Coronabrandhaard Urk: 'Men gaat hier graag bij elkaar op visite'

De afgelopen dagen werden - op vandaag na - steeds iets minder coronabesmettingen gemeld. Maar die dalende trend geldt niet voor iedere gemeente: op sommige plekken neemt het aantal positieve tests juist toe. Onder meer Bunschoten, Zaltbommel en Hardinxveld-Giessendam tellen relatief veel besmettingen per 10.000 inwoners.

De snelste stijger is Urk. Daar leek het coronavirus deze zomer nagenoeg verdwenen, maar sinds eind oktober is het vissersdorp in Flevoland uitgegroeid tot coronabrandhaard. De afgelopen zeven dagen werden er 104 positieve tests gemeld per 10.000 inwoners, het hoogste aantal in Nederland.

In deze grafiek is de snelle stijging op Urk goed te zien:

De Urkers zelf wijten de stijging van het aantal besmettingen aan de stevige sociale banden in het van oudsher christelijke dorp. "Urk is een sociale gemeenschap", zegt de kersverse burgemeester Cees van den Bos, die op 1 oktober is aangetreden. "Dat is iets waar we trots op zijn en wat ons veel heeft gebracht."

Maar, voegt hij toe: die mentaliteit is lastig te doorbreken. "Men gaat hier graag bij elkaar op visite en ontmoet elkaar graag. Het liefst gewoon binnenshuis en met meer dan twee, drie personen. Ik vermoed dat een deel van de besmettingen daardoor wordt veroorzaakt."

Kerken

Hoewel Urk, waar 22.000 mensen wonen, twintig kerken telt, vinden daar volgens de burgemeester geen besmettingen plaats. "Volgens de GGD worden de meeste inwoners thuis of op het werk besmet", zegt hij. "In die GGD-rapportages zien wij kerken niet terugkomen. Ik ben ook tevreden met hoe de kerken zich hebben opgesteld."

Volgens Van den Bos is het aantal besmettingen dus vooral te wijten aan ingesleten gedrag en gewoontes. De gemeente hoopt die te kunnen beïnvloeden met een mediacampagne. Daarin spelen zes "influencers uit de gemeenschap" een hoofdrol, zegt de burgemeester. "Zij zeggen: neem die maatregelen serieus, doe het nu."

Een van de deelnemers aan de campagne is Henk Polinder. Als predikant van de christelijk gereformeerde kerk Maranatha, die zo'n 3500 leden heeft, mag hij zich een 'bekende Urker' noemen. "Ik woon ook al ruim twintig jaar op Urk, dus ik ken de gemeenschap en zij kent mij ook."

Polinder herkent het beeld dat de burgemeester schetst: dat de besmettingen niet te herleiden zijn naar kerkdiensten, maar naar contacten in de huiselijke sfeer. "Zo is Urk samengesteld: grote gezinnen, hechte families."

Normaal gesproken komen de inwoners van Urk veel bij elkaar over de vloer, weet Polinder. "Na de kerk samen koffiedrinken met de familie, dat is een soort traditie hier." Hoe dat nu gaat weet hij niet, want veel gelovigen wonen de zondagse kerkdienst noodgedwongen digitaal bij. "Voor de sterke sociale gemeenschap die Urk is, is het in ieder geval wel lastig om die afstand te bewaren."

Hoe kijken de inwoners van Urk daar zelf naar? En de dominee van een van de andere Urker kerken? Bekijk de video:

Predikant Polinder hoopt dat de gemeentelijke campagne Urkers ertoe aanzet om zich aan de regels te houden. "Afstand bewaren, niet te veel mensen bij elkaar, hoe graag we dat ook willen. Als we samen de schouders eronder zetten, kunnen we hopelijk sneller weer fysiek samenkomen, ook in de kerk. Daarom heb ik meegedaan."

Burgemeester Van den Bos ziet al wel een kentering. "Mensen die de maatregelen al serieus namen, gaan dat nu steeds meer uiten. En anderen zeggen: 'Misschien moet ik me er toch meer aan houden.' In die zin zie ik een verandering, maar er moet echt nog wel wat gebeuren."