Actiegroep: ministerie zwichtte voor vrees claim gaswinner
Het ministerie van Economische Zaken heeft uit vrees voor een schadeclaim een verlopen vergunning om in Utrecht naar gas te zoeken verlengd. Dat concluderen actievoerders uit Woerden uit overheidsdocumenten die zij hebben opgevraagd.
Zij maken zich zorgen over toekomstige gaswinning onder en rondom hun woonplaats door het Canadese mijnbouwbedrijf Vermilion. Daar ligt een van de honderden kleine gasvelden die Nederland rijk is.
Volgens de actiegroep Laat Woerden niet Zakken wordt Vermilion steeds machtiger en is het bedrijf financieel kwetsbaar. Ze probeerden met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur daar meer over te weten te komen. Na de NAM, vergunninghouder van het Groningveld, is Vermilion het grootste gaswinningsbedrijf in Nederland.
Past niet in duurzaamheidsagenda
Ook de provincie Utrecht is fel tegen gaswinning. "Nieuwe winningen passen niet bij de provinciale ambitie om de warmtevraag in 2040 volledig duurzaam in te vullen", stelt Utrecht. Ook vindt de provincie het besluit om over te gaan tot verlenging onvoldoende onderbouwd.
Die zogenoemde opsporingsvergunning verliep in 2018. De door Vermilion gevraagde verlenging is inmiddels goedgekeurd door het ministerie. In de documenten valt te lezen dat er "op hoger niveau in EZK (het ministerie, red.) wat reserve is over de verlenging".
Maar, wordt er gesteld, door niet te verlengen krijgt de Staat minder inkomsten, vanwege het mislopen van belastingen en afdrachten en het recht op een deel van de winst. Uitgerekend wordt wat een eventuele claim de staat gaat kosten, afhankelijk van de hoeveelheid aanwezige gas.
Gas nodig tot 2050
Volgens Hidde Baars, woordvoerder van Vermilion is er geen sprake van dreigende schadeclaims. Wel wijst hij erop dat het gas uit de kleine velden tot 2050 nog nodig is voor de energievoorziening van Nederland.
"Dat belang ziet ook het ministerie van Economische Zaken. Het zou dus gek zijn als vergunningen niet worden verlengd", aldus Baars. Hij wijst erop dat zoeken naar gas veel geld kost.
Bestuurlijke betrouwbaarheid
De verlenging van de vergunning is tegen het zere been van inwoners van Woerden. Zij voeren al jaren actie tegen de voorgenomen gaswinning. Ze vrezen schade aan hun huizen en waardedaling door de gaswinning. Bovendien verzwakt dit het draagvlak voor de energietransitie, stellen zij.
"De angst voor claims door Vermilion en inkomstenderving voor de Staat blijkt bij het ministerie van EZK van groter belang dan de bestuurlijke betrouwbaarheid en politieke afspraken om gaswinning af te bouwen", zegt Leo Sonneveld van de actiegroep Laat Woerden Niet Zakken.
Hij doelt op de afspraak in het regeerakkoord om geen nieuwe opsporingsvergunningen voor gasvelden te verstrekken. Omdat dit contract al was afgelopen, is er volgens Sonneveld sprake van een nieuwe vergunning.
Kleinere risico's dan Groningen
Het Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) vindt de risico's voor schade boven kleine gasvelden niet vergelijkbaar met Groningen. Het Groningenveld is veel groter dan die kleine velden. Daar is de maximale magnitude berekend op 5.
In kleine velden is er een heel klein risico op een beving van maximaal 3,8, stelt het SodM. Dat is onder meer afhankelijk van de grootte van een veld.
Bovendien heeft de NAM beloofd de gaswinning te stoppen als ergens een beving boven een magnitude van 3 plaatsvindt. Ook Vermilion zegt in een reactie bij bevingen van 3 te stoppen met de gaswinning. De enige beving waar Vermilion tot nu toe mee te maken heeft gehad, is er een van 2,8 in 2009 in het Friese De Hoeve.
Minder diep dan Groningen
Volgens Sonneveld houdt Vermilion onvoldoende rekening met de diepte van het veld. Daar waar in Groningen de bevingen 3 km diep zijn, ligt het veld in Woerden veel dichter bij het maaiveld op ongeveer 1,6 km. Hierdoor zijn de trillingen en potentiële schade, volgens Sonneveld, veel groter.
Geoloog Peter van der Gaag, die al jaren onderzoek doet naar onder meer gaswinning in Groningen, bevestigt de lezing van het SodM. Volgens hem is het risico in Woerden "heel gering". Hij wijst erop dat de zwaarte van een beving gerelateerd is aan het oppervlakte dat gaat bewegen en dat is in Woerden relatief klein.
Zowel de provincie Utrecht en enkele gemeenten als stichting Laat Woerden Niet Zakken hebben bezwaar gemaakt tegen de verlenging van de opsporingsvergunning. Het ministerie van Economische Zaken heeft nog geen reactie gegeven op de beschuldiging van de Woerdense actiegroep.
