Onrust over nieuwe voorwaarden, maar WhatsApp zet door
De privacyvoorwaarden van WhatsApp veranderen vandaag. Wie niet instemt met de nieuwe voorwaarden kan de service niet meer volledig gebruiken. De wijziging werd eerder dit jaar vanwege grote ophef uitgesteld, en nog steeds bestaan er zorgen over de hoeveelheid data die WhatsApp gaat delen met Facebook.
Voor de gemeenteraad van Delft is de wijziging te dwingend en daarom heeft de raad besloten om de berichtendienst onderling helemaal niet meer te gebruiken. Wat verandert er in de voorwaarden, en wat zeggen deskundigen over de zorgen?
Een bedrijf mag persoonsgegevens niet zomaar delen met andere bedrijven. WhatsApp moet daar transparant over zijn en toestemming aan de gebruikers vragen om gegevens te delen met moederbedrijf Facebook, dat een slechte reputatie heeft op het gebied van privacy.
Gebruikers moeten volgens de Autoriteit Persoonsgegevens een vrije keuze hebben om de wijziging van voorwaarden te accepteren of weigeren. Maar als gebruikers niet instemmen met de wijziging van WhatsApp dan kunnen zij hun chats niet meer zien en alleen nog reageren op inkomende berichten. Ook kunnen niet zelf iemand (video)bellen. De wijziging zal niet bij iedereen tegelijk binnenkomen.
Als na een paar weken nog niet is ingestemd met de wijziging dan kunnen gebruikers helemaal geen berichten en oproepen via WhatsApp meer ontvangen. WhatsApp stelt dat er geen accounts verwijderd zullen worden, daar zou eerder sprake van zijn.
Take it or leave it
Volgens deskundigen hebben gebruikers geen vrije keuze om deze wijziging te weigeren omdat de toegang tot de app dan langzaam wordt ontzegd. Stefan Kulk, universitair docent technologie en recht aan de Universiteit Utrecht, zegt dat gebruikers klem zitten. "Je kunt weigeren maar dan moet je stoppen met WhatsApp. Het is take it or leave it."
Ook voor hoogleraar ICT en Privacyrecht aan de Radboud Universiteit Nijmegen, Frederik Zuiderveen Borgesius, is het dubieus of er sprake is van een vrijwillige keuze. "Het probleem is dat er op dit punt meer jurisprudentie nodig is." WhatsApp is een gratis dienst waar ook alternatieven voor zijn dus gebruikers zouden ook over kunnen stappen naar een andere dienst. "Het is niet duidelijk hoe dat juridisch geïnterpreteerd moet worden."
Maar WhatsApp heeft twee miljard gebruikers en daardoor een dominante positie. Als een gebruiker een andere dienst wil gaan gebruiken, kan die veel contacten verliezen. Zuiderveen Borgesius: "Als al je vrienden op WhatsApp zitten, dan raak je er veel kwijt als je overstapt. Dat is echt een offer."
NOS op 3 maakte in 2018 een video over dit grote privacyschandaal rondom Facebook
Omdat zoveel mensen via de dienst bereikbaar zijn, trekt dat weer meer gebruikers aan. Hierdoor blijft WhatsApp groeien. Voor de digitale burgerrechtenorganisatie Bits of Freedom is die positie van WhatsApp een probleem. Hierdoor kan het eenzijdig de voorwaarden aanpassen.
Afhankelijk van een partij
Evelyn Austin, directeur van Bits of Freedom: "We zijn allemaal afhankelijk van die ene partij. Mensen kunnen nergens naar toe." Zij pleit voor open berichtendiensten zodat WhatsApp-gebruikers direct via berichtendiensten, zoals Signal, met anderen kunnen chatten. Daardoor zou er eerlijke concurrentie tussen berichtendiensten ontstaan en de afhankelijkheid afnemen.
Een Duitse privacytoezichthouder verbood Facebook om de gegevens van WhatsApp-gebruikers te verwerken. Volgens de Hamburgse toezichthouder wil Facebook data van WhatsApp voor eigen doeleinden gebruiken en zijn de nieuwe voorwaarden onduidelijk, misleidend en tegenstrijdig.
De toezichthouder kwam dinsdag met een spoedprocedure om de wijziging in de privacyvoorwaarden tegen te houden. Volgens WhatsApp zijn "de beweringen onjuist" en heeft het verbod "daarom geen legitieme basis". Het bedrijf zet de update vandaag dus door.
