'Vakanties beïnvloeden coronacijfers', komt persconferentie te vroeg?
Morgen bepaalt het kabinet hoe het de coronapandemie verder wil aanpakken. Daarbij ligt 'alles op tafel'. Maar is het niet te vroeg om te beoordelen of er versoepelingen mogelijk zijn of niet?
De hoeveelheid positieve coronatests daalt gestaag, maar is met 103 per 100.000 inwoners nog niet heel laag. Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen stabiliseert, maar het blijven er behoorlijk wat. Woensdag lagen er 472 covid-patiënten op de verpleegafdelingen en 199 op de ic's.
Het R-getal, dat aangeeft aan hoeveel mensen één besmettelijk persoon het virus overdraagt, was op 26 juli 0,79 en stijgt, net als het percentage positieve tests.
In totaal zijn er nu 21,8 miljoen prikken gezet. Van de 18-plussers heeft naar schatting 71 procent twee vaccinaties gehad en 85 procent ten minste één prik. Van de 12 tot 17-jarigen heeft 43 procent de eerste prik gehaald. Dat kan pas sinds 2 juli. Het seizoenseffect heeft nu een gunstige invloed op het verloop van de pandemie, maar in de herfst en winter gaat dat de cijfers in negatieve zin beïnvloeden.
Invloed vakanties
Epidemiologen en enkele andere wetenschappers vinden dat het te vroeg is om nu te besluiten over het versoepelen van maatregelen. "Scholen en universiteiten zijn dicht", zegt Gowri Gopalakrishna, epidemioloog van het VUmc.
"Er zijn door vakanties veel minder mensen aan het werk. Er is dus minder mobiliteit en dat betekent minder virusoverdracht. Dat zijn allemaal factoren die meespelen bij de lage cijfers van nu. Maar straks zijn de vakanties voorbij en hoe ziet het er dan uit?"
Christina Vandenbroucke-Grauls, emeritus hoogleraar microbiologie aan het VUmc, valt Gopalakrishna bij: "Je moet niet midden in de vakantie besluiten over versoepelen. Dat lijkt me logisch. Die vakanties beïnvloeden de cijfers. Nu misschien gunstig, maar als ze voorbij zijn wellicht het omgekeerde. Dat weet je niet."
Gopalakrishna is lid van het Red Team dat het kabinet gevraagd en ongevraagd adviseert over het coronabeleid. "Als de regering aantoont dat de risico's voor deze herfst laag zijn en transparant is over de data waarop ze zich baseren, dan ben ik niet tegen versoepelingen. Want ik begrijp de behoefte eraan. Maar als het dat niet kan, dan zeg ik doe het niet. De vaccinatiegraad is nog onvoldoende en het is vakantie."
Achterstandswijken
Veldepidemioloog en lid van het Red Team Amrish Baidjoe vindt het ook te vroeg om te kijken of versoepelingen kunnen. "De vaccinatiegraad en dan met name de veel lagere in bepaalde wijken is de belangrijkste graadmeter. Die moet leidend zijn."
Baidjoe vindt dat er meer moet gebeuren dan alleen maar uitnodigingen versturen. "Je moet proberen iedereen ervan te overtuigen vaccinaties te halen, ook in de meest moeilijke wijken. Daar moet de vaccinatiegraad eerst omhoog voor je over versoepelingen nadenkt."
Hij beseft dat er hoe dan ook een flinke groep van meer dan tien procent overblijft die vaccinatie afwijst. "Een deel van de mensen wordt 24 uur per dag aan misinformatie blootgesteld", zegt hij, "je moet echt extra inspanningen doen."
Raar moment
Emeritus hoogleraar epidemiologie aan het LUMC Jan Vandenbroucke vindt het ook niet het juiste moment om wijzigingen in het coronabeleid te bespreken. "Midden in de vakanties zulke besluiten nemen is raar", zegt hij.
"Verder vraag ik me af wat er nog te versoepelen valt. Er zijn nauwelijks meer maatregelen. We lopen in Europa voorop met versoepelen", zegt Vandenbroucke. "Dit virus heeft ons al voor zoveel verrassingen gesteld dat ik niet te snel beslissingen zou nemen over versoepelingen op basis van de huidige cijfers. Het moet eerst veel langer goed gaan."
Marcel Levi is voorzitter van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) én internist in het AMC. "Voor mij spelen er twee hoofdzaken: wat gebeurt er na de vakanties? Tot hoeveel besmettingen leiden die en tot hoeveel ziekenhuisopnames? Ten tweede: wat gebeurt er als de scholen en het hoger onderwijs weer open gaan? Die beide dingen zou ik afwachten."
Levi vindt dat het beleid veel te veel hapsnap is. "Er is geen plan, als dit gebeurt, dan doen we dat. Nu moet je afwachten, maar wel een visie ontwikkelen voor die beide belangrijke momenten en wat je dan wilt doen."
Hoogleraar epidemiologie van infectieziekten aan het UMC Utrecht én OMT-lid Marc Bonten denkt dat het verstandig is om eventuele versoepelingen in kleine stapjes te doen.
