Dit weten we nu over de nieuwe Britse coronavariant

• Onno Beukers

  redacteur Binnenland

De grenzen met het Verenigd Koninkrijk zijn dicht vanwege een variant van het coronavirus die besmettelijker lijkt dan de varianten die we al kenden. Dit weten we over de virusvariant die ervoor zorgt dat mensen vanuit het VK niet meer ons land in kunnen.

Virussen laten zich continu kopiëren door onze cellen. "Daar treden kopiefoutjes op", legt Eric Snijder uit, hij is hoogleraar moleculaire virologie bij het Leids Universitair Medisch Centrum. "Sommige zorgen voor het negatief effect op het virus, die zijn bijvoorbeeld juist minder besmettelijk. Die zie je vaak niet meer terug. Maar het kan ook positief uitpakken voor het virus, waardoor het bijvoorbeeld makkelijker verspreidt."

Alle hens aan dek

Het genetisch materiaal van het coronavirus is als het ware een ketting van ongeveer 30.000 kralen. In die ketting zijn nu een kleine 20 kralen veranderd of verdwenen. Een klein aantal, daardoor lijken de virusvarianten nog wel op elkaar, maar kunnen ze zich toch anders gedragen. Zeker nu relatief veel veranderingen ontstaan in het deel van het virus dat zorgt voor het binnendringen van de cellen. Deze variant lijkt zich daardoor sneller te verspreiden.

Daarom is het volgens minister De Jonge op dit moment "alle hens aan dek". Volgens de Britse premier Johnson verspreidt het virus zich zelfs tot 70 procent sneller. Dit is alleen nog niet met zekerheid vastgesteld - het kan ook dat deze variant zich snel verspreidde door een superspreading event.

Volgens viroloog Marion Koopmans van het Erasmus MC moeten we nog wat slagen om de arm houden, "het zijn nog schattingen vanuit epidemiologische berekeningen. Maar het lijkt erop dat het virus besmettelijker is dan de variant die we nu kennen en zich dus makkelijker kan verspreiden. Daarom moet je meer je best doen om verspreiding tegen te gaan."

Mutatie-onderzoek

In Nederland zijn in totaal zo'n 700.000 mensen positief getest. Bij een half procent van de positieve tests is gekeken naar het genetisch materiaal van het virus. Op die manier is vast te stellen om welke variant van het coronavirus het gaat. Tot nu toe is er 1 geval bekend van een besmetting met dezelfde variant als waar de Britten zich zorgen over maken.

"De analyse van de varianten loopt altijd wat achter, maar het lijkt nog niet de overheersende corona-variant in ons land", zegt hoogleraar Snijder. Het RIVM wil de komende tijd het aantal genetische onderzoeken uitbreiden om een beter zicht te krijgen op de varianten van het virus, lieten ze gisteren al weten.

PCR-test

In het Verenigd Koninkrijk is deze variant makkelijk op te sporen door de Britse coronatest. Die PCR-test spoort drie stukjes genetisch materiaal op van het virus. Maar door de nieuwste mutatie is één van die drie zo veranderd, dat de test niet meer goed werkt. Daardoor is de verspreiding van deze variant in het Verenigd Koninkrijk snel te herkennen.

In de Nederlandse coronatest wordt nu volgens viroloog Koopmans meestal maar naar twee stukjes gezocht. "In Nederland kijken we nu of er een aparte test moet komen om deze nieuwe variant op te sporen."

Gelukkig lijkt de nieuwe variant van het coronavirus weinig effect te hebben op de werking van het vandaag goedgekeurde Pfizer-vaccin. Volgens het Europees Geneesmiddelenbureau EMA is het "erg waarschijnlijk dat het vaccin ook werkt tegen deze nieuwe variant van het virus."