'Diepste recessie ooit' voor Aruba, IMF adviseert belastinghervormingen
Als gevolg van de coronacrisis is de staatsschuld van Aruba vorig jaar opgelopen tot ruim 2,5 miljard euro. Dat komt overeen met 117 procent van het bruto binnenlands product, meer dan een verdubbeling ten opzichte van een jaar eerder, stelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Het College Aruba financieel toezicht (CAft) spreekt zelfs van een nog hoger cijfer, 124 procent van het bbp.
Ter vergelijking: eind september was de Nederlandse overheidsschuld iets meer dan 55 procent van het bruto binnenlands product. "Deze cijfers zijn uiteraard dramatisch, maar de Arubaanse staatsschuld loopt voor een groot deel op vanwege de liquiditeitssteun van ruim 100 miljoen euro die Nederland heeft gegeven aan Aruba", zegt correspondent Dick Drayer.
Steunpakketten
Om een golf aan faillissementen en massawerkloosheid te voorkomen trok de Arubaanse overheid economische steunpakketten uit de kast. Die zijn deels betaald van het Nederlandse geld. Mensen die hun baan verloren kregen een tijdelijk inkomen en werkgevers konden - net als in Nederland - aanspraak maken op loonsteun. Ook heeft de lokale overheid bedrijven geholpen om op de korte termijn genoeg geld in kas te houden.
Volgens het IMF heeft de overheid snel gereageerd en zijn door deze maatregelen het aantal faillissementen en de werkloosheid beperkt gebleven. "Maar de buffers moeten wel worden aangevuld", zegt het IMF. Het fonds adviseert Aruba om het belastingsysteem te hervormen en de rijkeren meer belasting te laten betalen. Daarnaast kan worden gedacht aan een vermogensbelasting en milieuheffingen. Het IMF adviseert ook om btw te gaan heffen, in plaats van het indirecte belastingsysteem dat Aruba nu heeft. In 2019 gaf het dat advies ook al.
'Diepste recessie ooit'
De overheidsfinanciën van Aruba staan al langer onder druk. Voordat corona toesloeg ging het, na meerdere recessies sinds de crisis van 2008, een stukje beter met de economie, mede door hoge toeristische inkomsten. Maar door de pandemie kwam Aruba in de "diepste recessie ooit" terecht, schrijft het IMF.
Het toerisme, waarvan het eiland voor 80 procent afhankelijk is, kwam volledig stil te liggen. De economie kromp naar schatting met ruim een kwart in 2020. Veel eilandbewoners zijn werkloos geraakt en afhankelijk geworden van voedselhulp.
Beter vooruitzicht
Volgens correspondent Drayer wordt het voor Aruba heel moeilijk om op te krabbelen. "Hoe lager het bbp, hoe hoger de staatsschuld. De verwachting is dat dit weer herstelt als corona op zijn retour is. Maar die leningen moeten wel binnen twee jaar terugbetaald worden en die heeft Aruba nu niet meegenomen in zijn begroting. Met andere woorden: de kans is groot dat ze ze niet gaan terugbetalen en willen omzetten naar langdurige leningen - en dan loopt de staatschuld weer op. Je krijgt een jojo-effect."
Na de klap van vorig jaar zijn de vooruitzichten voor dit jaar wel iets beter. De verwachting is dat de economie met zo'n 5 procent groeit, onder meer vanwege de goede testcapaciteit en vaccinatievooruitzichten van Aruba.
