Geluidsoverlast in Friesland flink toegenomen door F-35
Sinds de komst van het gevechtsvliegtuig F-35 wordt er in Friesland veel meer geluidsoverlast ervaren dan toen alleen de F-16 er vloog. Dat blijkt uit antwoorden van ruim 2000 mensen op een enquête van Omrop Fryslân. Het geluid veroorzaakt stress en slapeloosheid.
Niet alleen bij de luchtmachtbasis Leeuwarden, maar ook op andere plekken in de provincie is het geluid te horen. Ruim driekwart van de ondervraagden hoort sinds de komst van de F-35 meer en zwaarder geluid.
Ook van de F-16 ervaren Friezen overlast, maar er zijn veel meer klachten over de F-35. 15 procent van de ondervraagden beschouwt het geluid van de F-16 als overlast, meer dan de helft ervaart last van de F-35.
Volgens de luchtmacht klopt het dat het nieuwe toestel meer geluid maakt dan de F-16. Dat was ook van tevoren bekend.
"We kunnen er niet voor zorgen dat er geen klachten zijn. Dat lukt de NS en Schiphol ook niet. Maar we zijn wel continu met betrokkenen uit de omgeving in gesprek om de ervaren overlast zo veel mogelijk te beperken. Het is een puzzel om te zorgen dat wij ons werk kunnen doen en dat je ook zo min mogelijk overlast veroorzaakt."
Ook klachten van ver buiten Leeuwarden
Opvallend is dat de klachten over het geluid niet alleen komen uit plaatsen in de buurt van de luchthaven, zoals Blessum, Deinum en Lekkum. Ook een groot deel van de respondenten uit Harlingen, 41 procent, spreekt van "zeer erge overlast". Ruim 61 procent van de ondervraagde inwoners uit Holwerd, dat wat noordelijker ligt, vindt het geluid vervelend.
Zo'n 30 procent van de ondervraagden zegt dat het dagelijks leven negatief wordt beïnvloed door het geluid. Sommigen voelen zich beperkt in hun bewegingsvrijheid. In de zomer buiten zitten met visite en een gesprek voeren is vaak niet mogelijk. Kinderen en dieren schrikken van het geluid. Ook is thuiswerken volgens de respondenten soms lastig door het harde geluid.
Bovendien heeft de overlast ook psychisch zijn weerslag, blijkt uit de enquête. Mensen lijden aan slapeloosheid en raken gestrest, boos en nerveus.
Er wordt al enige tijd gemeten hoeveel geluid de toestellen van Defensie precies maken. Microfoons rond de militaire vliegbases meten de hoeveelheid decibels. De metingen geven omwonenden inzicht in de geluidsniveaus en ook de luchtmacht heeft er wat aan, zegt een woordvoerder.
"De gegevens geven meer inzicht in wat een vliegbeweging doet op de geluidsbeleving en hoe we die vliegbewegingen eventueel kunnen aanpassen om de overlast beter te kunnen inpassen in de omgeving."
Weinig mensen dienen klachten in
Tachtig procent van de deelnemers aan de enquête heeft nooit een klacht ingediend bij Defensie. De belangrijkste reden daarvoor is dat ze denken dat klagen geen zin heeft.
Tjeerd Andringa, geluidsexpert aan Rijksuniversiteit Groningen, vindt het onverstandig om geen klacht in te dienen: "Ja, dien een klacht in. Maar houd het daar niet bij. Zorg ervoor dat die niet genegeerd wordt, dat-ie niet alleen maar opgeteld wordt."
Volgens Andringa moet er echt wat worden gedaan met de klachten en mogen de mensen dat ook eisen van wethouders en beleidsmakers. "Geluidsoverlast tast de kwaliteit van leven aan en dat moet het topic zijn en niet of de overheid zich aan de geluidsnormen houdt."
