Zorgen bij politie om sterke toename zelfgemaakte bommen
De politie en het Openbaar Ministerie maken zich zorgen om het toenemend aantal incidenten met vuurwerkbommen en andere zelfgemaakte explosieven. Volgens het Nederlands Forensisch Instituut is het aantal onderzoeken naar zelf geknutselde bommen het afgelopen jaar verdrievoudigd. De stijging lijkt dit jaar nog verder door te zetten.
In december en januari zorgde een reeks explosies bij Poolse supermarkten voor veel schade. De verdachten gebruikten hiervoor zelfgemaakte bommen. Maandag nog werd opnieuw een explosief gevonden bij een van de supermarkten in Beverwijk.
Het Nederlands Forensisch Instituut onderzocht de afgelopen jaren gemiddeld zo'n tien keer per jaar een zelfgemaakt explosief, vorig jaar was dat 32 keer. Dit jaar is tot nu toe al veertien keer een zelf gefabriceerde bom aangetroffen. Het NFI ziet dat vaak bestanddelen van zwaar illegaal vuurwerk worden gebruikt om een nieuw explosief te maken.
"De explosieven worden vooral door de georganiseerde misdaad gebruikt voor bedreigingen, afrekeningen en aanslagen", zegt Jos van der Stap van de politie. Criminelen gebruiken de lading van bijvoorbeeld Cobra's ook om geldautomaten op te blazen. "Het aantal plofkraken in Nederland loopt terug, maar we zien verdachten wekelijks naar Duitsland gaan met explosieven."
Verder zijn zelfgemaakte bommen gebruikt om in te breken bij juweliers. Van der Stap is niet alleen bezorgd over de verwoestende kracht van de explosieven, maar ook over het feit dat jonge daders worden geïnstrueerd hoe ze het materiaal moeten gebruiken. "Als ze eenmaal weten hoe ze ermee om moeten gaan, worden de explosieven ook vaker gebruikt."
Teststraat
Ook maatschappelijk ongenoegen wordt steeds vaker geuit met vuurwerkbommen. In januari werd vastgeplakt vuurwerk gevonden bij de GGD-teststraat in Hilversum en deze week stond in Haarlem een man terecht, die het plan zou hebben gehad om een vaccinatiestraat van de GGD op te blazen met vuurwerk en benzine.
Lang niet altijd nemen daders de moeite om een heel nieuw explosief te maken. Soms wordt ook gewoon zwaar vuurwerk bij huizen op het raam geplakt of door de brievenbus geschoven, zoals dit jaar gebeurde in bijvoorbeeld Haastrecht en Heusden. Illegaal vuurwerk is het hele jaar relatief makkelijk verkrijgbaar.
Handgranaten
Het Openbaar Ministerie vindt dat niet te lichtzinnig gedaan moet worden over zwaar illegaal vuurwerk. "Verdachten en advocaten in de zittingszaal doen of het gewoon knalvuurwerk is, maar het is te vergelijken met een handgranaat", meent officier van justitie Karin Broere.
Het lijkt erop dat vuurwerkbommen deels de handgranaten hebben vervangen, die een paar jaar geleden regelmatig werden neergelegd bij huizen en bedrijven. Het aantal aangetroffen granaten is inmiddels gedaald. In 2019 werd 54 keer een handgranaat achtergelaten, vorig jaar was dat 42 keer en dit jaar tot nu toe 11 keer.