Branden in Turkije: 'Van prachtige natuur tot gedoofde open haard'

• Maartje Geels

  redacteur Online

"Het is net alsof je de open haard aan hebt, die geur ruik je overal", zegt Kemal Deniz vanuit de Turkse stad Alanya. In het gebied woeden sinds donderdag hevige bosbranden, net als in veel andere plaatsen langs de Turkse kust. Deniz uit Lelystad heeft een vakantiehuis in de badplaats, maar komt de laatste dagen niet aan vakantie vieren toe.

Via sociale media bood hij zijn hulp aan aan inwoners en toeristen in het gelijknamige district. "We zijn wel op vakantie, maar we moeten dit doen." Met zijn gezin bracht hij inwoners van de regio naar veilige locaties, maar ook enkele Nederlandse toeristen die niet in hun vakantiehuis kunnen blijven. Zelfs vee mocht mee. "Als mensen ons bellen, gaan we met een grote auto op pad. Alleen mensen en dieren nemen we mee. Laat je spullen achter, zeggen we tegen mensen."

Op ongeveer 10 kilometer van Deniz' vakantiehuis woedt een brand en dat voelt hij aan zijn longen. "Ik ben gezond, maar zelfs ik heb pijn op mijn borst en pijnlijke luchtwegen." Hij is aangedaan door het vuur. "Ik kom hier al twintig jaar en ik hou van de natuur. Maar het is van een prachtig gebied veranderd in een gedoofde open haard, de bomen zijn overal platgebrand."

'Het is onvoorstelbaar'

Twee weken geleden was Deniz met zijn verloofde in de stad Manavgat, bekend van de watervallen. Gisteren kreeg hij dronebeelden opgestuurd van hoe het gebied er nu uitziet. "Het is onvoorstelbaar, het is alleen nog as."

De natuurbranden houden een groot deel van de Turkse Rivièra in zijn greep. Tot dusver kwamen in Turkije zes mensen om en bij de stad Bodrum moesten hotelgasten en personeel halsoverkop per boot worden geëvacueerd. Volgens de autoriteiten is het overgrote deel van de branden inmiddels onder controle. Maar de droogte en sterke wind maken het moeilijk om het vuur in de badplaats Marmaris en Manavgat te doven.

Zowel in Turkije als Griekenland woeden grote bosbranden:

Duizenden mensen in het zuiden en westen van Turkije hebben hun huis al moeten verlaten. "Er zijn veel mensen die door de branden bij familie moeten slapen. Ook zijn veel boeren getroffen. Hun dieren zijn weg, hun huis is weg en hun land is weg. Zij zitten nu zonder inkomen", zegt Deniz.

Rusland, Iran, Oekraïne, Iran en Azerbeidzjan hebben brandweerlieden en blusvoertuigen naar de getroffen gebieden gestuurd. Maar er heerst volgens Deniz veel onvrede over hoe de Turkse autoriteiten de branden hebben aangepakt. "Mensen hier zijn geschrokken en verdrietig. Ze voelen zich machteloos en niet goed geholpen door de Turkse overheid", zegt hij. Velen zijn boos omdat er alleen wordt geblust met helikopters en niet met blusvliegtuigen.

Bij een bezoek aan het getroffen gebied bij Marmaris zei president Erdogan gisteren dat er volop blusvoertuigen en personeel bezig zijn. De Turkse staatsmedia spraken vandaag van "onvermoeibare inspanningen" van de autoriteiten om het vuur te doven. Maar volgens Deniz hadden de autoriteiten veel meer kunnen doen. "Erdogan sprak op televisie geen medeleven uit, hij zei alleen dat Turkije goed bezig was met blussen."

Autoriteiten doen onderzoek naar opzet

In het land is ook commotie ontstaan over de oorzaak van de branden. Experts wijzen naar de weersomstandigheden: de aanhoudende hitte in het Middellandse Zeegebied, de sterke wind en de droogte vormen een gevaarlijke combinatie. De gevolgen daarvan zijn ook in buurland Griekenland zichtbaar: bij het schiereiland Peloponnesos zijn honderden brandweerlieden aan het blussen.

Maar de Turkse autoriteiten onderzoeken of er opzet in het spel is. Sommige politici en regeringsgezinde media suggereren dat de Koerdische organisatie PKK achter de natuurbranden zit, ook al is hier geen bewijs voor.

Deniz hoort om zich heen nog een andere theorie. "Sommige mensen denken dat de overheden de branden veroorzaken, zodat er hotels op die grond gebouwd kunnen worden." Deniz zelf weet het niet precies. "Mensen zijn verward. Maar voor alle natuur die nu weg is, moet groen terugkomen, dat moet gewoon."