"Ik dacht altijd: ik heb het beste beroep gekozen, want schoonmaken is altijd nodig." Maar dat bleek tijdens de coronacrisis iets anders te liggen, constateert Rahma el Mouden, die 23 jaar geleden het schoonmaakbedrijf Multicultureel Amsterdams Schoonmaakbedrijf (MAS) oprichtte.
150 schoonmakers kregen geen nieuw contract en zes kantoormedewerkers - van wie sommigen al veertien jaar in dienst waren - werden ontslagen. Het zijn volgens El Mouden de directe gevolgen van de coronacrisis.
MAS is niet het enige schoonmaakbedrijf waar dit speelt. Tussen februari en december vorig jaar verdwenen 10.700 banen in de schoonmaakbranche: een afname van 8,4 procent, waarmee het een van de grootste krimpsectoren is. En El Mouden verwacht dat de sector permanent kleiner zal blijven.
De kantoren waren vorig jaar nagenoeg leeg en de horeca- en cultuursectoren lagen plat: precies de sectoren waar MAS normaliter veel werk verricht. "Onze omzet is ongeveer gehalveerd", zegt El Mouden. "In theorie zouden onze klanten ons nog dertig procent moeten betalen, ook als we niet schoonmaken. Maar dat doen ze niet, want die bedrijven hebben nu ook geen geld."
Om gezond te blijven kwam MAS voor een moeilijke keuze te staan: "Iedereen in dienst houden, maar dan zouden we het als bedrijf erg lastig krijgen, óf saneren. Dat laatste hebben we gedaan, door veel contracten niet te verlengen."
Assia Frifra heeft haar baan wél behouden. Ze maakt nog als een van de weinigen schoon in de A'DAM Toren, waar het team normaliter uit vijftien man bestaat. "Ik mis mijn medewerkers, het is saai":
El Mouden is kritisch op de coronasteun van het kabinet, zoals de NOW-regeling. "Negentig procent van de loonwaarde is niet honderd procent, dus de buffers raken het hele jaar langzaam op. Als de NOW stopt, krijgen we ongelofelijk veel werkloosheid: veel bedrijven komen in nood vanwege lege buffers, waardoor ze de salarissen niet meer kunnen betalen."
"Ze hadden beter leningen kunnen geven die we in tien of twintig jaar konden aflossen. Nu eten we ons eigen vermogen op. Mijn dochter, de huidige directeur, en ik hebben al een jaar ons eigen salaris moeten financieren."
Omscholen tot zorgmedewerker
Eind vorig jaar zet El Mouden een gedurfde stap: ze begint een nieuw bedrijf, dat verzorgers levert voor ouderen. Al veertig schoonmakers van wie het contract bij MAS niet werd verlengd, zijn omgeschoold. "Tijdens zo'n crisis moet je innoveren om na de pandemie nog overeind te blijven", zegt El Mouden.
En innovatie in de schoonmaaksector is sowieso nodig, denkt ze. "De schoonmaakbranche gaat niet meer de oude zijn: er zal meer werk zijn als het gaat om extra schoonmaak, vanwege de vraag naar betere hygiëne. Maar mensen gaan nooit meer massaal op kantoor werken, dus daar zal het werk erg veranderen. Ik verwacht een permanente krimp van de omzet, van twintig tot dertig procent. Veel bedrijven gaan nog omvallen."
