Advies: overheid moet per geval beoordelen over verplichting negatief testbewijs

De overheid moet per situatie bekijken of het nodig is om mensen pas ergens toe te laten als ze een bewijs van een negatieve coronatest kunnen laten zien. Dat schrijft de Gezondheidsraad in een advies aan het ministerie van Volksgezondheid.

Het kabinet bekijkt of het testbewijzen, bijvoorbeeld via een app, kan inzetten voor het coronabeleid. Dat kan betekenen dat mensen zonder zo'n bewijs ergens worden geweerd of dat ze worden verplicht om beschermende maatregelen te nemen.

De regering hoopt dat zo'n 'coronapaspoort' helpt bij het terugdringen van het aantal besmettingen. Ook kunnen coronamaatregelen mogelijk sneller worden versoepeld. Mogelijke bezwaren zijn er onder meer op het vlak van privacy.

Stembureaus niet

De Gezondheidsraad stelt vast dat er plekken zijn waar mensen sowieso niet mogen worden geweigerd, zoals stembureaus. Ook mag mensen geen zorg worden ontzegd, dus de verplichting van een 'coronapaspoort' bij hen is geen optie.

Bij bezoekers van zorginstellingen zit dat anders. Daarvan kan de Gezondheidsraad zich wel voorstellen dat een testbewijs gerechtvaardigd is, maar dat is dan afhankelijk van de situatie op dat moment, zoals het aantal besmettingen.

Onderwijs

Ook in het onderwijs sluit de raad de inzet van testbewijzen niet op voorhand uit, maar ook daar moet per situatie worden bekeken of de maatregel gerechtvaardigd is. Als aandachtspunt voor het onderwijs aan minderjarigen noemt de raad daarbij "dat testbewijzen bestaande ongelijkheden niet nog verder kunnen vergroten, waardoor bijvoorbeeld kinderen met een leerachterstand nog meer achter gaan lopen."

De balans tussen voor- en nadelen kan per onderwijstype anders uitvallen. Zo zijn de nadelen van verplicht testen in het mbo wellicht groter zijn dan in het hbo of het wetenschappelijk onderwijs, omdat in het mbo meer praktijkvakken worden gegeven en alternatieven voor fysiek onderwijs daar dus moeilijk te vinden zijn.

De overheid moet afwegen of het verplichten van een testbewijs de minst ingrijpende maatregel is om het beoogde doel te bereiken, schrijft de raad. Ook moet per geval worden bekeken wat de maatregel betekent voor de privacy en de bewegingsvrijheid van mensen en is regelmatig evaluatie nodig, omdat de omstandigheden steeds veranderen. Dat betekent dat de inzet van testbewijzen op het ene moment wel gerechtvaardigd kan zijn en op een later moment niet meer.

Horeca en festivals

Het advies gaat niet in op de praktische uitvoerbaarheid van het plan en gaat alleen over de inzet van testbewijzen door de overheid. Soortgelijke plannen in sectoren als de horeca en de evenementenbranche behandelt de Gezondheidsraad in een later advies.

Dat volgende advies gaat over het bredere ethische kader van het vaccinatiebeleid. Onder meer vanuit de evenementenbranche klinkt de roep om het toekennen van bepaalde 'voordelen' aan mensen die gevaccineerd zijn. Het kabinet heeft laten weten daar weinig in te zien.