Stuwmeren aan uitgestelde operaties, een grote groep ex-coronapatiënten met langdurige klachten en duizenden artsen en verpleegkundigen die tegen hun grenzen aanlopen. Het zijn grote problemen waarvoor na de epidemie een oplossing moet komen.
Wordt er al voorbereid op het herstellen van de zorg? Het ministerie van Volksgezondheid komt binnenkort met een plan, laat een woordvoerder weten aan Nieuwsuur. Koepelorganisaties in de zorg zijn in gesprek met het ministerie, maar concrete ideeën zijn er nog niet, blijkt uit een rondgang van Nieuwsuur.
En dat terwijl zulke ideeën hard nodig zijn, zegt Armand Girbes, hoofd van de intensive care van het Amsterdam UMC, locatie VUmc. Hij pleit voor een Deltaplan voor de periode na het vaccineren. "Daar kan je niet vroeg genoeg mee beginnen. Maar ik hoor er nog niks over, ik word er ongerust van. Wie heeft de regie?"
'Patiënt centraal, niet verzekeraars'
Wat moet er allemaal gebeuren? "We moeten goed analyseren wat de schade is van de uitgestelde zorg", zegt Girbes. "Afspraken met zorgverzekeraars over vergoedingen moeten anders zodat alle beschikbare capaciteit voor behandelingen en operaties optimaal gebruikt kan worden. De patiënt moet centraal staan, niet het belang van zorgverzekeraars."
De ziekenhuizen hebben gisteren al wel plannen ingeleverd bij verzekeraars voor de financiering van de zorginhaalslag. "In de tweede helft van mei gaan we kijken hoe we het concreet kunnen realiseren", zegt Rob Dillmann, bestuurslid van de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. Een woordvoerder van Zorgverzekeraars Nederland garandeert patiënten dat ze "ongeacht hun polis kunnen rekenen op een tijdige en passende behandeling".
Covid maakt problemen die er al waren helder: die marginale reserves in de zorg, het gebrek aan inhoudelijke kennis bij instanties en de enorme bureaucratie.
Naast goede afspraken over financiering, pleit Girbes voor een plan voor patiënten die langdurige klachten aan hun coronabesmetting hebben overgehouden. "Gaan we kenniscentra oprichten? Gaan we die kennis bundelen in een specifiek ziekenhuis? Je moet dit niet op zijn beloop laten."
Een ander aandachtspunt zijn zorgmedewerkers die door de epidemie tegen hun grenzen aanlopen. Die moeten goed worden geholpen, ook om personeelstekorten tegen te gaan, benadrukt Girbes. "Er komen bij mij heel verontrustende berichten binnen over hoe groot de groep is van artsen en verpleegkundigen die een burn-out gaan krijgen."
Dillmann deelt zijn ongerustheid. "Een van de zorgen die we hebben is dat onze medewerkers een periode van herstel moeten meemaken."
Minister komt met plan, Girbes sceptisch
Later deze maand komt minister voor Medische Zorg Tamara van Ark met een plan voor de "inhaalzorg". Dat wordt opgesteld samen met zorgpartijen, zegt een woordvoerder. "Het inhalen van de uitgestelde zorg en het herstel van personen zijn belangrijke onderwerpen."
Maar Girbes heeft er weinig vertrouwen in dat die organisaties en het ministerie in staat zijn de "crisis" in de zorg aan te pakken. Het coronabeleid ziet hij als bewijs hiervoor. "De aanpak van de coronacrisis in Europa is uitgelopen op een bureaucratische mislukking. Het nijpend gebrek aan inhoudelijke kennis en praktische wijsheid bij de bestuursorganen en overheden heeft ons behoorlijk parten gespeeld."
"De bekende overlegcircuits kunnen redelijk goed functioneren in een niet-crisissituatie. Maar daar zitten we nu niet in; er moet snel geschakeld worden."
Hij pleit voor het aanstellen van één of twee personen die met een taskforce het 'herstellen' van de zorg gaan leiden. "Het ministerie moet een mandaat geven, maar niet aan iemand uit een grijs vergadercircuit. We hebben in Nederland echt mensen die heel praktisch ingesteld zijn die hierbij kunnen helpen."
