'In Bahrein zoeken coureurs de limiet, op Zandvoort gedragen ze zich anders'

• Joost Smedema

  Redacteur NOS Sport

Met open mond en ingehouden adem keken miljoenen televisiekijkers naar de vlammen die omhoog kwamen uit de auto van Romain Grosjean. De beelden van zijn crash tijdens de Grand Prix van Bahrein, een week geleden, waren zowel spectaculair als angstaanjagend.

Bolides die met volle vaart in de bandenstapel vliegen of zelfs over de kop gaan, het is allesbehalve een uitzondering in de Formule 1. Maar in geen jaren waren de gevolgen van een ongeluk zo heftig.

Verschil in topsnelheid

Hoe kon het zo misgaan in Bahrein? Voor het onderzoek van autosportfederatie FIA is afgerond, is die vraag niet te beantwoorden. Maar wat zeker is: het circuit van Sakhir staat niet bekend als onveilig. "Wat daar gebeurde, kan op elk circuit ter wereld gebeuren met deze snelheid."

Jarno Zaffelli spreekt met kennis van zaken. De Italiaanse architect nam meerdere Formule 1-circuits in de wereld onder handen en leidde afgelopen jaar de renovatie die Circuit Zandvoort weer Formule 1-waardig heeft gemaakt.

Zaffelli acht de kans dat een dergelijk zwaar ongeluk ook op het Nederlandse circuit gebeurt aanzienlijk kleiner dan in Bahrein. "In Zandvoort voelen de coureurs de snelheid wel, maar ze rijden niet op de topsnelheid zoals in Bahrein."

Bekijk hier het interview met Zaffelli:

Het verschil tussen beide circuits zit voornamelijk in de ondergrond direct naast de baan, de zogeheten run-offs, de uitwijkstroken voor coureurs die naast de baan belanden.

"Je komt in Zandvoort dan niet op asfalt terecht, maar in zand, gras of grind", zegt Zaffelli. "In Bahrein ligt asfalt waardoor je als coureur weet dat je iets kunt proberen, je kunt op zoek naar de limiet."

Perceptie van coureur

Toen Grosjean probeerde Daniil Kvyat te passeren, toucheerde hij de Rus waarna Grosjean op volle snelheid in de vangrail klapte. "Hij zou die manoeuvre nooit hebben gedaan op een circuit als Zandvoort. Daar gedragen coureurs zich anders."

"Zandvoort is daarmee veiliger dan Bahrein, omdat het circuit de coureurs niet het gevoel geeft dat ze over de grens kunnen gaan zonder iets te verliezen."

In die verwachtingen van coureurs ligt voor circuitontwerpers en architecten als Zaffelli de uitdaging. "Je moet nadenken met de perceptie van de coureur. Die perceptie bepaalt de keuze die in een fractie van een seconde wordt gemaakt."

"Circuits als Paul Ricard in Frankrijk en Sotsji in Rusland zijn beter te vergelijken met Bahrein. Daar kan zo'n ongeluk eerder gebeuren. Maar we hebben het dan nog steeds over een heel kleine kans. Een Formule 1-ongeluk is de afgelopen jaren niet zo erg geweest als nu."

Kooiconstructie

Hoewel het beeld van een in tweeën gebroken auto opmerkelijk was, werd Grosjean gered door het feit dat hij door de vangrail heen ging, meent Zaffelli. De kooiconstructie die hem beschermde, bleef intact en daardoor kon de Fransman zonder ernstige kwetsuren uit zijn auto ontsnappen.

"Stel dat er een betonnen muur had gestaan, dan was de impact zo groot geweest dat hij buiten bewustzijn was geraakt. Je wil dat de auto glijdt. Het nadeel van een bandenstapel is dat een auto kan gaan tollen, wat kan leiden tot een hersenschudding."

"De snelheid en de massa zorgen voor energie en die moet ergens naartoe. Een vangrail is dan relatief veilig. Er zouden alleen geen vlammen mogen ontstaan. Het kan altijd veiliger, maar gemotoriseerde sport is nu eenmaal altijd gevaarlijk, hoeveel je ook probeert te voorkomen."

"Het was bovendien een onvoorspelbare crash. Een botsing tussen twee auto's kan overal gebeuren. Hoe veilig je het ook maakt, er is altijd een risico."