'Duits ministerie schakelde wetenschappers in om corona-angst op te wekken'
Het Duitse ministerie van Binnenlandse Zaken heeft begin vorig jaar samen met verschillende wetenschappers aan een strategie gewerkt om de angst voor corona te vergroten, om zo begrip voor ingrijpende coronamaatregelen te kweken. Dat meldt de krant Die Welt op basis van een uitgelekte mailwisseling.
Minister van Binnenlandse Zaken Seehofer en ook de betrokken wetenschappers hebben tot nu toe niet gereageerd. Oppositiepartijen eisen opheldering.
De e-mails dateren van maart en april 2020, toen Duitsland in de eerste lockdown zat. Seehofer maakte zich zorgen over te snelle versoepelingen en gaf zijn staatssecretaris Markus Kerber de opdracht om met een plan te komen om draagvlak te creëren voor strengere maatregelen.
Kerber stuurde aan verschillende wetenschappers, universiteiten en onderzoeksinstituten een e-mail waarin onder meer werd gevraagd om een worstcasescenario om "mentaal en planmatig" grip op de situatie te krijgen. Dat zou helpen om "maatregelen van preventieve en repressieve aard" te kunnen plannen.
De wetenschappers leverden volop suggesties, ook voorstellen om "angst en volgzaamheid bij de bevolking" op de agenda te zetten, schrijft Die Welt. Daarvoor zouden bijvoorbeeld campagnes kunnen worden ingezet met beelden van mensen die in ademnood sterven omdat er geen IC-bedden beschikbaar zijn.
Waarschuwingen voor miljoenen doden
Opvallend is dat wetenschappers onderling "onderhandelden" over het mogelijke dodental dat genoemd zou moeten worden. Het RKI, het Duitse RIVM, stelde voor met hun inschatting te werken van 0,56 procent van de besmette personen, maar een medewerker van het RWI, een invloedrijk economisch onderzoeksinstituut, pleitte voor het sterftepercentage van 1,2 procent.
Hij schreef dat ze "vanuit het doel van het model" moesten denken, namelijk "een grote druk om te handelen" te benadrukken en daarom de cijfers "beter slechter dan te goed" moesten voorstellen.
In het uiteindelijke strategiedocument van het ministerie zijn beide sterftepercentages opgenomen. Voor het worstcasescenario gebruikten ze het percentage dat het RWI voorstelde. Als de regering niet ingrijpt zou 70 procent van de bevolking besmet kunnen raken en meer dan een miljoen mensen kunnen overlijden, waarschuwde Seehofer destijds meermaals.
Het was de bedoeling dat de e-mails geheim zouden blijven. Ze werden vrijgegeven na maandenlange procedures van een Berlijnse groep juristen, die ze doorstuurde naar Die Welt. In de e-mails zijn namen van wetenschappers onleesbaar gemaakt. Wel duidelijk is dat Lothar Wieler, de baas van het RKI, in de mailwisseling betrokken was. Het RKI wil er niks over zeggen, omdat het om een "intern discussiestuk" zou gaan.
'Meningen op bestelling'
Staatssecretaris Kerber heeft al wel gereageerd op het artikel in Die Welt. De e-mails moeten niet gezien worden als een "allesomvattende theoretische verhandeling", zegt hij in Die Welt. Hij zegt dat ze "voor de opgave stonden om een worstcasescenario te verhinderen".
De oppositie eist opheldering van Seehofer. Het kan niet zo zijn dat de politiek "meningen op bestelling" van de wetenschap krijgt, zegt fractievoorzitter van Die Linke Dietmar Bartsch in Die Welt. Daarmee bewijzen de politiek en de wetenschap elkaar volgens hem een slechte dienst, omdat het vertrouwen in de wetenschap wordt beschadigd.
De liberale partij FDP wil morgen in de commissie binnenland van de Bondsdag toelichting van het ministerie. FDP-lid Konstantin Kuhle schrijft op Twitter dat het normaal is dat de wetenschap en de politiek ideeën uitwisselen, maar het kan niet zo zijn dat er "op maat gesneden" resultaten worden gepresenteerd, vindt hij.
