Criminelen in de bloemenhandel: risico volgens rapport, maar nog te weinig actie
Hoewel er al jaren aanwijzingen zijn dat de Nederlandse bloemenbranche wordt misbruikt door criminelen, slaagt de sector er nog altijd niet in om criminaliteit buiten de poort te houden.
Dubieuze handelaren kunnen zich eenvoudig op en rond de bloemenveilingen vestigen. De terreinen zijn slecht beveiligd en er is weinig toezicht. Het economische belang om bloemen snel te kunnen verhandelen staat controles in de weg, terwijl de transporten aantrekkelijk zijn voor drugssmokkel.
Dat blijkt uit een onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van enkele gemeenten, bloemenveiling Royal FloraHolland en de branchevereniging van bloemenhandelaren. De organisaties wilden een schets van de risico's in hun branche. Het rapport is vandaag gepubliceerd.
Cocaïne
Drugshandel blijkt het grootste risico. Soms worden drugs verstopt in bloemen uit Midden- en Zuid-Amerika en zo naar Nederland gesmokkeld. Een voorbeeld daarvan is een recordvangst cocaïne in Costa Rica, begin vorig jaar.
Maar vermoedelijk wordt de bloemenhandel vooral gebruikt voor de doorvoer van drugs vanuit Nederland naar de rest van Europa. Cocaïne die bijvoorbeeld via de Rotterdamse haven het land binnenkomt, wordt over de weg naar andere landen gebracht. Afgelopen zomer nog werd 400 kilo cocaïne en speed onderschept in een vrachtwagen vol bloemen.
"De massale dagelijkse bloementransporten zijn aantrekkelijk voor criminelen die drugs willen vervoeren", waarschuwt het rapport. Jaarlijks wordt voor ruim 6 miljard euro aan bloemen geëxporteerd vanuit Nederland. Er zijn 'pendeldiensten' met bijna alle plekken in Europa en de vrachten worden binnen de Europese Unie zelden gecontroleerd.
Criminelen ronselen chauffeurs bij transportondernemingen en zetten zelf bloemenhandeltjes op als dekmantel voor drugstransporten. Jaren geleden bleek de Italiaanse maffia al actief op de veiling in Aalsmeer. Inmiddels duiken volgens het rapport ook andere groepen op, zoals Russische criminelen die Bulgaarse en Litouwse chauffeurs inzetten om drugs te vervoeren.
Cash
De onderzoekers waarschuwen ook voor andere vormen van criminaliteit. Transporten worden ook gebruikt om wapens, sigaretten en vuurwerk te smokkelen. Omdat in de bloemensector veel contant geld omgaat, bestaat het risico dat criminelen onder het mom van bloemenhandel hun misdaadgeld witwassen. Daarnaast is er volgens het rapport sprake van fraude met facturen, btw-tarieven en vrachtbrieven. Ook wordt er zwart gewerkt en zijn er uitzendbureaus die zich schuldig maken aan arbeidsuitbuiting.
In hoeverre criminelen zich hebben ingevreten in de bloemensector, valt volgens de onderzoekers niet te zeggen. Ze benadrukken dat het merendeel van de ondernemers juist te goeder trouw is. Maar de bloemensector is ook een gesloten wereld waar verdachte zaken nauwelijks worden gemeld. "Er wordt hard gewerkt en aan contact met de overheid bestaat weinig of geen behoefte", merken de onderzoekers.
Bloemenveiling
Een belangrijke rol voor de aanpak van criminaliteit ligt volgens het rapport bij de bloemenveiling. Een groot deel van de handel verloopt via de veilingen van Royal FloraHolland, waarbij 4000 kwekers en 2500 handelaren zijn aangesloten. Veel handelaren hebben een bedrijfje op het terrein van een van de veilingen.
Lang niet altijd is duidelijk wie er achter die bedrijfjes zitten. Handelaren mogen hun ruimte op de veiling onderverhuren. Bovendien zijn de terreinen in Aalsmeer, Naaldwijk en Rijnsburg amper beveiligd en vrij toegankelijk, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de haven en het vliegveld. Douane, politie en marechaussee komen er niet of nauwelijks.
De onderzoekers vinden het opmerkelijk dat er voor 'mainports' als Schiphol en de Rotterdamse haven wel veel aandacht is voor veiligheid, maar op een belangrijk handelsknooppunt als de bloemenveiling niet.
Want ook daar zijn volgens het rapport verdachte signalen: bedrijven die op papier een grote omzet hebben maar nauwelijks bloemen lijken te vervoeren, chauffeurs die bewust laden en lossen buiten het zicht van anderen en mensen die hun vracht op ongebruikelijke tijdstippen oppikken.
Smoel maken
Volgens de onderzoekers moet Royal FloraHolland meer controles organiseren en "smoel maken", oftewel bij ieder pand en laadplatform in kaart brengen wie zich daar ophouden.
Behalve beter klantenonderzoek uitvoeren zou de branche ook meer werk moeten maken van het signaleren van afwijkend gedrag, het melden van ongebruikelijke transacties en het voorkomen van onderhuur en arbeidsuitbuiting.
Inmiddels loopt een programma om de bloemenwereld bewuster te maken van de gevaren van 'ondermijnende criminaliteit'. Volgens de onderzoekers is dat niet genoeg en moet de rijksoverheid bijspringen.