Duitse verzetsstrijdster Sophie Scholl leeft voort op Instagram

• Liedeke Morssinkhof

  redacteur Buitenland

"Vandaag is het 4 mei 1942, en mijn trein vertrekt bijna. Vanmiddag ben ik al in München. Eindelijk weg uit Ulm, waar ik het nauwelijks nog kan uithouden. Ik verheug me op alles wat gaat komen."

Zo begint Sophie Scholl haar eerste story op Instagram. Zelfbewust en levenslustig kijkt ze in de camera. Ook het unboxen heeft ze onder de knie, maar dan in omgekeerde volgorde: we zien wat ze allemaal in haar koffer stopt om mee te nemen. Kleren natuurlijk, net als boeken voor haar broer en een foto van haar vriend.

Je zou bijna vergeten dat Sophie Scholl geen influencer is die in 2021 alle gebeurtenissen van haar leven filmt, maar een jonge vrouw die dat doet in 1942, midden in de oorlog. En dat is precies de bedoeling van de makers achter het nieuwe Instagram-account @ichbinsophiescholl.

Tot 18 februari - de dag dat Sophie Scholl wordt opgepakt- kunnen volgers dagelijks meekijken in haar leven:

Het account is een project van de Duitse publieke omroep naar aanleiding van de 100e geboortedag van Scholl op 9 mei. Ze is hét uithangbord van het verzet tegen de nazi's in Duitsland. Samen met haar broer Hans was ze actief in de verzetsgroep 'Die weisse Rose'.

Bij het verspreiden van pamfletten in de universiteit van München werd Scholl begin 1943 betrapt. Een paar dagen later werd ze geëxecuteerd, ze stierf onder de guillotine. Op dat moment was ze pas 21 jaar oud.

Elke Duitser kent haar verhaal. In het land zijn talloze scholen en straten naar haar vernoemd, en de hoeveelheid boeken, films en documentaires is eindeloos. Om het levensverhaal van Sophie Scholl te blijven vertellen, in het bijzonder aan jongeren, is ze nu dus ook dagelijks met posts en stories te volgen op Instagram.

Producent Jochen Laube vertelt telefonisch dat juist Instagram het goede platform is voor het verhaal van Sophie Scholl: "Ze stond voor haar idealen en wilde die uitdragen. Als er toen al Instagram was geweest, dan kan ik me voorstellen dat ze dat daarvoor had gebruikt. Daarmee past ze bij jonge mensen van nu, die hetzelfde doen als ze opkomen voor Black Lives Matter of de klimaatbeweging."

Scholl is niet de eerste figuur uit de Tweede Wereldoorlog die op sociale media een nieuw leven krijgt: vorig jaar al kwam een YouTube-serie online met fragmenten uit het dagboek van Anne Frank nagespeeld als een vlog.

Het project over Scholl komt op een moment dat mensen die kritiek hebben op de coronamaatregelen in Duitsland soms naar Sophie Scholl verwijzen. Sommigen van hen vinden dat zij voor dezelfde vrijheid strijden als Scholl ooit deed. Dat gaat de demonstranten onderling overigens soms te ver. Toen een vrouw afgelopen november in een toespraak zichzelf met Sophie Scholl vergeleek, leverde een vrijwilliger die de orde moest bewaken direct zijn hesje in.

Opkomend rechts

Laube vertelt dat het project er wat dat betreft ook is om de volgers iets te leren. "Het is een bijzondere tijd. In september hebben we verkiezingen in Duitsland. We hebben te maken met de invloed van opkomend rechts. Met dit account roepen we de volgers op om daar samen tegen op te staan."

'Sophie Scholl' heeft op Instagram inmiddels ongeveer 650.000 volgers. Op 18 februari verschijnt de laatste post. Dat is de dag dat ze in 1943 werd opgepakt.