Rutte: emotie bij regeringsleiders op EU-top over anti-homowet Hongarije

• Aida Brands

  redacteur Brussel

De Hongaarse nieuwe anti-homowet leidde gisteravond tot een zeer emotionele discussie tussen de Europese regeringsleiders. De Luxemburgse premier Xavier Bettel hield volgens demissionair premier Rutte een "zeer emotioneel pleidooi". Bettel sprak over zijn eigen ervaring hoe het was om uit de kast te komen. "Er waren weinig droge ogen in de kamer op dat moment", zei Rutte vannacht na afloop van eerste dag van de EU-top.

Rutte zei niet eerder te hebben meegemaakt dat regeringsleiders elkaar zo stevig aanspreken. Ook hij gebruikte klare taal tegen de Hongaarse premier Orbán: "Als het je niet bevalt, dan is er ook een alternatief: uit de Unie stappen."

Steun Hongarije

Verreweg de meeste regeringsleiders zijn ontzet over de anti-lhbti-wet. Hierdoor kunnen onder andere series en films waarin homo's voorkomen niet meer voor 23.00 uur 's avonds op tv worden uitgezonden.

Slowakije, Slovenië, Bulgarije en ook Polen steunden Orbán. Polen hield zich tijdens de vergadering van de ministers van Buitenlandse Zaken nog stil, maar koos nu toch de kant van Hongarije.

Het felle gesprek leverde niet direct iets op. Hongarije is niet van plan de wet in te trekken. Het is nu aan de Europese Commissie om juridische procedures tegen het land te starten.

De Luxemburgse premier Bettel vertelde op de EU-top over zijn eigen coming-out, volgens Rutte was dat een "zeer emotioneel pleidooi":

De top ging niet alleen over de Hongaarse anti-homowet. Er was een ander moeilijk discussiepunt: Rusland. Frankrijk en Duitsland maakten gisteren bekend een top met Rusland te willen om zo de relatie met het land te verbeteren. De betrekkingen zijn al jaren slecht, Pijnpunten zijn onder meer de Russische inlijving van het Oekraïense schiereiland de Krim in 2014 en de Russische steun aan de separatisten in het oosten van Oekraïne. De betrekkingen zijn verder ondermijnd door Russische cyber- en desinformatiecampagnes.

De regeringsleiders hebben gisteravond besloten dat er geen top met Rusland komt. Volgens Rutte gaat het nu te ver om als 27 landen om de tafel te zitten met Poetin. "Dat wordt toch te veel gezien als een beloning", zei Rutte na afloop van de EU-top.

Toch vindt Rutte wel dat er op lager niveau gesproken moet worden met Rusland. "We moeten de dialoog met Poetin zoeken. Je kunt het niet alleen aan Amerika overlaten."

De demissionair premier verwacht dat de gesprekken met Poetin voorlopig alleen gevoerd worden door Commissievoorzitter Ursula von der Leyen en de voorzitter van de Europese Raad Charles Michel. Rutte wil zelf pas weer met Rusland spreken als het land op een aantal punten fundamenteel verandert.