Franse staatssteun Air France-KLM: 'Air France heeft geen keuze, anders is het klaar'
"Air France heeft geen keuze", antwoordt luchtvaarteconoom Floris de Haan op de vraag waarom de Franse luchtvaartmaatschappij nu meer steun krijgt en zuster KLM, onderdeel van hetzelfde concern, niet. "Anders is het klaar", zegt De Haan over de mogelijkheid dat Air France geen financiële hulp zou krijgen.
De luchtvaarteconoom van de Erasmus Universiteit zegt dit naar aanleiding van het nieuws dat de Franse staat 4 miljard euro extra pompt in Air France.
Demissionair minister Hoekstra van Financiën schrijft aan de Tweede Kamer over KLM: "Op korte termijn is er geen acute noodzaak om het eigen vermogen te versterken." Niettemin zal er op termijn een 'kapitaalsbehoefte' ontstaan gezien de dramatische situatie in de sector. Wat dat betreft ziet Hoekstra het bericht uit Parijs als "goed nieuws, omdat dat meer zekerheid biedt voor de hele groep."
Behoorlijke prijs
De Franse overheid mag Air France extra hulp geven, nu de Europese Commissie daar toestemming voor heeft gegeven. Die heeft gekeken of er geen sprake is van ongeoorloofde staatssteun. Hoekstra zegt dat hij nauw met zijn Franse collega heeft samengewerkt bij de nieuwe steunoperatie voor de gemeenschappelijke luchtvaartmaatschappij. "Maar Brussel behandelt de aanvragen apart omdat het om twee luchtvaartmaatschappijen en twee luchthavens gaat."
Aan die toestemming van de commissie zijn wel voorwaarden verbonden. Zo moet Air France een aantal 'slots' opgeven, dat zijn start- en landingsrechten. Als de Nederlandse overheid KLM wil helpen geldt dezelfde voorwaarde. Het afstaan van slots noemt Hoekstra "een behoorlijke prijs die KLM heel secuur wil afwegen."
Econoom De Haan ziet wel een groot verschil tussen de Nederlandse en de Franse slots. Bij Air France gaat het om vliegrechten op Orly, de tweede luchthaven van Parijs. Bij KLM zou het gaan om slots op Schiphol, die van cruciaal belang zijn voor de maatschappij. "Dat zou hetzelfde zijn als Air France slots afstaat op Charles de Gaulle", de internationale luchthaven van de Franse hoofdstad.
Vliegen is luxeproduct
Hoekstra wil goed kijken of het afstaan van de slots in verhouding staat tot wat KLM nodig heeft, terwijl de luchtvaart nu 'opkrabbelt'. Slots opgeven tast het verdienvermogen van KLM. "Minder slots is minder vliegen," zegt De Haan, die over het opkrabbelen minder optimistisch is.
"Vliegen is een luxeproduct. We hebben nu met zijn allen een stap achteruit gezet. We gaan ongetwijfeld een inhaalslag maken. Maar dan wordt het minder, ook omdat de steunmaatregelen worden afgebouwd."
Het aantal zakelijke reizigers zal zeker teruglopen, verwacht De Haan, omdat die het elektronisch vergaderen hebben ontdekt als gevolg van de pandemie. De zakelijke reiziger is heel belangrijk voor KLM. "In 2025 praten we weer eens verder," zegt de econoom over de normalisering van de luchtvaart.
Meer financiële steun voor de luchtvaart ligt inmiddels politiek ook een stuk gevoeliger dan een jaar geleden, denkt De Haan. Hoekstra "krijgt het nu moeilijker uitgelegd", verklaart hij het feit dat de Fransen nu sneller zijn met staatssteun.
