Uitstoot kolencentrales gehalveerd, inzet biomassa fors groter
De uitstoot uit kolencentrales is vorig jaar gehalveerd, als gevolg van een sterke daling van het gebruik van steenkool. Tegelijkertijd is het aandeel van biomassa in de energiesector sterk toegenomen, met ruim 130 procent, blijkt uit cijfers van de Nederlandse Emissie Autoriteit.
De CO2-uitstoot van alle Nederlandse bedrijven die vallen onder het Europese emissiehandelssysteem (de energiebedrijven en de industrie samen) is in 2020 gedaald met 11,5 procent. De emissieautoriteit registreert de uitstoot van 419 grote bedrijven die samen goed zijn voor ongeveer de helft van alle Nederlandse CO2-uitstoot.
Voor het derde opeenvolgende jaar daalt de CO2-uitstoot van de energiesector sterker dan van de industrie. De uitstootdaling komt voor een deel door corona. Maar de opvallendste verschuiving is die van steenkool naar biomassa (bijvoorbeeld het verbranden van afval- en resthout, biobrandstoffen en GFT-afval) in de energiesector.
Volgens directeur Mark Bressers van de NEA is dit het resultaat van twee factoren. "Wat we nu zien is een combinatie van beleid door de politiek, en de hogere prijs die bedrijven moeten betalen om CO2 te mogen uitstoten. Het is bewust beleid geweest om het gebruik van steenkool te verminderen, onder meer vanwege de doelstelling uit het Urgenda-vonnis. Je ziet dat dat meteen een fors effect heeft."
Fel debat over biomassa
De CO2 die vrijkomt bij het verstoken van biomassa telt formeel niet mee. Juist dit aspect is de afgelopen jaren onderwerp van fel debat in politiek en samenleving. De NEA mengt zich niet in de discussie, en voert alleen de regels uit die daarvoor zijn afgesproken. Mark Bressers: "Voor de inzet van biomassa hoeven bedrijven nou eenmaal geen CO2-uitstootrechten te kopen."
Het gaat bij deze cijfers overigens alleen om het grootschalige verstoken van biomassa in kolencentrales. De biomassa die wordt gebruikt in honderden kleinere installaties verspreid over het land, wordt niet geregistreerd bij de NEA, eenvoudigweg omdat ze niet groot genoeg zijn.
De maatschappelijke discussie over biomassa spitst zich toe op de vraag of hele boomstammen in verbrandingsovens verdwijnen, of dat het vooral om reststromen gaat en hout uit productiebossen. Ook maken omwonenden van centrales zich zorgen over de effecten op de luchtkwaliteit. Al eerder is besloten om over acht jaar te stoppen met alle subsidies voor het bij- en meestoken van biomassa in elektriciteitscentrales. In totaal gaat hier voor miljarden euro's subsidie naar toe.
Er loopt daarnaast nog een discussie over de inzet van biomassa voor het produceren van warmte. Een nieuw kabinet moet hierover een besluit nemen.
Uitstootdaling tijdelijk?
Of de uitstootdaling van vorig jaar incidenteel was of dat bedrijven structureel schoner zijn gaan produceren, kan de emissieautoriteit nog niet zeggen. Mark Bressers: "We zien in andere Europese landen ook dat de uitstoot van grote bedrijven is gedaald. Dus de grote vraag is of het alleen een tijdelijk effect is van de coronacrisis, of dat bedrijven verduurzamingsmaatregelen hebben getroffen waardoor ze minder vervuilend zijn. Hier doen we nu vervolgonderzoek naar."
