Schuldenbeleid van Belastingdienst onder vuur
De Belastingdienst houdt er bij het verrekenen van toeslagen niet standaard rekening mee of mensen genoeg geld overhouden om van te leven, terwijl dat volgens een wet die op 1 januari is ingegaan wel zou moeten. Dat zeggen de Landelijke Organisatie van Sociaal Raadslieden en de Nationale ombudsman.
Mensen met schulden die toeslag moeten terugbetalen, krijgen standaard een brief over een betaalregeling. Dat gaat om vele duizenden huishoudens per jaar. Als mensen met schulden niet zelf in actie komen, kan het uitbetalen van zorgtoeslag of huurtoeslag worden stopgezet. Mensen die krap bij kas zitten, kunnen daardoor nog dieper in geldproblemen komen.
De Belastingdienst bevestigt de werkwijze en zegt dat als mensen erom vragen er wel naar de persoonlijke situatie wordt gekeken. Volgens de dienst is dat volgens de nieuwe wet toegestaan. Wel wil de dienst met de Sociaal Raadslieden in gesprek over het beleid.
Eerst kijken, dan innen
Een van de mensen bij wie de toeslag dit jaar werd stopgezet is Ronald Kloos. Hij moet nu rondkomen van een paar euro per week. "Die huurtoeslag was voor mij erg belangrijk. Dan kun je iets meer uitgeven en nu heb ik bijna niks. Mijn zoontje was zondag jarig, maar ik kon geen cadeautje voor hem kopen."
De Belastingdienst heeft zijn schuld meteen ingehouden op zijn toeslag, waardoor hij niks meer ontving. En dat is verkeerd, zegt André Moerman namens de Sociaal Raadslieden, die mensen met geldproblemen helpen. "De bedoeling van de nieuwe Wet vereenvoudiging beslagvrije voet was dat je eerst kijkt wat iemand kan betalen en dan pas gaat innen. Je berekent wat iemand kan missen en houdt dat in, maar dat doen ze niet."
Persoonlijke regeling
De Belastingdienst zegt dat iedereen die toeslag moet terugbetalen de mogelijkheid heeft om een persoonlijke regeling aan te vragen. "Dat gaat vaak mis", zegt Moerman. "Mensen weten niet hoe ze dat moeten doen, ze vinden het moeilijk om die stap te zetten, waardoor mensen heel lang te weinig hebben en er nieuwe schulden ontstaan."
Ronald werd er door een sociaal raadsvrouw op gewezen dat de Belastingdienst de huurtoeslag niet had mogen stopzetten en krijgt binnenkort weer geld van de Belastingdienst op zijn rekening. "Ik hoop voor april, want dan is mijn dochter jarig. Dan kan ik misschien nog een feestje geven."
We hebben allemaal moeten wachten op de Belastingdienst en juist zij passen het nu niet goed toe. Schandalig.
De Wet vereenvoudiging beslagvrije voet zou oorspronkelijk in 2019 ingaan, maar werd uitgesteld omdat de systemen van de Belastingdienst en het UWV er nog niet op berekend waren. Ook twee jaar later, nu de wet van kracht is, is de Belastingdienst er nog niet op voorbereid, zegt André Moerman van de Sociaal Raadslieden. "We hebben allemaal moeten wachten op de Belastingdienst en juist zij passen het nu niet goed toe. Schandalig."
De Belastingdienst wil in gesprek met de sociaal raadslieden en zegt dat het huidige beleid in overeenstemming is met de wet. Die wet zou niet toepassing zijn op verrekeningen, maar op dwanginvorderingen. Daarbij kijkt de dienst wel standaard naar de situatie van mensen. Daar is de Nationale ombudsman Reinier van Zutphen het niet mee eens. Hij vindt dat de Belastingdienst er altijd rekening mee moet houden of mensen genoeg geld over hebben. "Daartoe is de Belastingdienst verplicht op grond van de nieuwe wet én op grond van de behoorlijkheid."
De ombudsman gaat er bij de staatssecretaris van Financiën op aandringen om het beleid van de Belastingdienst op korte termijn aan te passen. Het kabinet heeft eerder dit jaar, naar aanleiding van de kinderopvangtoeslagaffaire, gezegd dat de invorderingsstrategie van de Belastingdienst tegen het licht wordt gehouden.
