Groeiende zorgen bij jongeren vijf jaar na Klimaatakkoord van Parijs
"We zitten nog niet op de goede weg. We zitten nog steeds op de lijn om naar drie graden opwarming te gaan." Dat zegt Max van Deursen, die er als VN-jongerenvertegenwoordiger bij was toen vandaag precies vijf jaar geleden het Klimaatakkoord van Parijs werd gesloten. Voor het eerst werd toen door bijna tweehonderd landen afgesproken dat de opwarming van de aarde beperkt moet worden tot ruim onder de twee graden, en liefst tot anderhalve graad.
Hoe groot de opluchting vijf jaar geleden ook was onder jongeren die de totstandkoming van het akkoord destijds volgden, hun optimisme is inmiddels omgeslagen in bezorgdheid. Want nu het steeds meer op de uitvoering aankomt, blijkt de praktijk weerbarstig. Landen mogen zelf doelen formuleren, maar bij elkaar opgeteld zijn die voornemens nog lang niet voldoende om de afspraken uit het akkoord te halen.
Twee deelnemers blikken terug op de Klimaattop van Parijs waar ze vijf jaar geleden als jongerenvertegenwoordiger bij waren:
Afgelopen week bleek uit een VN-rapport dat de wereld nog altijd afstevent op meer dan drie graden opwarming, tenzij er gekozen wordt voor een 'groene aanpak' om uit de coronacrisis te komen. En dat terwijl 2020 waarschijnlijk opnieuw een van de warmste jaren ooit gemeten wordt, en bosbranden, stormen en droogtes grote schade aanrichten, aldus de VN.
Nieuwe doelen
Tegelijk scherpen steeds meer landen hun doelen wel aan. Gisteren nog bereikte de EU een overeenkomst om in 2030 de uitstoot met 55 procent te laten dalen. Ook landen als Japan, Zuid-Korea en China hebben recent ferme doelen geformuleerd voor halverwege deze eeuw.
Voor een deel zal dit het gevolg zijn van de protesten door jongeren. Niet alleen in Nederland, maar wereldwijd gingen jongeren de afgelopen jaren de straat op om te demonstreren voor het klimaat. De Zweedse activiste Greta Thunberg wist de aandacht flink naar zich toe te trekken, niet in de laatste plaats doordat de VN haar zelf geregeld op het podium hees om een toespraak te houden.
Volgens Thunberg ontkent de wereld nog altijd wat nodig is om het probleem op te lossen. "Er worden hypothetische doelen gesteld en er worden grote toespraken gehouden", zei ze gisteren. "Maar als het gaat om de onmiddellijke actie die we nodig hebben, zijn we nog steeds in een staat van volledige ontkenning."
Toekomstige generaties
De voormalige jongerenvertegenwoordiger Max van Deursen was in 2015 twintig jaar. Inmiddels doet hij in Wageningen een studie klimaatbeleid, en krijgt daarom nu les over datgene waar hij in Parijs zelf bij was. Het was overweldigend, vertelt hij terugblikkend, om daar samen met al die wereldleiders te zijn.
Van Deursen hoopte dat in de tekst zou worden opgenomen dat generaties gelijkwaardig moeten worden behandeld. Daardoor zou het klimaatprobleem niet doorgeschoven kunnen worden naar de toekomst. Maar dit lukte maar ten dele. Want zelfs met alle mooie uitstootdoelen die nu worden geformuleerd, moet er nog altijd later deze eeuw veel CO2 uit de lucht worden gehaald. Anders is in ieder geval het doel van anderhalve-graad volgens experts niet meer mogelijk.
Van Deursen vindt dit oneerlijk. Want ook al zijn er wel ideeën over hoe dat kan, "je zadelt een volgende generatie op met een heel moeilijk vraagstuk".
Bewustzijn toegenomen
Ook Aoife Flemming, de huidige VN-jongerenvertegenwoordiger van Nederland, was in 2015 nog een stuk optimistischer. Wel merkt ze tijdens gastlessen die ze op scholen geeft dat het bewustzijn onder jongeren enorm is toegenomen. "Als ik voor de klas sta, vraag ik geregeld: wie maakt zich zorgen over het klimaat? En dan steekt bijna iedereen z'n hand op."
