Rusland gaat onrustige dag tegemoet met aangekondigde Kremlin-protesten
Er staat Rusland een onrustige dag te wachten. In tientallen plaatsen zijn demonstraties aangekondigd tegen de manier waarop de Russische autoriteiten omgaan met de meest invloedrijke criticus van het Kremlin, Aleksej Navalny. Die werd afgelopen zondag direct gearresteerd toen hij terugkeerde uit Duitsland, waar hij na een vergiftiging met novitsjok een medische behandeling had ondergaan.
Het is alweer even geleden dat de tegenstanders van president Poetin massaal de straat op zijn gegaan; sinds de zomer is dat niet meer gebeurd. Zelfs na de vergiftiging van Navalny in augustus bleef het relatief stil. De woede over die aanslag uitte zich vooral online en in een aantal 'eenpersoonsprotesten'.
Maar nu ziet het er toch anders uit. Er staan in 65 plaatsen demonstraties op het programma. Die in Moskou en, in mindere mate in Ruslands tweede stad Sint-Petersburg, worden ongetwijfeld de grootste.
Autoriteiten willen grote opkomst voorkomen
De autoriteiten proberen een grote opkomst uit alle macht te voorkomen. Zoals gebruikelijk is er geen toestemming gegeven voor de demonstraties (in veel gevallen wordt er niet eens meer om gevraagd). Dat geeft de politie vandaag de vrije hand om in te grijpen en dat zal ook zeker gebeuren.
Maar dat is niet het enige. Een flink aantal Navalny-naasten is de afgelopen dagen gearresteerd omdat ze hebben opgeroepen tot "niet gesanctioneerde massabijeenkomsten". Onder hen zijn topmedewerkers als Ljoebov Sobol en woordvoerster Kira Jarmysj. Ook in tal van plaatsen buiten Moskou zijn mensen opgepakt.
De autoriteiten bezigden onverzoenlijke taal. Procureur-generaal Igor Krasnov eiste een verbod om online op te roepen om te gaan demonstreren. Volgens hem is Navalny geen slachtoffer (van vergiftiging), maar een misdadiger. Mensen die toch oproepen om de straat op te gaan zullen worden vervolgd, liet het ministerie van Binnenlandse Zaken weten.
De onderminister van dat ministerie, Aleksander Gorovoy, legde uit waarom de Russische autoriteiten zo fel van leer trekken. Volgens hem zijn Navalny en zijn aanhangers erop uit Rusland te destabiliseren "zoals in Wit-Rusland en Kirgizië".
In Wit-Rusland demonstreren tegenstanders van president Loekasjenko al maanden tegen fraude bij de verkiezingen van augustus. In Kirgizië dwongen straatprotesten in oktober de zittende president Jeenbekov om af te treden. En als president Poetin ergens een afkeer van heeft, dan zijn het wel zulke "kleurenrevoluties". Die worden volgens hem georganiseerd, gecoördineerd en betaald door het Westen.
Het Kremlin heeft lang beweerd dat Navalny helemaal niets voorstelt en dat hij geen enkele steun heeft onder de bevolking. Dat kunnen ze niet langer volhouden. Weliswaar wijst ongeveer de helft van de Russen van 18 jaar en ouder zijn acties af, 20 procent is het wél eens met wat Navalny doet. En dat zijn toch ruim 20 miljoen mensen.
Een video van Navalny's Anti-Corruptiefonds over een peperduur paleis dat Poetin zou bezitten, werd deze week in een paar dagen tientallen miljoenen keren bekeken:
En dus is Navalny geen 'nobody' meer, in plaats daarvan werkt hij volgens het Kremlin voor de CIA. Dat verklaart mede waarom hij is vergiftigd. Een 'nobody' kun je negeren, je kunt hem zo nu en dan voor kortere tijd opsluiten. Een verrader kun je vergiftigen en als dat mislukt, stop je hem jarenlang weg in een gevangenis of een strafkolonie.
En dat is precies wat Navalny boven het hoofd hangt. De kans is levensgroot dat een voorwaardelijke straf van 3,5 jaar die hem in 2014 is opgelegd begin volgende maand wordt omgezet in een onvoorwaardelijke. Daarnaast staan er nog andere rechtszaken tegen hem op stapel.
Echtgenote Joelia
Een langdurige gevangenisstraf is uitermate riskant voor de oppositie. Navalny is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot de absolute leider, niet in de laatste plaats omdat hij zelf geen concurrentie duldt. In de huidige omstandigheden zijn de tegenstanders van Poetin tandeloos zonder zijn leiding.
De autoriteiten zullen er wel voor zorgen dat hij ergens ver weg en zonder communicatiemiddelen wordt opgeborgen. Tenzij de oppositie met een vervanger op de proppen komt (Navalny's vrouw Joelia wordt wel geopperd), kunnen ze dan in het Kremlin weer wat opgeluchter ademhalen.
