Peilingwijzer: fragmentatie ongekend met vijftien partijen die kans maken op zetel

Exact twee weken voor de verkiezingen van 17 maart blijft de VVD op eenzame hoogte in de Peilingwijzer, met 37 tot 41 Kamerzetels. Weliswaar is de trend de afgelopen maanden licht dalend voor de partij van premier Rutte, maar ten opzichte van twee weken geleden is het verlies niet significant.

Ver achter de VVD is er een breed middenveld, waarin de PVV (17 tot 20 zetels) en het CDA (17-19) onverminderd de grootste zijn.

Nieuwe partijen

Nieuw is Volt, een pan-Europese partij die in alle EU-landen actief is. De partij van lijsttrekker Laurens Dassen komt uit op 0 tot 3 zetels. De score voor Volt is nog onzeker, omdat de partij nog maar kort in de Peilingwijzer is opgenomen.

Om in de Peilingwijzer te komen, moet een partij een zetel scoren bij ten minste twee van de drie bureaus die in dit gewogen gemiddelde zijn opgenomen: I&O Research, Ipsos en Kantar. Eerder lukte dat JA21 van Joost Eerdmans en Annabel Nanninga al, die deze keer 0 tot 2 zetels haalt.

Wordt het record gebroken?

Weten deze nieuwkomers half maart inderdaad de kiesdrempel te halen, dan zouden er voor het eerst in de geschiedenis vijftien verschillende partijen in de Tweede Kamer komen. Het hoogste aantal tot nu werd gehaald in 1933, 1971 en 1972, toen veertien partijen dat lukte.

Politicoloog Tom Louwerse, de maker van de Peilingwijzer, wijst erop dat de fragmentatie extra groot is als je bedenkt dat er eigenlijk nog maar een grote partij is: de VVD. Begin jaren 70 waren er drie partijen die ruim boven de 20 zetels wisten te komen: de PvdA, de KVP (niet lang daarna opgegaan in het CDA) en de VVD.

Momenteel zijn er verder hooguit middelgrote partijen met de PVV en CDA, die beide de grens van 20 zetels niet weten te halen. Achter deze twee is er een reeks partijen die elkaar weinig ontlopen: D66 (13 tot 15), de PvdA (12 tot 14), GroenLinks (11-13) en de SP (9-11).

In dat algemene beeld is de afgelopen maanden weinig verandering gekomen. Volgens Ipsos en I&O Research lijkt het er niet op dat de eerste grote tv-debatten daar verandering in hebben gebracht.

Licht herstel Forum

Bij de kleinere partijen lijkt Forum voor Democratie bezig aan een licht herstel. Na een dieptepunt in de peilingen rond de 3 zetels, komt FvD nu hoger uit op 3 tot 5 zetels. De ChristenUnie en de Partij voor de Dieren zijn nog iets groter met 5 tot 7. De SGP staat op 2 tot 4 zetels en 50Plus en Denk op 1 tot 3.