Alle antwoorden bij de mysterieuze breuk tussen Lionel Messi en FC Barcelona

Het lijkt op voorhand een eenvoudige en uitgemaakte zaak. Het contract van de voetballer loopt af. Hij wil graag de overeenkomst verlengen. En ook de voetbalclub wil verder.

Maar waarom stond Lionel Messi dan zondagmiddag met tranen in zijn ogen afscheid te nemen bij FC Barcelona en wordt hij woensdagmiddag gepresenteerd door Paris Saint Germain?

"We hebben er alles aan gedaan, ik wilde blijven, maar het ging niet vanwege La Liga", stamelde de Argentijnse sterspeler in de persruimte van FC Barcelona. "Vorig jaar wilde ik weg, dat heb ik toen ook gezegd, maar nu wilde ik blijven. We waren er allemaal van overtuigd dat ik verder zou gaan bij deze club, maar het kon niet."

Messi geeft voor het mislukken van de contractverlenging, net als FC Barcelona, de schuld aan La Liga. Dit is de organisatie die verantwoordelijk is voor het organiseren van de Spaanse voetbalcompetitie. Dit roept een aantal vragen op.

Hoe kan de organisatie van de voetbalcompetitie een speler niet in actie laten komen?

Het Spaanse clubvoetbal stond er aan het begin van deze eeuw financieel ronduit slecht voor. Financiële wantoestanden en faillissementen waren destijds eerder regel dan uitzondering. Spelerssalarissen werden regelmatig niet betaald. Onder aanvoering van de voorzitter van La Liga, Javier Tebas Medrano, werden een kleine tien jaar geleden nieuwe regels ('Control Económico') opgesteld om een einde te maken aan de financiële problemen bij de Spaanse voetbalclubs. Dat ging in overleg mét de clubs.

De regels hebben het afgelopen decennium hun uitwerking niet gemist. Het Spaans voetbal staat er financieel weer goed voor. De meeste clubs hebben geen schulden, banken zijn bereid leningen te verschaffen en buitenlandse investeerders tonen belangstelling.

Alle clubs dienen zich aan de financiële regels van La Liga te houden. Als dat niet gebeurt, kunnen transfers worden geblokkeerd of in het geval van Messi niet worden ingeschreven voor de competitie.

Wat houden de financiële regels van La Liga in?

Alle Spaanse clubs dienen in mei hun huishoudboekje te overleggen. Daarin staan de cijfers van de afgelopen jaren, maar bovenal de prognoses voor komend seizoen. Op basis van die gegevens komt La Liga met een budgetlimiet voor spelers en staf. Doorgaans komt dat budgetlimiet neer op 70 procent van de inkomsten.

Alle clubs weten dus voor het nieuwe seizoen waar ze aan toe zijn en hoeveel geld ze mogen besteden. Ook FC Barcelona wist dus al in een vroegtijdig stadium waar het aan toe was. Het coronavirus heeft de inkomsten van de Catalaanse voetbalclub het afgelopen anderhalf jaar behoorlijk doen slinken. "De financiële situatie van FC Barcelona was al slecht", zei voorzitter Joan Laporta onlangs. "Maar door de coronacrisis is die nóg slechter..." En dus mag de club komend seizoen nog minder besteden aan spelers.

Waarom mocht Messi dan niet blijven, dat bepaalt La Liga toch niet?

FC Barcelona mag zelf bepalen hoe de club het spelersbudget indeelt. En dus zelf bepalen wie er gecontracteerd wordt en wie niet. De Catalanen haalden deze zomer Sergio Aguero en Memphis Depay binnen. Weliswaar transfervrij, maar de twee topaanvallers zijn wel grootverdieners. Aan de andere kant werd nauwelijks geld verdiend met de verkoop van spelers.

Bewuste keuzes van de club zelf. De Catalanen hadden ook ruimte in hun budget kunnen maken door bepaalde spelers niet te kopen en spelers te verkopen, maar hebben dat dus niet gedaan. Om vervolgens tot de conclusie te komen dat "Messi moet vertrekken door de regels van La Liga".

In één van de Spaanse dagbladen werd deze week geschreven dat Barcelona inzag dat Lionel Messi minder van waarde werd. "In navolging van Real Madrid, dat afscheid heeft genomen van de vedetten Cristiano Ronaldo en Sergio Ramos, stuurt FC Barcelona nu sterspeler Messi weg".

Een dergelijke beslissing op die manier naar buiten brengen was geen optie voor de Catalaanse directie, omdat de volksopstand dan nog groter was geweest.

Barcelona had overigens met een constructie van vijf jaar (en een oplopend salaris) de regels enigszins kunnen omzeilen. Maar ook daar is niet voor gekozen.

De veelgehoorde opmerking 'hij kan toch gratis of voor de helft gaan voetballen' gaat in dit geval niet op. Volgens de regels van La Liga moet een speler wel voor een relatieve marktwaarde in de boeken staan.

Er zijn strenge regels in Spanje. Zijn die er in Frankrijk niet?

Nee. Spanje is het enige land met zulke strenge regels. De UEFA probeert hier al jaren verandering in te brengen, maar dat lukt nauwelijks. Financiële overtredingen door topclubs werden de afgelopen jaren steevast beboet met een relatief lage boete.

Het ziet er overigens naar uit dat daar de komende jaren verandering in gaat komen. Tebas, de man achter de strenge Spaanse regelgeving, zit sinds april van dit jaar in het bestuur van de UEFA. De Europese topclubs zijn gewaarschuwd.