Seksuele straatintimidatie in Rotterdam wordt maar niet minder

• Nasrah Habiballah

  correspondent Rotterdam-Den Haag

Sissen, naroepen of zelfs in het nauw drijven of achtervolgen: het zijn voorbeelden van seksuele straatintimidatie waar veel Rotterdamse vrouwen nog steeds mee te maken hebben. 47 procent van hen om precies te zijn, zo blijkt uit onderzoek van de Erasmus Universiteit Rotterdam. En dat is opvallend, want vier jaar geleden was dit percentage precies hetzelfde. Daarna kwam er nieuw beleid, maar dat lijkt dus niets te hebben uitgehaald.

Met een campagne, een speciale app voor meldingen en intensieve trainingen voor handhavers wilde de gemeente het probleem in de stad aanpakken. "We zien dat het in frequentie wel iets is afgenomen. Maar dat het aantal vrouwen dat het afgelopen jaar met straatintimidatie te maken heeft gehad gelijk is gebleven, geeft aan hoe groot het probleem is", zegt een van de onderzoekers Tamar Fischer.

Invloed van #MeToo

Voor de onderzoekers zijn de uitkomsten geen verrassing. "We weten dat er echt een lange adem nodig is omdat er een cultuurverandering moet plaatsvinden in de samenleving", zegt Fischer.

Die verandering is volgens haar de afgelopen jaren al deels in gang gezet, mede door de wereldwijde MeToo-beweging. Fischer: "Mannen zien nu ook wel meer hoeveel last vrouwen ervan kunnen hebben. Maar dat geldt niet voor iedereen. Er zijn nog steeds mannen die het probleem niet zien en dus hun gedrag niet veranderen".

Veel veranderd in bewustwording

Volgens het onderzoek is er in de afgelopen jaren wel veel veranderd in de bewustwording rond seksuele straatintimidatie. De maatschappij keurt het af en ook wordt een positieve verandering gezien in de houding van professionals in de handhaving en bij beveiligers, als het om straatintimidatie gaat.

Die bewustwording doet vrouwen goed, stelt Fischer: "We horen wel dat vrouwen blij zijn met de aandacht voor dit probleem en dat ze zich erkend voelen. Dat ze zien dat het niet alleen hun probleem is, maar een probleem van de samenleving. Dus er is veel veranderd, maar dat heeft niet direct invloed op de cijfers." Volgens de onderzoeker is er waarschijnlijk wel 10 jaar nodig voor een echte cultuurverandering.

'Pikpraat'

De gemeente Rotterdam zette met eerder beleid al in op bewustwording. Zo werd in 2017 de publiekscampagne 'Pikpraat van de straat' gelanceerd om de strijd tegen sissen, uitschelden of achtervolgen tegen te gaan. Ook lanceerde de gemeente de StopApp, waarmee vrouwen seksuele intimidatie op straat kunnen melden.

De app is een belangrijk onderdeel van de gemeentelijke aanpak van straatintimidatie. Maar uit het onderzoek van de Erasmus Universiteit blijkt dat slechts 13 procent van de ondervraagde vrouwen de app weet te vinden.

"Seksuele straatintimidatie moet echt nog beter op de kaart komen", zegt wethouder handhaven Bert Wijbenga (VVD) daarover. Hij wil daarnaast dat het strafbaar wordt. "In Rotterdam zetten we al jaren stevig in op normstelling, preventie en de aanpak ervan. Den Haag is bezig om dit wettelijk vast te leggen. Dat zou ons ook helpen in de handhaving. Iedereen moet zich veilig voelen in Rotterdam, ook 's avonds en in de nacht."

Eerder deed Rotterdam al een poging tot strafbaarstelling. Dat gebeurde met het verbod op straatintimidatie, in de volksmond ook wel het sisverbod genoemd. Op onder meer sissen, uitschelden en naroepen kwam een boete van maximaal 4100 euro of maximaal drie maanden cel te staan. Maar de stad werd teruggefloten door de rechter omdat het verbod in strijd was met de vrijheid van meningsuiting.

Bedreigend

De gemeente gaat nu kijken hoe ze seksuele straatintimidatie beter kunnen aanpakken. Wethouder Wijbenga wil onder andere de speciale app beter onder de aandacht brengen, nog meer inzetten op voorlichting en een nieuwe campagne starten.

Een goed idee, denkt Fischer: "Er zijn nog steeds mannen die niet doorhebben hoe bedreigend het voor een vrouw voelt als een man lang dicht achter haar blijft fietsen 's avonds in de donker. Ook al zit daar geen kwade bedoeling achter. Daarom is het belangrijk de boodschap te blijven herhalen en zo die bewustwording te vergroten."