Eerst kwam covid, toen de orkanen: veel Hondurezen verlaten land
Eerst kwam het virus. De coronapandemie sloeg keihard toe in Honduras, waar de meeste mensen ook zonder corona al te kampen hadden met armoede, werkloosheid en woningnood. En toen kwamen, kort achter elkaar, de orkanen Eta en Iota. Die raasden in november vorig jaar over Midden-Amerika. In Honduras raakten duizenden mensen alles kwijt.
"Covid was zwaar, maar we konden het min of meer aan. We hadden een huis waar we met de kinderen konden verblijven tijdens de pandemie. Maar toen de orkanen kwamen, konden we niets meer", zegt Franklin Otoniel Moreno Rodriguez. Hij woont al een half jaar met zijn vrouw en drie kinderen onder een brug aan de rand van San Pedro Sula, de tweede stad van Honduras.
Het gezin slaapt in een geïmproviseerde tent van losse stukken plastic onder het viaduct, net als de andere families. "We hebben geen goed leven. We slapen niet in een echt bed, onder een dak", zegt Franklin tegen cameraman Claudio Escalón, die voor de NOS ging kijken bij de groep orkaanslachtoffers.
Franklins vrouw Brenda Susana staat langs de snelweg, met de baby in haar armen. "We hebben honger", roept ze naar de passerende automobilisten. Op een goede dag bedelt ze omgerekend ongeveer 10 euro bij elkaar, vertelt ze. Het is het enige inkomen van het gezin. "We geven het uit aan eten. Het is moeilijk, niemand helpt ons."
Bekijk hier de reportage van correspondent Marc Bessems:
Alleen kerken helpen, af en toe. Op de dag dat de NOS-cameraploeg aan het filmen is, delen gelovigen voedsel, drinken en speelgoed uit. César Ramos van de doopsgezinde hulporganisatie Comisión de Acción Social Menonita benadrukt dat er veel meer nodig is om de duizenden slachtoffers van de orkanen weer op de been te helpen.
"Het is een opeenstapeling van rampen", legt de hulpverlener uit. "Ons volk leed al onder armoede, werkloosheid en bendegeweld. Daar kwamen covid en de orkanen bovenop. In 2020 gingen ongeveer een half miljoen banen verloren. Zo'n humanitaire crisis als nu hebben we in ons land nooit eerder gezien", zegt Ramos. "De enige uitweg is migratie. Deze mensen hebben geen keuze."
'Softe' migratiepolitiek
Het is een van de oorzaken van de nieuwe migratiegolf aan de Mexicaans-Amerikaanse grens. Sinds het aantreden van Joe Biden als president, is het aantal migranten dat de Verenigde Staten probeert binnen te komen weer toegenomen. Velen van hen komen uit Honduras.
Bidens tegenstanders wijten de nieuwe migratiegolf aan een in hun ogen 'softe' migratiepolitiek van de president, zeker in vergelijking met zijn voorganger, Donald Trump. In San Pedro Sula, vertrekpunt van talloze karavanen van migranten, speelt de Amerikaanse machtswisseling zeker een rol.
Hardhandig tegengehouden
Franklin neemt cameraman Claudio mee naar zijn huis, langs de oevers van de Chamelecón. Er is niet veel van over. "Kijk, hier was onze badkamer." Franklin wijst naar een nauwelijks zichtbare toiletpot, begraven in een dikke laag opgedroogde modder. Tientallen huizen in de wijk werden weggespoeld.
"Ik zie geen toekomst meer voor ons, hier in Honduras", zegt Franklin. Hij heeft al drie keer geprobeerd de VS binnen te komen, tot nu toe vergeefs. "De laatste keer ging ik mee met een karavaan, maar in Guatemala werden we door de politie hardhandig tegengehouden", vertelt hij.
Toch overweegt hij het nog een keer te proberen. "Nu is een goed moment om te emigreren. Want ze zeggen dat de nieuwe Amerikaanse president Biden de migranten helpt."
Franklin kent de verhalen van mensen die hun kinderen alleen de grens over sturen. Maar hij is niet van plan zijn gezin naar het noorden te sturen. "Ik ga alleen. De reis is te gevaarlijk en te zwaar voor kinderen."
Franklin hoopt in de Verenigde Staten genoeg geld te kunnen verdienen om zijn vrouw en kinderen te helpen. "Ik wil niet dat ze onder de brug moeten slapen", zegt hij.
