Miljardentekort voor woningcorporaties dreigt, nieuw kabinet aan zet
Woningcorporaties komen in 2035 naar schatting rond de 24 miljard euro tekort om aan hun doelstellingen te voldoen. Dat blijkt uit een rapport van de ministeries van Binnenlandse Zaken, Economische Zaken en Financiën. Demissionair minister Ollongren heeft het naar de Tweede Kamer gestuurd.
Vorig jaar bleek al dat de corporaties over enkele jaren miljarden tekortkomen om alle huizen te bouwen die nodig zijn, en om woningen te verduurzamen. Het tekort valt iets lager uit dan toen gedacht, maar blijft zeer hoog.
Vooral in de regio's Den Haag/Rotterdam, Utrecht en de regio Food Valley (omgeving Barneveld/Ede) dreigen de woningcorporaties zo'n 40 procent van de gestelde doelen niet te kunnen uitvoeren, als het tekort niet wordt aangepakt.
Ook in de rest van het land ontstaan de komende jaren problemen met de bouw van nieuwe sociale huurwoningen en het verduurzamen ervan. De problemen zijn het minst groot in de regio's Groningen/Drenthe, Noord-Holland Noord, Oost-Nederland, Drechtsteden, Zeeland en een deel van het rivierengebied. Daar zou slechts een "zeer beperkt aandeel van de opgave" worden geraakt als het beleid niet wordt aangepast, meldt het rapport.
Snel in de knel
In sommige regio's komen corporaties over drie jaar al in de knel, in 2028 zou er sprake zijn een "landelijk financieel knelpunt". Hoe groot het tekort precies wordt, hangt af van de bevolkingsontwikkeling. Als het aantal huishoudens tot 2035 veel harder groeit dan verwacht, dreigt een tekort van 42 miljard euro. Groeit het aantal huishoudens echter veel minder hard, dan is het tekort nog zo'n 15 miljard euro.
In het rapport worden mogelijke maatregelen genoemd om het tekort terug te dringen. De belangrijkste optie is de aanpak van de verhuurderheffing, de belasting op sociale huurwoningen. Een halvering daarvan zou al leiden tot een tekort dat ruim 17 miljard euro lager ligt, en daarmee zou in de meeste regio's het probleem zijn opgelost. Alleen in de regio's Den Haag/Rotterdam, Utrecht en FoodValley blijft er sprake van een tekort.
Als de verhuurderheffing helemaal wordt afgeschaft, kunnen vrijwel overal alle plannen worden uitgevoerd. Enkel in de regio Den Haag/Rotterdam zou een klein tekort blijven bestaan. Een andere aanbeveling uit het rapport is om subsidies te verlenen aan woningcorporaties in gebieden waar het tekort het grootst is. Verder zouden corporaties erover moeten nadenken om dure huurwoningen te verkopen.
Nieuw kabinet aan zet
In de formatie zal de situatie op de woningmarkt ongetwijfeld een grote rol spelen. Vorig jaar werd in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken becijferd dat er een tekort is van ruim 330.000 woningen in Nederland. Ook moeten mensen voor een sociale huurwoning vaak jarenlang op een wachtlijst staan.
Veel partijen gaven in de campagne aan af te willen van de verhuurderheffing. Het kabinet heeft de afgelopen jaren wel maatregelen genomen. Zo is de verhuurderheffing al iets teruggeschroefd en moet de bouw van 150.000 woningen tot 2025 worden versneld.
Demissionair minister Ollongren schrijft in een brief aan de Kamer dat het nieuwe kabinet "een keuze te maken heeft over de maatschappelijke opgaven en de middelen die daarvoor beschikbaar zijn". In haar scenario's spreekt ze niet over afschaffen van de verhuurderheffing, wel van halvering ervan. Ook wordt geopperd te werken met subsidies of een sterkere inkomensafhankelijke huurverhoging.
