfstandige wordt opgevuld.

Om 09.30 uur komt het CBS ook met cijfers hoe de Nederlandse economie zich heeft ontwikkeld in het tweede kwartaal van 2021.