'Mijlpaal om Kamala Harris te verwelkomen'

• Laura Hoogenraad

Morgen is de inauguratie van de nieuwe president Joe Biden en vicepresident Kamala Harris. Zij wordt de eerste vrouw in die functie, met een Indiase moeder en een Jamaicaanse vader.

Het is een belangrijk moment voor veel mensen in de Verenigde Staten. Ook voor Virginia Ali, de 87-jarige medeoprichter van het befaamde restaurant Ben's Chili Bowl in Washington. "Vrouwenrechten waren nooit een prioriteit. Het is een mijlpaal om de eerste vrouwelijke vicepresident te verwelkomen, die ook de eerste vicepresident van kleur zal zijn", zegt Ali. "Harris is een voorbeeld voor alle jonge vrouwen en meisjes. Als je naar school gaat, je best doet en hard werkt, is alles mogelijk."

Toen Biden Harris presenteerde als zijn running mate, stond hij stil bij de symboliek van het moment, en bij haar verdiensten. "Ze is slim, taai, en ervaren. Ze heeft zich bewezen als een voorvechter van dit land."

'Voel me bevoorrecht'

Ben's Chili Bowl is opgericht in 1958 in de zwarte wijk Shaw. Voor die deuren heeft Ali geschiedenis zien voltrekken. Op het hoogtepunt van de rassenrellen in 1968, toen de omliggende wijk in vlammen opging, bleef het restaurant open. Het werd een plek waar zowel politieagenten als zwarte activisten samenkwamen om te eten te midden van het tumult. Toen Ali Martin Luther King ontmoette, destijds in een gesegregeerde stad, had ze nooit verwacht dat er een zwarte president aan de macht zou komen, en nu ook de eerste vrouwelijke vicepresident. "Ik voel me bevoorrecht dat ik dit nog mag meemaken."

De ouders van Harris zijn twee niet-westerse migranten, een Indiase moeder en Jamaicaanse vader, die activisten waren tijdens de Amerikaanse burgerrechtenbeweging in de jaren 60. Harris studeerde aan Howard University, een beroemde zwarte universiteit in de buurt van Ben's Chili Bowl. In het restaurant zijn de muren behangen met foto's van politici, acteurs en andere invloedrijke figuren. "Ik weet zeker dat ze hier is geweest in haar studententijd, en we verwachten haar zeker opnieuw te zien."

Harris werd na haar rechtenstudie openbaar aanklager van San Francisco. Later werd ze procureur-generaal voor de staat Californië. Omdat ze vaak de eerste zwarte vrouw in deze posities was, werd haar vaak door verslaggevers gevraagd daarover te praten. "Dan dacht ik vaak: 'ik ben zo blij om over de economie te praten'", zei Harris in een toespraak. "Want elke kwestie is een kwestie voor zwarte vrouwen. En problemen voor zwarte vrouwen zijn problemen voor iedereen."

'Een stap verwijderd van presidentschap'

Amerika heeft een turbulent jaar achter de rug dat werd gekenmerkt door de protesten van Black Lives Matter en de pandemie die honderdduizenden levens eiste. Ondanks oproepen om vanwege de coronacrisis niet naar de inauguratie te komen, is Black Lives Matter-activist Julian Johnson vanuit Minnesota toch naar Washington gereisd.

Hij hoopt dat het land met het presidentschap van Biden een nieuw hoofdstuk openslaat. Democraten hebben in zowel het Huis van Afgevaardigden als de Senaat een meerderheid. Dat maakt makkelijker voor Biden om nieuwe wetgeving door te voeren, een voordeel dat president Obama niet meer had in zijn laatste termijn.

"Racisme is vandaag de dag nog springlevend", zegt Johnson. "De zwarte man staat nog steeds onderaan de ladder." Nu Harris wordt geïnaugureerd, is hij opgelucht: "Het laat zien dat het glazen plafond is verbrijzeld. Ze is een stap verwijderd van het presidentschap, dat is fantastisch!"

Biden heeft laten doorschemeren dat hij na zijn termijn van vier jaar zich niet opnieuw verkiesbaar stelt. De verwachting is dat Harris in zijn voetsporen treedt als presidentskandidaat.

Ali refereert naar de droom van Martin Luther King, met als boodschap dat niemand beoordeeld zou moeten worden op zijn huidskleur. "Ik blijf hoopvol dat dit op een dag werkelijkheid zal worden. We zullen als één volk bij elkaar moeten komen."

Bekijk hier een videoportret van Kamala Harris: