De uitspraak van Marco van Basten afgelopen donderdag in Studio Europa deed stof opwaaien. "Matthijs de Ligt is naar Italië gegaan om te leren verdedigen, maar ik denk dat hij nog weinig heeft opgestoken daar", stelde Van Basten.
Harde woorden van de voormalig topspits van Oranje en AC Milan. Ze gingen de hele wereld over, ook richting Italië. Wat zijn de feiten?
'De Ligt moet meer leiding geven'
Terug van een liesblessure kreeg de 21-jarige De Ligt tegen Oostenrijk (2-0) direct een basisplaats van bondscoach Frank de Boer. Dat ging ten koste van Jurriën Timber. De Ligt nam de positie van Stefan de Vrij centraal in het driemansblok over en De Vrij schoof naar rechts.
Van Basten wees na afloop op een moment waarop De Ligt met zijn man meeliep richting de ruimte in de rug van De Vrij, waardoor in de as een gat ontstond. Daley Blind stond te ver naar links om dat gat te dichten en de Oostenrijkse aanvallers kregen alle ruimte.
Kijk hieronder naar wat Marco van Basten donderdag zei over Matthijs de Ligt in Studio Europa.
"De Ligt is de bewaker van de verdediging", legde Van Basten zijn punt uit. "Hij moet veel meer leiding geven, maar hij gaat met zijn man mee en laat een gapend gat achter. Dit zijn de momenten waar het om gaat. Je hebt alles voor je, moet hardop denken."
Herhaling van kritiek uit 2020
De scherpe woorden van Van Basten over De Ligt kwamen niet uit de lucht vallen. Hij deed het eerder in juli 2020, na De Ligts eerste seizoen bij Juventus. De strekking was dezelfde.
"Als centrale verdediger moet je ook organiseren en het neerzetten", zei Van Basten bij Ziggo. "Als Bonucci dat niet doet, moet jij dat doen. Ze doen het allebei niet en daardoor zie je dat de achterhoede van Juventus heel kwetsbaar is."
Ook stelde Van Basten toen al dat de Italiaanse leerschool De Ligt nog niet veel had gebracht. "Ik vind hem niet zoveel beter dan hij vorig seizoen bij Ajax was. Ik denk dat hij meer had geleerd bij Real Madrid, Barcelona of Manchester City. Bovendien had hij in Spanje in een interessantere competitie gespeeld, want de Serie A is van een minder niveau dan de landen die ik net noemde."
'Van Basten was te streng'
Het leek een vreemde timing van Van Basten na een op het oog soeverein optreden tegen Oostenrijk met een krachtige tackle op de bal als hoogtepunt. Zijn statistieken waren goed. Zo kwamen al zijn passes (40 uit 40) aan, een zeldzaamheid, en won hij 80 procent van zijn duels.
Op het persmoment vrijdag van Oranje in Zeist schoof De Ligt zelf aan achter de microfoon. Hij had de kritiek van Van Basten meegekregen. "Als iemand als meneer Van Basten kritiek op mij levert dan ga ik daar toch even naar kijken", zei De Ligt "Daar doe je wel iets mee, hij is niet de eerste de beste. Of ik er trots op ben? Bijna wel. Iemand van zijn statuur die iets zegt over mij. Daar ben ik ook blij mee."
De Ligt: "Hij weet hoe ze in Italië verdedigend denken, dat is vanuit de zone. Dus ik snap dat hij dit zegt, maar het is ook een split second waarin ik een situatie moet inschatten. En wat betreft de communicatie: ik denk dat we goed communiceerden achterin, maar het kan altijd beter."
Van Basten zelf kwam er zondagavond op terug: "Hij heeft heel goed gereageerd, zo hoor je met elkaar om te gaan. Het was ook een kleinigheid, het ging over één situatie. Punt. Voor de rest geweldige speler."
Statistieken: minder fouten
Terug naar 2017. Het debuut van De Ligt in Oranje was een nachtmerrie. Op een koude, natte avond in Sofia kreeg De Ligt van bondscoach Danny Blind zijn allereerste minuten. Hij was nog maar 17 jaar. Een debuut om snel te vergeten. De eerste tegengoal tegen Bulgarije (2-0 verlies) viel De Ligt aan te rekenen en bij de tweede ging hij ook niet vrijuit.
Onder Ronald Koeman werd De Ligt een vaste waarde. Fouten werden spaarzamer, zo laten ook onderstaande statistieken zien. Het overzicht toont bovendien dat hij op verschillende vlakken (lichte) verbetering toonde, zoals bij het aangaan en winnen van duels, luchtduels en de passing.
Matthijs de Ligt bij Oranje - statistieken per 90 minuten (Opta)
| Statistieken | 2017 | 2018 | 2019 | 2021 |
| Duels gewonnen in % | 59% | 60% | 56% | 81% |
| Luchtduels gewonnen in % | 100% | 68% | 54% | 83% |
| Fouten leidend tot een doelpoging tegen | 0,3 | 0,1 | 0,1 | 0,0 |
| Tackles gewonnen in % | 60% | 77% | 79% | 57% |
Een vergelijking tussen De Ligt in zijn laatste jaar bij Ajax en in zijn laatste seizoen bij Juventus laat ook minder fouten zien en toont eveneens dat hij op de meeste vlakken persoonlijk lichte verbetering toont, zeker wat betreft intercepties en tackles. Wat niet slecht is gezien de grotere weerstand die je in de Serie A mag verwachten vergeleken met de eredivisie.
Door een zware blessure van Giorgio Chiellini moest De Ligt al vroeg in het seizoen vol aan de bak. Hij kende een dramatische vuurdoop, maakte fouten en opmerkelijk veel handsballen.
Hij toonde verbetering met een prachtige tackle tegen Atlético Madrid in de Champions League als symbolisch hoogtepunt, maar kende ook nog ongelukkige momenten, verloor even zijn basisplaats aan de Turk Merih Demiral en kampte bovendien met een hardnekkige schouderblessure.
Matthijs de Ligt voor Ajax en Juventus - Statistieken per 90 minuten (Opta)
| Ajax (2018/2019) | Statistiek | Juventus (2020/2021) |
| 62% | Duels gewonnen in % | 63% |
| 65% | Luchtduels gewonnen in % | 68% |
| 0,04 | Fouten leidend tot een doelpoging tegen | 0,03 |
| 59% | Tackles gewonnen in % | 63% |
Die schouderblessure hield De Ligt vanaf de start van het afgelopen seizoen tot aan eind november vorig jaar aan de kant. Daarna bleef hij grotendeels fit, een coronabesmetting daargelaten, maar vielen de resultaten met Juventus zwaar tegen.
Staflid Juventus verbaasd: 'Niets te klagen over De Ligt'
Journalist Luca Bianchin, volger van Juventus namens de gezaghebbende Italiaanse sportkrant La Gazzetta dello Sport, las berichten over de kritiek van Van Basten. "Ik heb gelijk een berichtje gestuurd naar een lid van de technische staf van Juventus in de afgelopen twee jaar", zegt Bianchin. "Ik zal zijn naam niet noemen, maar hij was zeer verbaasd. Niemand heeft iets te klagen over De Ligt."
"Het klopt dat hij bij Ajax de meeste indruk maakte en niet elke wedstrijd in de Serie A domineert", zegt Bianchin. "Maar het is niet voor niets dat zijn trainers Maurizio Sarri en Andrea Pirlo vrijwel altijd een beroep op hem deden, ook in het spaarzame geval dat Leonardo Bonucci en Giorgio Chiellini fit waren. Hij heeft in het begin wat fouten gemaakt, maar daarna zijn die op één hand te tellen"
Bianchin was vanuit Italiaans perspectief wel verrast dat de De Boer tegen Oostenrijk koos voor De Ligt als centrale man in het driemansblok centraal achterin, terwijl Stefan de Vrij dat bij Internazionale gewend is. "Dat is vreemd", zegt hij. "In Italië zouden we dat omdraaien. Juventus speelt nooit zo, Inter wel."
"Of hij meer zijn verdediging zou moeten leiden is moeilijk te beoordelen", zegt de journalist. "Bij Juventus heeft hij met Bonucci of Chiellini al twee natuurlijke leiders naast zich. Het is niet makkelijk en logisch om bij het huidige Juventus de leider te zijn."
De beste verdediger van de wereld? 'Die discussie is open'
FC Barcelona en Paris Saint-Germain hadden interesse, maar de toen 19-jarige De Ligt koos in 2019 voor een overgang van Ajax naar Juventus. "Het was geen kwestie van welke club hem het liefst wilde hebben", zei zaakwaarnemer Mino Raiola destijds. "Juventus is gewoon de beste club voor hem. Voor een verdediger is het erg goed om naar Italië te komen. Hier kan hij leren en de beste verdediger van de wereld worden."
Juve-volger Bianchin kan de kritiek van Van Basten in dat opzicht enigszins begrijpen. "Het is waar dat hij twee jaar geleden voorbestemd was om de allerbeste verdediger van de hele wereld te worden, de onbetwiste nummer één", zegt de journalist van de Gazzetta. "Die discussie is nu open, met bijvoorbeeld ook Rúben Dias of Virgil van Dijk, als hij fit is, als kandidaten. Dan heeft Van Basten een beetje gelijk, maar over het algemeen valt er niet te klagen over De Ligt."
