Nederland heeft 100.000 vaccins over, maar doneert ze nog niet aan Suriname
Nederland kan meer en sneller vaccins doneren aan Suriname. Uit onderzoek van de NOS blijkt dat er nu 100.000 vaccins van AstraZeneca ongebruikt in de opslag liggen. Het gaat om vaccins die dienen als reserve om eventuele vertraging van de Nederlandse vaccinatiecampagne op te vangen. Maar zelfs bij donatie én een vertraagde levering krijgt iedereen in Nederland alsnog binnen twaalf weken een tweede prik.
Met een donatie van 100.000 doses zouden in Suriname alle mensen van 50 jaar en ouder een eerste prik kunnen krijgen die bescherming biedt tegen covid-19. Daarmee worden honderden ziekenhuisopnames voorkomen. In het land zijn nu nog maar 85.000 prikken gezet, op een bevolking van 400.000 18-plussers. In Nederland heeft de helft van de 18-plussers al een eerste prik gehad.
Suriname staat te springen om vaccins want de coronasituatie is er schrijnend. In het land is de hoogste alarmfase van kracht. Gemiddeld zijn er zo'n 200 besmettingen per dag op een totaal van 600.000 inwoners. Op de intensive care geldt al een paar dagen code zwart en het land heeft Nederland gevraagd om medische hulpmiddelen, zorgpersoneel en vaccins.
"Gezien de vaccinatiegraad en de fase van de epidemie in Nederland zou je hier het risico moeten nemen en de ongebruikte vaccins moeten doneren", zegt veldepidemioloog Amrish Baidjoe. "De situatie in Suriname is verschrikkelijk en vaccins zijn het beste wapen dat je kan inzetten om sterfte en ziekenhuisopnames in Suriname te voorkomen. vanwege nieuwe mutanten is het uiteindelijk ook in ons belang dat vaccins overal goed maar vooral eerlijk worden ingezet."
Demissionair minister De Jonge van Volksgezondheid maakte dinsdagavond bekend dat hij volgende week 40.000 doses van het AstraZeneca-vaccin naar Suriname wil sturen. Hij noemt de situatie in het land "zeer ernstig".
Van die eerste donatie liggen ten minste 10.000 tot 15.000 doses al klaar om te versturen. Ze zouden eigenlijk afgelopen vrijdag al meegaan met een vliegtuig met hulpgoederen en medisch personeel voor Suriname, maar om onbekende redenen is die vaccindonatie deze week afgeblazen. Er lijken problemen te zijn met de exportvergunningen en kwaliteitscontroles van de vaccins.
Volgens het ministerie van Volksgezondheid kan een grotere donatie van AstraZeneca-vaccins pas later plaatsvinden en is dit afhankelijk van leveringen die nog moeten komen. Tot aan juli zou Nederland vrijwel alle AstraZeneca-vaccins zelf nodig hebben.
Vertraagde levering
Maar uit leveringsschema's, voorraden en de bestellingen van het AstraZeneca vaccin, die de NOS heeft opgevraagd bij het RIVM, volgt een ander verhaal. Hieruit blijkt dat Nederland nu en in de komende weken een grote reservevoorraad van AstraZeneca aanhoudt. Deze week zijn het 100.000 doses en in de weken hierna minstens 170.000 doses.
De voorraad dient als reserve om een eventueel vertraagde levering van AstraZeneca op te vangen. Volgens het RIVM en het ministerie van Volksgezondheid is de farmaceut onbetrouwbaar wat betreft die leveringen. Maar bronnen melden aan de NOS dat de kans klein is dat de twee geplande leveringen van 155.000 en 193.000 doses de komende weken niet komen.
Belofte: eind juni
Achter het aanhouden van de grote reservevoorraad zit ook een andere reden. Minister De Jonge heeft recent bepaald dat alle huisartsen in Nederland eind juni beleverd moeten zijn met voldoende AstraZeneca-vaccins om alle tweede prikken te zetten bij 60- tot 64-jarigen. Hiermee kunnen huisartsen dan medio juli alle tweede prikken hebben gezet. Om die belofte niet in gevaar te laten komen, wordt de reserve achter de hand gehouden.
Maar welke vertraging bij het prikken levert een eventuele latere levering van een partij vaccins nu daadwerkelijk op? Uit de overzichten van het RIVM blijkt dat bij een donatie van 100.000 vaccins én een vertraagde levering het uitleveren van vaccins aan huisartsen in de provincies Gelderland, Zeeland en een deel van Zuid-Holland slechts één week vertraging oploopt.
Of mensen dan ook later worden geprikt is nog maar te bezien. De huisartsen in die provincies worden in dat geval alsnog in de eerste week van juli beleverd. De vaccins zijn er dan ruim op tijd om mensen daar voor de twaalfde week na de eerste prik (dat moet voor de beste werking van het vaccin), de tweede dosis te geven.
'Gemaakte keuze'
Het RIVM erkent tegenover de NOS dat de berekeningen kloppen, maar noemt het een "gemaakte keuze" om alle huisartsen eind juni te hebben beleverd met voldoende AstraZeneca-vaccins. "Wij hebben deze opdracht gekregen van het ministerie en voeren die uit", zegt een woordvoerder.
AstraZeneca wil desgevraagd de leveringen aan Nederland voor de komende weken niet garanderen. Wel zegt de farmaceut dat er in de maanden april, mei en juni in totaal 70 miljoen doses worden geleverd aan de gehele EU. Nederland krijgt daarvan 2,7 miljoen doses en dat is veel meer dan 1,2 miljoen die Nederland nog nodig heeft voor de eigen vaccinatiecampagne.
Het ministerie van Volksgezondheid heeft de afgelopen dagen meerdere malen tegen de NOS gezegd dat er hard wordt gewerkt om een donatie van vaccins aan Suriname mogelijk te maken. Volgens een woordvoerder zijn er nu niet meer vaccins beschikbaar om te versturen. "Als het RIVM zegt dat er meer beschikbaar is voor donatie dan de 40.000, dan gaan we dat sturen, maar tot nu toe is dat nog niet het geval. Uiteindelijk willen we 500.000 tot 750.000 doses doneren."
