Onzekerheid kenmerkte voor veel ondernemers het jaar 2020. De eerste lockdown, die halverwege maart begon, bleek het startschot van de grootste recessie in Nederland sinds de Tweede Wereldoorlog.
Maar wat is op dit moment de stand van ondernemend Nederland? We bespreken het met econoom Mathijs Bouman.
Veel ondernemers in de 'lockdownsectoren' ervaren meer negatieve effecten van de tweede lockdown. "In de eerste hadden ze nog buffers, die zijn nu veel minder", zegt Bouman. Naast de horeca- en toerismesector, heeft ook de kleine detailhandel het zwaar. "Zoals de kledingwinkel in de winkelstraat. Extra vervelend is dat zij veel inkomsten moesten missen tijdens de kerstperiode: een joggingbroek levert toch minder op dan een pak."
Toch blijft het aantal faillissementen relatief laag, ook in de horeca. De afgelopen vijf jaar gingen jaarlijks gemiddeld 206 zaken failliet. Het afgelopen jaar was dat maar íets meer: 230.
Tienduizenden euro's huur
Een van de ondernemers die dapper overeind bleef, is de Amsterdamse zalenuitbater Ramazan Bozdag, die vóór corona grote feesten organiseerde. De pandemie zorgde bij hem voor ongekend harde klappen. De maandelijkse huur van 29.000 euro van zijn zalencomplex kan hij niet meer betalen.
Bozdag wil de handdoek niet in de ring gooien. Hij heeft een lening afgesloten en de juridische strijd aangebonden met zijn huurbaas, die hem in december geen huurkorting meer wil geven:
De rechter oordeelde in het voordeel van Bozdag. De laatste drie maanden van 2020 is de huur met 50 procent verlaagd. Voor de ondernemer geeft het even lucht. "Ik heb liever dat ik meer hulp krijg en dat ik mijn schulden in de loop van de jaren weer inhaal, dan dat ik er nu de stekker uit ga trekken."
Minder bang om geld uit te geven
De verwachting is dat in 2021 een stortvloed aan faillissementen uit zal blijven. "Als je al maanden je hoofd boven water probeert te houden, dan wil je het ook niet zomaar opgeven", zegt Bouman. En ook de overheidssteun speelt mee. "Bedrijven worden nog altijd geholpen met de NOW-regeling. Ook zijn er nog enkele specifieke regelingen bijgekomen, zoals de Toeslag Vaste Lasten."
Verder verwacht Bouman niet opnieuw een historische economische krimp (8,5 procent), zoals tijdens de eerste coronagolf. Een belangrijke reden: de industriële sector draait weer goed, omdat de grenzen met China en Europese landen weer open zijn. "Dat was heel anders tijdens de eerste lockdown. Toen begon de economische ellende toen schepen Shanghai niet konden verlaten. En dat raakte bijvoorbeeld de auto-industrie hard."
Het consumentenvertrouwen ziet er inmiddels ook goed uit. Langzaamaan gaat dat vertrouwen terug naar 'normaal'. "Sinds mei verbetert het vertrouwen bijna elke maand structureel. Toen de tweede golf begon, schrokken we even, maar dat herstelde weer snel. Je merkt dat we minder bang zijn om geld uit te geven."
In het derde kwartaal van 2020 leefde de economie in Nederland al flink op, met 7,7 procent ten opzichte van de drie maanden ervoor. Toch is deze stijging 'dubbel' volgens Bouman. "Want omdát we meer uitgaven in de horeca en op vakantie, zitten we nu wel weer in een lockdown. Later zal moeten blijken hoe het effect daadwerkelijk is voor de economie."
