Old Sparky blijft uit: Virginia schaft doodstraf af

De Amerikaanse staat Virginia heeft de doodstraf afgeschaft. Het is de 23ste staat die de straf schrapt en de eerste in het conservatieve zuiden van de VS. Virginia was op Texas na de staat met de meeste executies, 113 sinds 1976.

De Democratische gouverneur Northam bezocht de executieruimte van de staat voordat hij de nieuwe wet ondertekende. In de buurt van de elektrische stoel ('Old Sparky' werd in 2013 nog gebruikt) en de brancard waar dodelijke injecties werden gegeven legde hij uit waarom hij tegenstander van de doodstraf is.

"Het komt allemaal neer op één vraag: kan de doodstraf rechtvaardig zijn?", vroeg hij zich hardop af. "Wordt de straf zonder aanzien des persoons opgelegd? En hebben we het altijd juist gehad? Heeft elke gestrafte persoon inderdaad de misdaad gepleegd? We weten dat dat niet zo is bij de doodstraf."

Northam herinnerde eraan dat in het verleden terdoodveroordeelden na jaren op death row nog werden vrijgepleit, soms slechts enkele dagen voor hun executie. Ook wees hij erop dat wie arm, zwart of geestesziek is een grotere kans heeft op een doodvonnis: van de 377 personen die in de 20ste eeuw in Virginia na een doodvonnis werden gedood, was 79 procent zwart.

Levenslang

Virginia is de plek waar voor het eerst in de Amerikaanse koloniën een doodstraf werd uitgevoerd: in 1608 werd een leidinggevende van de kolonie Jamestown doodgeschoten voor verraad.

De laatste keer dat de staat iemand executeerde was in 2017. Het ging toen om een gewapende overvaller die tijdens een vluchtpoging een politieagent en een beveiliger doodschoot. Het voorstel om de ultieme straf te handhaven voor dit soort schokkende zaken, werd door de Democratische meerderheid in het staatscongres afgewezen.

In Virginia zaten nog twee mannen in de dodencel, de moordenaar van een agent en een man die zijn ex, haar twee kinderen en haar broer vermoordde. Hun straffen worden omgezet in levenslang zonder kans op voorwaardelijke invrijheidsstelling.

In zestien jaar tijd hebben elf staten nu de doodstraf afgeschaft, de laatste was Colorado in 2020. Omdat er ook drie staten zijn waar een moratorium op de doodstraf geldt, worden doodvonnissen nu in een meerderheid van de Amerikaanse staten niet meer voltrokken.