Zorgen bij Wajongers: ondanks belofte er toch op achteruit

De wijziging van de Wajong per 1 januari zorgt voor onrust onder mensen met een beperking. Niemand zou er op achteruitgaan, maar nu lijkt het er toch op dat sommige werkende Wajongers per maand minder geld krijgen dan vorig jaar. Het ministerie van Sociale Zaken en uitkeringsinstantie UWV doen onderzoek naar deze gevallen.

Zo meldde Sterre* zich bij het informatiepunt Wajong, omdat ze een brief kreeg met daarop een lager maandbedrag. Ze heeft autisme en daardoor last van depressies en zware migraine. "Ik doe nu zestien uur per week administratief werk. Dat bevalt goed", zegt ze. "Maar ik ga er nu zo'n 300 bruto per maand op achteruit."

Sterre ging vorig jaar augustus meer verdienen en had daardoor volgens de toenmalige regels recht op het wettelijke minimumloon per maand. Maar dat recht vervalt onder de nieuwe regels. Om een inkomensval te voorkomen stelde het ministerie van Sociale Zaken een garantiebedrag in, dat het inkomen tot op het oude niveau aanvult.

Maar ook dat garantiebedrag valt voor Sterre ook een stuk lager uit. Dat komt doordat hiervoor wordt gekeken naar het gemiddelde verdiende bedrag over een jaar. Wajongers die bijvoorbeeld de laatste maanden van het jaar meer zijn gaan verdienen, komen daardoor op een lager bedrag uit.

"Ik ben in bezwaar gegaan bij het UWV, maar kreeg te horen dat het klopt", zegt Sterre. "Ik kan nog in beroep gaan bij de rechter, maar de UWV-medewerker verwachtte dat dat geen zin heeft, omdat die volgens dezelfde regels beslist."

Er zijn meer van dit soort verhalen binnengekomen bij FNV Wajong en het informatiepunt van Ieder(in). "Dit zijn schrijnende gevallen en ze lijken niet te worden opgelost", zegt Illya Soffer van Ieder(in), de belangenorganisatie voor mensen met een beperking. "Ook het ministerie van Sociale Zaken zegt dat dit volgens de regels is."

En dat is voor Sterre een bittere pil. "Mijn toekomst wordt mij ontnomen. Ik wilde op mezelf wonen, en ik was er al vanuit gegaan dat dat kon. Nu zit ik weer op het sociale minimum. Waar werk je dan voor, vraag je je af?"

Volgens het ministerie van Sociale Zaken is in overleg met de Tweede Kamer en belangengroepen gekozen om het garantiebedrag over een heel jaar te berekenen. "Het alternatief was om te kiezen voor een periode van drie maanden, maar dit geeft een minder goed beeld van hoe de situatie was", zegt een woordvoerder.

Toenmalig staatssecretaris Van Ark (Sociale Zaken) zegde de Kamer toe om te onderzoeken hoe het garantiebedrag voor
Wajongers zou uitpakken. Het plan was om in de zomer met een uitgebreide analyse te komen. Nu gaat het ministerie dus toch al "met spoed" onderzoeken welke Wajongers geraakt zijn.

Wachten op garantiebedrag

Bovenstaand probleem gaat om Wajongers die de berekening van hun garantiebedrag al binnen hebben. Maar intussen zitten nog zo'n tienduizend werkende Wajongers te wachten totdat ze horen wat überhaupt hun garantiebedrag wordt. Dat zou in januari bekend worden, maar dat heeft vertraging opgelopen. Intussen krijgen sommige Wajongers een lager bedrag op hun rekening.

Volgens het UWV komt dat doordat nog niet alle gegevens loongegevens van werkgevers bekend zijn. De uitkeringsinstantie laat weten dat, zodra de gegevens bekend zijn, Wajongers zo snel mogelijk een berekening van het garantiebedrag krijgen toegestuurd.