Grote Schotse studie: één prik voorkomt veel ziekenhuisopnames

De voorlopige resultaten van een studie naar nagenoeg alle inwoners van Schotland suggereren dat de coronavaccins van Pfizer/BioNTech en AstraZeneca goed werken om ernstige ziekteverschijnselen te voorkomen.

Het onderzoeksteam meldt dat ingeënte 80+'ers 81 procent minder kans hebben op een aan corona gerelateerde ziekenhuisopname. Dat percentage geldt vanaf vier weken na de eerste prik en is het gemiddelde van de twee vaccins waarmee in Schotland wordt geprikt.

'Precies waar we op hoopten'

De voorlopige resultaten - het onderzoek is nog niet beoordeeld door vakgenoten - stemmen de onderzoekers hoopvol dat vaccineren een belangrijke bijdrage levert aan het beheersen van de pandemie.

Epidemioloog Frits Rosendaal (LUMC) is niet betrokken bij de studie, maar deelt het optimisme. "Deze resultaten zijn precies waar we op hoopten. Het betekent dat inenten zowel enorme verlichting voor de ziekenhuizen als verlichting van ernstige ziekte door covid-19 levert. Dit laat zien dat vaccineren echt de weg uit deze crisis is."

Routekaart Groot-Brittannië

De onderzoeksresultaten komen op de dag dat de Britse premier Johnson versoepelingen aankondigt. Hij presenteert een routekaart voor de heropening van het land na ruim anderhalve maand strenge lockdown. De aanleiding daarvoor zijn de sterk gedaalde besmettingscijfers en de fors toegenomen vaccinatiegraad.

Ruim een kwart van alle Britten heeft minimaal een prik gehad. Iedereen boven de 70 jaar oud heeft een vaccinatie aangeboden gekregen. Alleen in landen als Israël en de Verenigde Arabische Emiraten zijn verhoudingsgewijs meer inwoners ingeënt tegen het virus. Ter vergelijking: in Nederland heeft 4,5 procent van de bevolking een eerste prik gekregen.

De Schotse onderzoekers schrijven dat zij nu het eerste landelijke onderzoek hebben gedaan naar het effect van de twee vaccins op het aantal ziekenhuisopnames als gevolg van covid-19. "Voor de hele Schotse populatie laten de resultaten een substantieel effect zien na een enkele prik", zegt de hoofdonderzoeker en directeur van het Ushers Instituut van de Universiteit van Edinburgh, Aziz Sheikh.

Voor de studie analyseerden onderzoekers de dataset voor 5,4 miljoen inwoners van Schotland. De data werden verzameld tussen 8 december en 15 februari. In die tijd werden 1,14 miljoen doses toegediend. Ruim een op de vijf Schotten heeft inmiddels een eerste prik gekregen.

Afgelopen weekend stelde de Financial Times al een vaccinatie-effect vast in het Verenigd Koninkrijk. Dat effect is volgens de krant te zien in de ziekenhuisopnames en het aantal coronadoden. Die aantallen dalen over de hele linie van de bevolking, maar de grootste afname is zichtbaar onder mensen ouder dan 80 jaar.

Op het aantal vastgestelde besmettingen lijkt het effect een stuk minder groot volgens de krant. "Inenting lijkt meer succes te hebben op het beperken van het aantal gevallen waarin men ernstig ziek wordt dan dat het de verspreiding van symptomatische besmettingen stopt", concludeert de auteur.

'Niet te snel versoepelen'

Epidemioloog Rosendaal hoopt dat premier Johnson terughoudend blijft met versoepelingen. Ondanks het positieve vaccinatienieuws is de situatie volgens hem nog te broos voor een snel einde aan de lockdown. Vooral omdat inenten vooralsnog weinig impact lijkt te hebben op de verspreiding van het virus.

"De gemiddelde leeftijd van coronapatiënten op de IC's is in Nederland zo'n 64 jaar. Dat betekent dat ongeveer de helft van de mensen jonger is en die zijn nog niet ingeënt, zowel niet in Nederland als in het Verenigd Koninkrijk. Dus je wilt niet dat de jongere mensen ziek worden en toch weer de druk op de zorg verhogen."