Vooral omstanders liepen bij jaarwisseling zeer veel minder oogletsel op
Bij de afgelopen jaarwisseling liepen veel minder omstanders oogletsel op door vuurwerk dan in voorgaande jaren. Het afgelopen decennium raakten gemiddeld elk jaar 80 omstanders gewond aan een of meer ogen, dit keer waren dat er maar 16, blijkt uit een inventarisatie van het Nederlands Oogheelkundig Gezelschap.
Het aandeel van omstanders was nog nooit zo laag: het daalde van 44 naar 34 procent. Oogarts Tjeerd de Faber kan die terugval makkelijk uitleggen. "Je gaat met vrouw en kinderen niet zo snel op straat staan te kijken als iets illegaal wordt afgestoken."
Doordat er vanwege corona een vuurwerkverbod gold, raakten er sowieso minder mensen gewond. In totaal werden er 47 mensen met oogschade geregistreerd, tegen 182 mensen vorig jaar.
Carbid
Dit jaar raakten 77 ogen beschadigd, waarvan 22 permanent letsel opliepen. Vier raakten er geheel verblind, twee moesten worden verwijderd.
De Faber voegt eraan toe dat van de 47 gewonden er veertien door carbidschieten kwamen. Het vuurwerkverbod gold niet voor deze traditionele manier van het Oudjaar uitluiden. "Normaal is dat zo'n 6 procent van de letsels, nu 30."
"Voor ons is dit het bewijs dat een verbod op consumentenvuurwerk werkt", zegt De Faber. "Vuurwerk in handen van de consument is te risicovol en we blijven dan ook strijden voor een verbod op consumentenvuurwerk."
'Blessing in disguise'
Sinds de oogartsen in 2008 begonnen met het bijhouden van de cijfers rond Oud en Nieuw, is er een grillig beeld te zien, van een record in 2009 van 308 patiënten tot een minimum van 120 in 2017. Toch ging de trend de verkeerde kant op, zegt De Faber.
"De cijfers gingen vooral naar beneden toen de periode dat vuurwerk mag worden afgestoken van 16 naar 8 uur werd teruggebracht. Ook zie je een dip bij slecht weer. Wij zeggen vaak: regen is een zegen."
Onder druk van de oogartsen werd het in 2018 verplicht aansteeklonten en brillen mee te leveren. Het afgelopen jaar werden ook vuurpijlen en knalvuurwerk verboden door het kabinet.
"Dat zou al pak 'em beet 50 procent hebben gescheeld, al heeft ook siervuurwerk de afgelopen jaarwisseling slachtoffers geëist", stelt De Faber. "Corona was voor ons een blessing in disguise: het toont aan wat wij al jaren roepen, dat je vuurwerk niet door leken moet laten afsteken."
Hoop op verbod
In totaal raakten afgelopen jaarwisseling zeker 385 personen gewond, tegen 1300 een jaar eerder. Het ging daarbij voornamelijk om brandwonden veroorzaakt door knalvuurwerk. Negen op de tien slachtoffers waren man, vaak zo rond de 19 jaar oud.
De Faber hoopt dat het vuurwerkverbod blijft gelden. "We zijn heel benieuwd hoe het gaat lopen, ook nu er verkiezingen komen. Maar als medicus zeg ik: je kan het niet maken vuurwerk toch nog weer toe te staan."
