Wasbeer op zijn gemak: 'Uitkijken dat we er geen uitheems roofdier bij krijgen'
Het was een opmerkelijk gezicht afgelopen zondag in Vught. In een boom werd een slapende wasbeer aangetroffen en trok veel bekijks. Ook vanochtend werd er in de Brabantse plaats een wasbeer ontdekt, nu in een kippenhok. Vermoedelijk gaat het om wasberen die als huisdier zijn gehouden.
Een van de kippen van Albert Vesters is door de wasbeer te grazen genomen. Vesters vindt het allemaal "bizar":
Wasberen komen al sinds de jaren 60 in ons land voor. En ook al zien ze er onschuldig uit, goed voor de natuur zijn ze niet. De wasbeer is namelijk een invasieve exoot: een plant, dier of organisme dat hier oorspronkelijk niet vandaan komt en een bedreiging vormt voor het ecosysteem, biodiversiteit en in sommige gevallen voor de volksgezondheid. De Europese Unie wil alle invasieve exoten uit de Europese natuur verwijderen. In Nederland zijn de provincies verplicht deze regelgeving uit te voeren.
In 2019 wilde de provincie Limburg daarom de tientallen wasberen die in de provincie voorkwamen afschieten. Dat leidde tot veel protest, waarop werd besloten om de dieren te vangen. Inmiddels zijn de meeste ondergebracht bij Stichting Aap en vanuit daar overgeplaatst naar meerdere dierentuinen.
'Neem gewoon een kat of hond'
In Limburg, Brabant en Drenthe komen de grootste populaties voor, maar ook elders in het land worden wasberen gespot. De Zoogdiervereniging schat dat het om zo'n 50 tot 100 in totaal gaat.
Sinds 2019 heeft de vereniging een speciaal meldpunt voor de dieren. En daar komen jaarlijks zo'n honderd meldingen op binnen. "Het zijn er toch wel meer dan we voorheen dachten," zegt Maurice La Haye van de Zoogdiervereniging. Volgens hem gaat het in Nederland vooral om wasberen die als huisdier werden gehouden. Dat is sinds 2016 officieel verboden in Nederland, maar volgens La Haye gebeurt het nog steeds. "Sommigen ontsnappen en in de natuur kunnen ze prima overleven. En dan planten ze zich voort."
Haye raadt af om wasberen als huisdier te houden. "Het zijn geen leuke dieren. Ze stinken, ze bijten en maken een rotzooi. Neem gewoon een kat of een hond, daar kan je mee spelen."
Oorspronkelijk komen de wasberen uit Noord-Amerika. Ze zijn ooit naar Europa gehaald voor de pelsdierhouderij, maar ook als huisdier. In Duitsland is de populatie de afgelopen twintig jaar gigantisch toegenomen. "Dat zie je wel vaker bij dit soort exoten", zegt La Haye. "De aantallen blijven lang laag en dan is er opeens een groeispurt. Hoe dat precies komt, is lastig te verklaren."
La Haye pleit voor onderzoek om te kijken hoe de aanwezigheid van wasberen in Nederland zoveel mogelijk beperkt kan worden. "Nu kan de populatie nog met weinig inspanning op een laag niveau gehouden worden. Als je het laat gaan dan krijgen we misschien wel net zo'n exponentiële groei als in Duitsland. En dan vinden mensen dagelijks wasberen in hun tuin of kippenhok."
Dat is niet zonder gevaar voor dier én mens. De kippen en konijnen overleven het vaak niet, maar ook voor de mens kan een wasbeer gevaarlijk zijn. Zo beet de vandaag gevangen wasbeer een medewerker van de Dierenambulance in zijn hand. Ook dragen sommige wasberen een worm bij zich die mensen ziek kan maken.
La Haye: "We moeten uitkijken dat we er geen uitheems roofdier bij krijgen in Nederland."
