In alle EU-landen verdienen vrouwen minder per uur dan mannen
In alle lidstaten van de Europese Unie verdienen vrouwen per uur nog altijd minder dan mannen. Dat blijkt uit onderzoek van het Europese statistiekbureau Eurostat over het jaar 2019. De gender pay gap bedroeg in dat jaar gemiddeld 14,1 procent en in Nederland was de kloof iets groter, namelijk 14,6 procent.
Het uurtarief van mannen en vrouwen verschilt het meest in Estland, met 21,7 procent. De meeste gelijkheid is er in Luxemburg met 'slechts' een verschil van 1,3 procent.
Hoe ouder, hoe groter het verschil
In Nederland werken vrouwen vaker parttime dan in andere Europese landen. Toch is dat geen verklaring voor de loonkloof, omdat het onderzoek uitgaat van het uurloon.
Voor jonge mannen en vrouwen die net de arbeidsmarkt betreden is de gender pay gap volgens het onderzoek het kleinst. Naarmate werkenden ouder worden, nemen de verschillen toe. Zo verdient een Europese vrouw van begin twintig gemiddeld 2,3 procent minder dan een mannelijke leeftijdsgenoot. Dat verschil loopt op tot 20,4 procent per uur bij een leeftijd tussen 55 en 64 jaar.
Een mogelijke verklaring die Eurostat geeft voor het verschil op latere leeftijd is dat vrouwen vaker hun carrière (moeten) onderbreken, bijvoorbeeld door zwangerschap en de zorg voor de kinderen. Bij de meeste heteroseksuele stellen is het de vrouw die thuisblijft om voor het kind te zorgen. Dat zorgt er weer voor dat de vrouw in kwestie uiteindelijk minder makkelijk een hogere functie krijgt.
"De maatschappelijke opvattingen in Nederland zijn vrij traditioneel", zegt ook hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen van het CBS. "Een op de drie Nederlanders vindt dat vrouwen geschikter zijn om voor de kinderen te zorgen, en die percentages zijn de afgelopen twintig jaar niet veranderd. Het zijn wel vaker mannen dan vrouwen die dat vinden."
De loonkloof is verder vooral te verklaren door het soort banen. "Mannen werken vaker voltijd, maar ze hebben vaak ook beter betaalde banen waarin het gebruikelijk is dat er voltijd gewerkt wordt. Zo hebben mannen vaker een leidinggevende functie en zijn ze in de meerderheid in sectoren waar hoge salarissen worden uitgekeerd, bijvoorbeeld de financiële sector", legt Van Mulligen uit. Vrouwen zijn juist weer in de meerderheid in de zorg en het onderwijs, waar het gebruikelijker is om parttime te werken.
Nederland versus EU
Wat verklaart dan het verschil tussen Nederland en andere Europese landen? Volgens hoogleraar economie Henriëtte Prast spelen er ook andere factoren een rol, zoals de kinderopvang en het minimumloon. "Nederland heeft het beeld progressief te zijn, maar dat zijn we niet als het gaat om het combineren van werk en gezin. Het makkelijker en goedkoper maken van de kinderopvang zou het uurtarief kunnen gelijktrekken.
Wat Nederland uniek maakt ten opzichte van de andere EU-landen is dat vrouwen tot 30 jaar in Nederland juist meer verdienen dan mannen in die leeftijdsgroep, omdat vrouwen vaker hoogopgeleid zijn. "Dat is aan het begin van de carrière nog bepalend", zegt Van Mulligen. "Daarna wordt werkervaring belangrijker en worden ze dus ingehaald door de mannen. Maar ook als de cijfers gecorrigeerd worden voor deze kenmerken, pakt het voor de man altijd voordeliger uit."
