Duizenden belastingconstructies gemeld door nieuwe wet, minder dan verwacht

• Gidi Pols

  redacteur Economie

Nederlandse belastingadviseurs en andere intermediairs hebben 4500 constructies gemeld die mogelijk gebruikt worden voor belastingontwijking. Deze constructies zijn de afgelopen drie jaar opgezet. Dat blijkt uit een overzicht van de Belastingdienst. Vooraf werden 40.000 meldingen verwacht.

Voor het eerst moeten belastingadviseurs, accountants, advocaten en notarissen dit jaar melden bij welke "potentieel agressieve structuren" ze betrokken zijn. Het gaat bijvoorbeeld om trucs met interne leningen of betalingen voor merkrechten waardoor bedrijven hun winsten via Nederland naar belastingparadijzen kunnen sluizen. Een van de bedrijven die dat de laatste drie jaar deden, was Uber.

Boete van 870.000 euro

Het aantal meldingen is veel lager dan verwacht. "Het kan natuurlijk zo zijn dat er minder constructies onder de meldplicht vallen dan gedacht", zegt advocaat Martijn Weijers, die aan de Universiteit van Amsterdam onderzoek doet naar de meldplicht voor potentieel agressieve belastingstructuren. "Maar het kan ook zo zijn dat een deel van de intermediairs nog vergeet een structuur te melden. Niet-fiscalisten, zoals advocaten en notarissen, hebben misschien ook niet door dat ze te maken hebben met een structuur die onder de meldplicht valt."

Dat intermediairs bewust de structuren niet melden, lijkt Weijers niet heel aannemelijk. "De boetes en straffen voor de aanbieders zijn enorm", zegt hij. "Ze kunnen een boete van maximaal 870.000 krijgen of zelfs een gevangenisstraf van vier jaar."

Sleepnet

Het doel van de meldplicht is belastingontwijking te bestrijden. Nederland heeft bewust de omschrijving van wat dat kan zijn breed geformuleerd. Op die manier probeert de overheid te voorkomen dat gewiekste intermediairs alsnog een structuur opzetten die buiten de omschrijving valt, zodat ze die niet hoeven te melden.

"Het nadeel daarvan is dat er nu ook veel meldingen van niet-agressieve structuren moeten worden gedaan", denkt Weijers. Bovendien vermoedt de advocaat dat er alsnog belastingontwijking wordt gemist. "Het is nu een soort sleepnet waarmee de overheid zoekt naar iets waarvan zij vooraf nog niet weet wat het precies is. Door zo'n sleepnet glipt ook nog wel eens wat heen."