'Gluurapparatuur' in trek door thuiswerken, vakbonden bezorgd
Als het aan grote werkgevers ligt, is thuiswerken een blijvertje. Waar voorheen fysiek contact mogelijk was op de werkvloer, moeten werkgevers en werknemers het vaker doen met digitaal contact vanuit huis. Daar komt ook digitale controle bij kijken.
Zo neemt volgens softwarevergelijkingswebsite Capterra de vraag vanuit Nederlandse bedrijven naar monitoringssoftware voor medewerkers sinds corona fors toe. De vraag steeg in het eerste kwartaal met 58 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar - vóór corona.
Met dit type software kunnen werkgevers tot in detail bijhouden en controleren wat hun medewerkers uitvoeren. Bijvoorbeeld door te kijken naar het aantal muisbewegingen of toetsaanslagen van een thuiswerker.
'Pure controle'
Vakbonden maken zich zorgen over de ontwikkeling. Uit een rondvraag van CNV onder 1200 leden zegt zo'n 14 procent dat door hun werkgever gemonitord wordt of ze thuis wel aan het werk zijn.
"Je ziet het heel breed: bij de overheid, de zakelijke dienstverlening en ook de industrie als er wordt thuisgewerkt", zegt CNV-voorzitter Piet Fortuin. "Mensen worden meermaals per dag gebeld met de vraag of ze wel aan het werk zijn. In andere gevallen wordt met software gemeten hoeveel toetsen ze aanslaan en of ze zijn ingelogd. Feitelijk is dat pure controle en zo ervaren werknemers het ook."
Bij FNV komen klachten uit de callcenterbranche het meest voor. "Maar ook in andere branches sluiten we niet uit dat het gebeurt gezien de toenemende verkoop van monitoringssoftware. Ook krijgen we regelmatig klachten over werkgevers die hun werknemers onvoldoende vertrouwen en ze daarom vragen naar kantoor te komen."
Goedkeuring
Autoriteit Persoonsgegevens (AP) krijgt weinig klachten van werkenden. De toezichthouder denkt dat dit komt doordat zij zich mogelijk niet realiseren dat het "best wel ver gaat wat er gebeurt".
Volgens AP moet je controle van de thuiswerker niet zomaar inzetten. Zo moet de werkgever de noodzakelijkheid en proportionaliteit kunnen onderbouwen, en ook andere mogelijkheden hebben verkend. En zo'n besluit moet altijd worden goedgekeurd door de Ondernemingsraad (OR).
"De manier waarop en waar we werken is veranderd, maar de criteria voor werkgeverschap zijn niet veranderd", zegt een AP-woordvoerder. "Een werkgever kan niet opeens andere dingen eisen omdat de locatie is veranderd. Thuiswerken of niet: iedereen heeft recht op een veilige werkplek en autonomie."
Volgens Autoriteit Persoonsgegevens moeten werkgevers zich bovendien afvragen of de kwaliteit van werk meetbaar is via software. "Want wat zeggen toetsaanslagen over je werk? Werkgevers moeten zich afvragen of software nodig is en of het anders kan. En bij wantrouwen moet worden gekeken naar waar dat vandaan komt: spyware is geen lapmiddel."
