Scholen in New York weer dicht • De Jonge: kijken of versoepelingen voor gevaccineerden mogelijk zijn

Dit liveblog is gesloten

Morgen zijn we er weer met een nieuw liveblog over de ontwikkelingen rondom de coronacrisis. Goedenacht!

De scholen in New York gaan weer dicht

Alle openbare scholen in New York gaan morgen weer dicht als gevolg van het stijgende aantal besmettingen met corona. Burgemeester Bill de Blasio heeft een bericht daarover van de hoogste schoolbestuurder van de stad bevestigd.

De sluiting is een zware tegenvaller voor New York, de stad die in het voorjaar de grootste brandhaard in de Verenigde Staten was en sindsdien weer is opgekrabbeld. Zo werden in september de scholen weer geopend, onder meer tot vreugde van ouders die steeds meer moeite hadden om opvang te regelen voor hun kinderen.

De maatregel om de scholen nu weer te sluiten is omstreden, omdat het er niet op lijkt dat het heropenen ervan in september heeft geleid tot significant meer besmettingen. Daar komt bij dat scholen dicht moeten, terwijl restaurants en sportscholen in beperkte mate open mogen blijven.

De Jonge: onderzoeken of versoepelingen voor gevaccineerden mogelijk zijn

Minister De Jonge is geen voorstander van een indirecte vaccinatieplicht, zei hij in het debat in de Kamer over maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus. De VVD zei in het debat daar over na te willen denken. Maar volgens De Jonge werkt zo'n verplichting eerder averechts en zouden mensen zich dan juist niet willen laten vaccineren.

Wel gaat minister De Jonge kijken of versoepelingen mogelijk zijn voor bepaalde groepen mensen die zijn ingeënt. Te denken valt aan zorgmedewerkers of mantelzorgers die geen afstand meer hoeven houden als ze zich hebben laten vaccineren.

Bij een indirecte vaccinatieplicht worden mensen niet gedwongen om zich te laten inenten, maar kan het wel zo zijn dat mensen die niet ingeënt zijn bijvoorbeeld niet naar een festival mogen of geen openbare gebouwen in mogen.

Eerder zei premier Rutte al in het debat dat hij tegen het verplichten van vaccineren is. Het kabinet gaat de komende weken 'diep nadenken' over de spanning tussen het collectieve belang van inenten en het individuele recht om dat niet te willen. Deze week bleek dat het aantal mensen dat zich wil laten vaccineren is gedaald. In juni zei driekwart van de mensen dat te willen, nu is dat gedaald naar 60 procent.

Voor groepsimmuniteit is een vaccinatiegraad van tegen de zeventig procent nodig.

Waarom is corona zo pregnant aanwezig op Urk?

Het voormalige eiland Urk is een van de plaatsen waar veel meer coronabesmettingen zijn dan het landelijk gemiddelde. De inwoners zelf denken dat het komt doordat ze zo'n hechte gemeenschap vormen.

De afgelopen zeven dagen werden er 104 positieve tests gemeld per 10.000 inwoners, het hoogste aantal in Nederland. Volgens de burgemeester gaan mensen graag bij elkaar op bezoek en dan blijft het niet bij twee of drie personen.

Hoewel Urk, waar 22.000 mensen wonen, twintig kerken telt, vinden daar volgens de burgemeester geen besmettingen plaats.

In deze video filosoferen enkele inwoners over het waarom van hun dorp als brandhaard:

Discussie over het beleid hoort er volgens premier Rutte nu eenmaal bij in deze ongewone tijden

Discussies over het coronabeleid horen erbij en leiden niet tot vertraging in de besluitvorming over het beleid. Dat zei premier Rutte in de Tweede Kamer nadat een deel van de oppositie zijn zorgen kenbaar had gemaakt over de ruzies in het kabinet, die gelekt waren naar de media.

Onder meer de SP, de PvdA en de PVV wilden van de premier weten of die ruzies niet heel slecht en schadelijk voor de bestrijding van de coronacrisis zijn. Rutte wilde niet ingaan op de onenigheid, maar volgens hem hoort discussie nu "eenmaal bij een coalitie met vier partijen".

In de bestrijding van de coronacrisis staan de bewindslieden er volgens hem in als mensen van "vlees en bloed" met "grote emoties" en dat gaat gepaard met "heftige gewetensvolle debatten". Rutte schaamt zich er niet voor en denkt dat het tegendeel erger zou zijn.

Nederlandse viroloog werkte mee aan ontwikkeling van Moderna-vaccin: 'We did it!'

De ontwikkeling van het Moderna-vaccin heeft een Nederlands tintje. Andrea Pruijssers uit Waalwijk is een van de virologen die na maandenlang zeven dagen per week doorwerken vol trots het nieuwe vaccin kon presenteren.

Het is een persoonlijke overwinning voor de viroloog, zegt ze tegen Omroep Brabant. "Ik ben enorm opgelucht. We did it!"

De Waalwijkse ging op haar 23e naar Amerika voor een stage, toen ze studeerde in Wageningen. Inmiddels woont ze al meer dan vijftien jaar in Nashville. Sinds drie jaar bestudeert ze coronavirussen.

"Ver voordat iemand van corona had gehoord, bestudeerden we het virus al. We wisten dat dit zou gebeuren", vertelt Andrea. "Dat die pandemie er zou komen, dat hadden we verwacht, maar we wisten niet wanneer. En we hadden gehoopt dat het niet zo snel zou zijn."

Norwegian Air vraagt faillissementsbescherming aan

Vliegmaatschappij Norwegian Air International staat op omvallen en heeft faillissementsbescherming aangevraagd. Eerder dit jaar kreeg het bedrijf nog omgerekend 28 miljoen euro steun van de Noorse regering. Maar vorige week zei Noorwegen niet nog meer steun te willen geven.

Norwegian is extra zwaar getroffen door corona, omdat het groot had ingezet op vluchten tussen Europa en Noord-Amerika. Zo vloog de budgetmaatschappij tussen Amsterdam en New York. Naar intercontinentale vluchten was de afgelopen tijd nog veel minder vraag dan naar vluchten binnen Europa.

Het bedrijf hoopt op een doorstart na overleg met schuldeisers over wat te doen met de schuldenlast van ruim 6 miljard euro. Norwegian heeft eerder dit jaar al het overgrote deel van de vluchten geschrapt en veel personeel ontslagen. De maatschappij voert nu alleen binnenlandse vluchten uit, met 6 van de 140 vliegtuigen die het bezit. Die vluchten blijven voorlopig doorgaan.

GGD komt met tweede app die het contactonderzoek makkelijker maakt

De GGD komt binnen twee maanden met een tweede corona-app, maakte de GGD vandaag bekend. Met de app kan iemand die positief is getest, zijn contacten doorgeven aan de GGD. Een bron- en contactonderzoeker van de GGD hoeft dan niet meer met de hand telefoonnummers over te schrijven.

De app hoeft pas te worden geïnstalleerd als iemand positief is getest. Iemand kan de app dan toegang geven tot zijn adresboek. "Maar dat hoeft niet", zegt Ivo Jansch, een van de bouwers van de app. Mensen kunnen ook met de hand telefoonnummers overnemen, als ze dat niet vertrouwen. "Je adresboek wordt ook niet geüpload naar onze server, alleen de contacten die je selecteert."

De GGD denkt dat de app de druk op de bron- en contactonderzoekers helpt verminderen. Volgende maand zal de app in vijf GGD-regio's worden getest.

Duitse parlement neemt coronawet aan terwijl buiten duizenden mensen ertegen protesteren

In Duitsland is een coronawet aangenomen die de coronamaatregelen een wettelijk kader geeft. De Infektionsschutzgesetz, de infectiepreventiewet, geeft de regering meer mogelijkheden om zonder toestemming van de Bondsdag maatregelen in te voeren. Ongeveer twee derde van de parlementariërs stemde voor de wet. Later werd de wet ook aangenomen door de Bondsraad. Daarin zijn de zestien Duitse deelstaten vertegenwoordigd.

De wet is omstreden. Tegenstanders vinden dat de regering te veel macht naar zich toetrekt. In het centrum van Berlijn protesteerden duizenden mensen tegen de invoering van de wet, ze vergeleken hem met de wet die Hitler in 1933 gebruikte om het parlement buitenspel te zetten.

Omdat ze zich niet aan de coronamaatregelen hielden, beëindigde de politie de betoging rond het middaguur. Daarna duurde het tot het eind van de middag voor alle demonstranten zich huiswaarts begaven. De politie zette waterkanonnen in, maar doordat er veel kinderen onder de betogers waren, kon de politie niet veel druk zetten. Er werden 190 demonstranten opgepakt.

VVD denkt na over indirecte vaccinatieplicht

De VVD denkt na over het invoeren van een 'indirecte vaccinatieplicht'. Dan worden mensen niet gedwongen om zich te laten inenten, maar het zou dan wel kunnen dat mensen die niet ingeënt zijn niet naar een festival mogen of geen openbare gebouwen in mogen. VVD-Kamerlid Veldman zei in het Kamerdebat over de maatregelen tegen het virus dat hij het liefst heeft dat iedereen zich vrijwillig laat inenten, maar hij zei ook bereid te zijn er een "indirecte vaccinatieplicht" van te maken.

ChristenUnie-leider Segers is tegen verplichte vaccinatie, direct of indirect. De ChristenUnie-leider beseft dat inenten belangrijk is en dat er een vaccinatiegraad van "tegen de 70 procent nodig is om groepsimmuniteit te bereiken". Maar hij wijst ook op de individuele vrijheid van mensen. Hij stelde voor het Rathenau-instituut naar een ethische richtlijn te laten kijken. Ook andere partijen willen van het kabinet weten wat nu precies de vaccinatiestrategie is.

Het kabinet heeft de Gezondheidsraad al om een advies daarover gevraagd. De VVD stelde voor de gezondheidsraad in dat advies ook naar de ethische kwestie te laten kijken.

Overigens nam de Tweede Kamer twee weken geleden nog een motie van Denk-fractievoorzitter Azarkan aan die zich uitspreekt tegen indirecte dan wel directe vaccinatieplicht. Alleen D66 en VVD stemden toen tegen die motie. Ook minister de Jonge is geen voorstander van zo'n plicht.

KLM kreeg ook in de zomer de meeste loonsteun van alle bedrijven in Nederland

KLM heeft in de zomerperiode van alle bedrijven in Nederland veruit de meeste loonsteun gekregen. De luchtvaartmaatschappij ontving ruim 285 miljoen euro om zijn personeel te betalen. Ook in de eerste ronde was KLM de grootste ontvanger van loonsteun.

Andere grote ontvangers zijn Tata Steel, dat ruim 37 miljoen euro kreeg, en Schiphol dat 30 miljoen euro ontving. Daarna volgen Transavia en Holland Casino, met beide ruim 25 miljoen, en DAF Trucks met ruim 20 miljoen.

Met de NOW-regeling probeert het kabinet te voorkomen dat bedrijven massaal mensen ontslaan. Met de tweede steunronde zijn 1,3 miljoen werknemers betaald. Het totale subsidiebedrag is naar verwachting 5,3 miljard euro voor 63.000 bedrijven.

Twee Nederlandse handbalinternationals in verplichte quarantaine in Duitsland

Twee Nederlandse handbalinternationals die bij Borussia Dortmund spelen, zijn in verplichte quarantaine gegaan. Dat is gebeurd op last van de gezondheidsautoriteiten van de stad Dortmund.

De spelers, Rinka Duijndam en Merel Freriks, zijn niet positief getest, maar moeten toch met de rest van hun ploeg tot en met zaterdag in thuisisolatie. Dat is het gevolg van de wedstrijden die de club vorige week in Hongarije speelde voor de Champions League tegen Györ.

Drie speelsters en een staflid van de Hongaarse club testten daarna positief op het coronavirus. Dortmund liet daarop alle speelsters twee keer testen, kon negatieve uitkomsten overleggen, maar daar nam de GGD van Dortmund geen genoegen mee.

Drie andere Nederlandse speelsters bij Borussia hoeven niet in quarantaine. Laura van der Heijden, Inger Smits en Kelly Dulfer waren namelijk niet mee naar Hongarije.

Maandag verzamelen de Nederlandse handbalsters op Papendal om zich voor te bereiden op het EK. Dat moet op 4 december beginnen, maar de vraag is of dat gehaald wordt. Noorwegen zou het organiseren, maar dat land heeft de organisatie teruggegeven vanwege de stijging van het aantal coronabesmettingen. Denemarken zoekt nu uit of het de organisatie kan overnemen.

IC's in Zwitserland lopen vol

In Zwitserse ziekenhuizen liggen de IC-afdelingen zo goed als vol met coronapatiënten. Het land moet nu gebruik gaan maken van noodbedden die afgelopen tijd zijn ingericht. De autoriteiten melden vandaag 6114 nieuwe besmettingen. Het weekgemiddelde ligt ruim boven de 5000.

Zwitserland kent in de tweede coronagolf relatief lichte maatregelen. Zo zijn restaurants en cafés in de meeste kantons open. Wel geldt in publieke binnenruimtes de verplichting een mondkapje te dragen. In Zwitserland ligt veel verantwoordelijkheid bij de kantons voor de bestrijding van de corona-uitbraak.

RIVM meldt 4628 nieuwe besmettingen, maar cijfers door storing vertekend

Het is de derde keer in een maand tijd dat een storing de cijfers vertekent. Het RIVM meldt 4628 nieuwe positieve tests, maar het zijn er waarschijnlijk ongeveer duizend meer.

Dat zou betekenen dat er na vier dagen van een daling op rij sprake is van een behoorlijke stijging.

De storing zat in een beveiligde verbinding die positieve testuitslagen tussen twee computersystemen transporteert. Die verbinding viel gisteren uit, waarna de back-up-verbinding bleek te haperen. De achterstand die daardoor ontstond, konden de GGD's niet meer inhalen.

Bezetting ziekenhuizen daalt verder

Er zijn 192 nieuwe coronapatiënten opgenomen op de verpleegafdelingen in het ziekenhuis, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Dat zijn 64 nieuwe opnames minder dan gisteren.

Op de intensive care werden 27 nieuwe patiënten opgenomen, bijna allemaal doorgestroomd vanaf de verpleegafdelingen. Dat zijn 11 nieuwe opnames minder dan gisteren.

Het aantal patiënten dat in het ziekenhuis ligt daalt sinds 2 november, toen er 2653 coronapatiënten waren, langzaam. In totaal liggen er nu 2087 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 2146), van wie 559 op de IC (gisteren: 576).

Ministerie: te vroeg voor conclusies over effectiviteit corona-app

Volgens het ministerie van Volksgezondheid is het te vroeg om iets te zeggen over de effectiviteit van de CoronaMelder-app. Uit cijfers blijkt dat tussen de 11 en 14,1 procent van de mensen die een melding kreeg en de app gebruikte, positief werd getest. Dat is minder dan het Nederlandse gemiddelde.

"Maar de groep die de app heeft geïnstalleerd, is sowieso iets bewuster dan gemiddeld. Daarom kun je de cijfers niet een op een met elkaar vergelijken", zegt Ron Roozendaal van het ministerie, verantwoordelijk voor de app.

Bij het reguliere bron- en contactonderzoek is de kans veel groter dat iemand het coronavirus blijkt te hebben. Daarbij test circa een derde van de mensen met klachten positief. Maar dat is niet te vergelijken met de app, zegt Roozendaal. "Het bron- en contactonderzoek spitst zich nu toe op risicovolle contacten die dus een hoger risico op corona hebben."

Pfizer: genoeg data voor vaccin-aanvraag, effectiviteit 95 procent

Farmaceut Pfizer zegt dat het eigen coronavaccin in 95 procent van de gevallen werkt. Dat is de eindconclusie van de laatste testfase voordat het medicijn kan worden goedgekeurd voor gebruik. Het bedrijf zegt dat de goedkeuring binnen enkele dagen wordt aangevraagd in de VS.

Begin november zei Pfizer al dat het vaccin 90 procent effectief was in de laatste testfase. Het eindoordeel is dus nog beter, stelt de farmaceut. Die zegt dat er ook geen grote bijeffecten zijn.

Een belangrijke kanttekening is dat de claim nog niet geverifieerd is door onafhankelijke wetenschappers. "Successen zijn tot nu toe alleen gemeld in de media, nog niet in wetenschappelijke literatuur", zei Jaap van Dissel (RIVM) daarover vanmorgen nog in de Tweede Kamer. "We kijken daar met spanning naar uit."

Coronacijfers weer incompleet door storing

De RIVM-cijfers die om 14.15 uur worden gepubliceerd, vallen wat lager uit door een storing. Dat laat de koepel van GGD's weten. Het gaat om circa duizend positieve tests die vandaag niet worden meegeteld. Daardoor kan het aantal positieve tests de komende dagen ook vertekend zijn.

Volgens de GGD-koepel ging het mis bij een beveiligde verbinding die wordt gebruikt om positieve meldingen tussen twee ict-systemen te verplaatsen. Die VPN-verbinding viel uit, waarna de back-upverbinding bleek te haperen. De achterstand die daardoor ontstond, kon toen de storing eenmaal was verholpen niet meer worden weggewerkt, stelt de GGD-koepel.

In het verleden is het vaker gebeurd dat de RIVM-cijfers incompleet waren door een storing bij de GGD.

Politie Berlijn zet waterkanonnen in bij protest tegen coronabeleid

In Berlijn heeft de politie de opdracht gegeven een demonstratie tegen de coronamaatregelen met duizenden deelnemers af te breken. Volgens de politie houden de betogers zich niet aan de opgelegde mondkapjesplicht en afstand.

Het lijkt er op dit moment nog op dat de demonstranten luisteren en naar huis gaan. De stemming is gespannen. Er worden waterkanonnen ingezet tegen de betogers die niet vertrekken.

Aanleiding voor het protest zijn aanpassingen in het Infektionschutzgesetz, de infectiepreventiewet. Daar wordt op dit moment in het parlement over gestemd. Coronamaatregelen als de afstandsregel, de mondkapjesplicht en sluitingen van winkels en horeca worden met de aanpassing wettelijk verankerd.

In deze video op Twitter zie je beelden van de ontruiming van het plein:

Inspectie: misstanden bij Coronatestservice

Het bedrijf Q-COMED BV, dat coronatesten aanbiedt onder de naam Coronatestservice, is op de vingers getikt door de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). Volgens de inspectie zijn er ernstige risico's voor de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Het bedrijf krijgt twee weken de tijd om te verbeteren.

Coronatestservice heeft drie locaties: in Badhoevedorp (voorheen Schiphol), Utrecht en Almere. Na een bezoek aan alle vestigingen concludeerde de IGJ dat er risico was op kruisbesmetting. Zo werd er niet gewerkt volgens de hygiënerichtlijnen.

Daarnaast was er geen arts betrokken bij het afnemen van de testen en het duiden van de testuitslag. Ook werden positief geteste personen laat, onjuist of in het geheel niet doorgegeven aan de GGD, schrijft de inspectie.

'Testen en uitslag nu gemiddeld in 36 uur, in plaats van 81'

De voorzitter van de Landelijke Coördinatiestructuur Testcapaciteit (LCT) ziet een kanteling als het gaat om testen. "Van medisch testen gaan we naar massaal testen, zoals screening of bevolkingsonderzoek. Dat is een andere benadering en dat gaan we de komende maanden mogelijk maken," zei André van der Zande in de Tweede Kamer.

Het gaat nu zo goed met het testen dat er overcapaciteit ontstaat, zegt Van der Zande. De tijd tussen het maken van een afspraak en het krijgen van de testuitslag is inmiddels gedaald tot gemiddeld 36 uur. Eind september was dat nog 81 uur.

Kamerlid Hijink (SP) merkt op dat The Beast, de supertestverwerker die 20.000 tests per dag kan beoordelen, al wel in Denemarken wordt gebruikt. Hij vraagt zich af waarom dat hier nog niet zo is. Van der Zande antwoordt dat de afgelopen maanden vooral is gekeken naar samenwerking met laboratoria die veel tests kunnen verwerken. "Daar voegen we nu eigen robots aan toe. Dingen hadden misschien eerder gekund, daar blijf ik even buiten. Ik kijk naar de toekomst en ben blij met deze aanvulling."

Öztürk (Denk) is benieuwd of de testresultaten worden opgeslagen en zo ja, hoelang die worden bewaard. Van der Zande kan daar nu geen antwoord op geven, maar belooft het uit te zoeken en die bevindingen in een memo met de Kamer te delen.

Negatief testresultaat nodig bij aankomst uit risicogebied

Reizigers uit risicogebieden moeten straks bij aankomst in Nederland een negatief testresultaat tonen. Dat schrijft minister De Jonge (Volksgezondheid) in een brief aan de Tweede Kamer.

Voor mensen van buiten de EU, het Schengen-gebied en het Verenigd Koninkrijk wil De Jonge die maatregel half december laten ingaan. Om het ook voor reizigers uit landen met open grenzen te laten gelden, moet eerst de wet worden gewijzigd. De Jonge hoopt dat hij hun vanaf komend voorjaar een negatieve bewijsplicht kan opleggen.

Personeel blijft knelpunt bij testen, robot 'The Beast' biedt uitkomst

De technische briefing is zojuist afgelopen en een van de laatste onderwerpen was testen. Voorzitter van de Landelijke Coördinatiestructuur Testcapaciteit André van der Zande zei dat er nu 300 testlocaties zijn en 70 grote en kleine laboratoria.

"Het knelpunt is het personeel. Er zijn heel veel mensen nodig voor het afnemen van de tests. In totaal zijn er duizenden medewerkers bij de testketen betrokken."

Vanochtend werd duidelijk dat minister De Jonge vanaf maart maandelijks 10 miljoen testen wil kunnen afnemen. De bedoeling is dat daarvoor gebruik wordt gemaakt van 'The Beast', een robot die 20.000 tests per dag aankan. Volgens Van der Zande komt de eerste in Veldhoven te staan en zijn er nog eens vier besteld, waardoor 100.000 tests per dag kunnen worden verwerkt.

Om de testcapaciteit te vergroten komt er onder meer op Schiphol een grote teststraat. Of er ook een op andere luchthavens of grenslocaties komt, is volgens Van der Zande aan de minister.

Kuipers: reguliere zorg nog altijd onder druk

Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg zegt dat de reguliere zorg last heeft van de grote druk op verpleeghuizen.

De doorstroming vanuit het ziekenhuis verloopt moeizaam, waardoor mensen soms langer in het ziekenhuis blijven liggen dan noodzakelijk. In die gevallen wordt gesproken van mensen die op 'verkeerde bedden' liggen.

De druk op de intensive care blijft tot in januari onveranderd hoog, zegt Ernst Kuipers. "De veranderingen in de ziekenhuizen gaan erg langzaam. Ieder vrij bed wordt direct gebruikt voor een non-covid-patiënt."

De druk op de IC is onder meer zo hoog, omdat er relatief veel ouderen besmet raken. De verhouding tussen IC-opnames en opnames op verpleegafdelingen was in september 2 op 10, maar nu is 2 op 5. Dus voor elke tien patiënten die op verpleegafdelingen worden opgenomen, komen er vier bij op de IC.

Kuipers benoemt een aantal lopende experimenten die het 'verkeerde bedden'-probleem bestrijden. Zo wordt in Amsterdam en Zuidwest-Nederland geëxperimenteerd met de begeleiding van positief geteste patiënten.

"Huisartsen verstrekken een kit met een thermometer, bloeddrukmeter en saturatiemeter, om het zuurstofgehalte te meten. Patiënten kunnen daarmee zichzelf in de gaten houden." Kuipers verwacht dat die begeleiding ook op andere plekken snel wordt ingevoerd.

Specialisten trappen op de rem bij coronamedicijn van bloedplasma

Medisch specialisten vinden dat er eerst meer onderzoek moet worden gedaan voordat een nieuw coronamedicijn wordt toegepast op kwetsbare patiënten. Het gaat om het toedienen van bloedplasma met antistoffen, om te voorkomen dat mensen met een verzwakt immuunsysteem ziek worden na besmetting.

Bloedbank Sanquin heeft het middel klaarliggen en minister De Jonge (Volksgezondheid) noemde het vorige week een van de manieren om het virus te bestrijden. Maar een wetenschappelijke onderbouwing ontbreekt nog, legt voorzitter van het expertiseteam bij de Federatie van Medisch Specialisten uit in het NOS Radio 1 Journaal.

"Er is nog geen goed onderzoek gedaan naar het effect van dit product op deze patiëntengroepen", zegt Leon van den Toorn. "Dus we weten eigenlijk niet of het werkt." De groep experts pleit voor nader onderzoek en "zorgvuldigheid in plaats van snelheid".

Van Dissel verwijst naar Thanksgiving in Canada

Omdat Van Dissel zei dat de maatregelen van 28 september niet hebben gewerkt (zie 10:38), wil PVV-Kamerlid Agema weten of er iets te zeggen is over het mondkapjesadvies, dat die dag ook werd afgekondigd. Maar Van Dissel benadrukt dat het effect van een individuele maatregel niet te zien.

Kamerlid Hijink van de SP wil weten wat het gevolg kan zijn als de maatregelen met Kerst worden losgelaten. Van Dissel refereert, net als eerder minister De Jonge, aan Canada. Daar was een enorme toename te zien in het aantal besmettingen nadat de maatregelen vorige maand tijdens feestdag Thanksgiving waren losgelaten.

"Het geeft aan dat het risico's geeft als mensen bij elkaar komen." Hoe groot die risico's zijn, is volgens Van Dissel niet te voorspellen. "Als je zeker wil zijn dat het risico zo klein mogelijk is, moet je voor je bezoek al een soort quarantaine in acht nemen. Maar de kans wordt nooit nul."

Van Dissel: in alle leeftijdsgroepen minder corona

In alle leeftijdsgroepen is een daling te zien van het aantal coronagevallen, zei Jaap van Dissel in de briefing in de Tweede Kamer. De directeur van het Centrum voor Infectieziektebestrijding van het RIVM constateert dat het aantal afgenomen testen daalt en dat ook het aantal positieve testen afneemt.

In het weekend ligt het aantal positieve testen iets hoger. "Kennelijk gaat men in het weekend eerder naar de teststraat", zei Van Dissel.

Uit het bron- en contactonderzoek komt naar voren dat ruim de helft van de besmettingen plaatsvindt in het eigen huishouden. Ook op het werk, op school of bij de kinderopvang en in het verpleeghuis raken relatief veel mensen besmet. Het gaat dan om besmettingen waarvan de bron bekend is. In ruim de helft van de gevallen is dat niet zo.

Van Dissel ziet dat de aanloop naar de piek in ziekenhuizen trager is verlopen en dat die naar verwachting ook langzamer afneemt. "Maar de piekbelasting is minder geweest." In vergelijking met de eerste coronagolf ligt de sterfte lager, zei Van Dissel. De oversterfte is stabiel; er overlijden wekelijks zo'n 700 mensen meer dan normaal in deze periode.

Van Dissel: maatregelen eind september hadden geen effect

De coronamaatregelen die door het kabinet op 28 september werden afgekondigd, hebben geen effect gehad, concludeert Jaap van Dissel van het RIVM. De gedeeltelijke lockdown die half oktober van kracht ging, heeft volgens hem wel gewerkt.

Een groot verschil tussen het maatregelenpakket van september en dat van oktober was de complete sluiting van de horeca, in plaats van de vervroegde sluitingstijd. De aanscherpingen van de afgelopen twee weken, zoals het sluiten van bibliotheken, dierentuinen en pretparken, schelen volgens Van Dissel 10 procent van de belasting op de zorg.

De verwachting was dat er rond 20 december dagelijks tien ziekenhuisopnames en drie IC-opnames bij zouden komen, maar door de zogenoemde 'verzwaarde lockdown' worden die aantallen zo'n 10 dagen eerder verwacht.

Verder zei Van Dissel dat het beter gaat in de regio's waar het aantal besmettingen eerder juist flink toenam. In bijvoorbeeld Twente en Rotterdam-Rijnmond is nu sprake van "een gunstig beeld".

De mobiliteit is door de maatregelen afgenomen, maar minder dan in maart. Ook is er nu een stabilisatie te zien. Van de mensen die thuis kunnen werken, geeft volgens Van Dissel 70 tot 75 procent gehoor aan de oproep om niet naar het werk te gaan.

'Sterke vermoedens dat Harvey Weinstein is besmet'

Harvey Weinstein wordt in de gevangenis "nauwlettend in de gaten gehouden" omdat hij hoge koorts heeft. De voor verkrachting veroordeelde oud-filmproducent is in isolatie geplaatst en er zijn sterke vermoedens dat hij besmet is met het coronavirus, meldt de Amerikaanse entertainmentwebsite TMZ op basis van justitiebronnen.

Zijn advocaat wil tegen verschillende Amerikaanse media bevestigen noch ontkennen dat Weinstein positief is getest.

Volgens TMZ zijn de testresultaten nog niet binnen, maar hebben de artsen in de New Yorkse gevangenis hem vanwege zijn symptomen 72 uur in isolatie geplaatst. Zo moet verspreiding van het virus naar andere gevangenen worden voorkomen. Als Weinstein positief wordt getest, zoals de dokters verwachten, wordt hij direct overgeplaatst naar het gevangenisziekenhuis.

De 68-jarige is vanwege zijn leeftijd, gewicht en zwakke gezondheid - naar verluidt heeft hij onder meer hartproblemen - een risicogeval. In maart werd er ook al rekening mee gehouden dat Weinstein in de gevangenis het coronavirus had opgelopen, maar die diagnose is nooit bevestigd.

Kuipers: niet klaar om normale zorg te hervatten

"We zijn er zeker nog niet klaar voor om de reguliere zorg te hervatten", zei Kuipers in de coronabriefing tegen Tweede Kamerleden. Ook met de huidige stabilisatie van het aantal coronapatiënten is de druk op de zorg volgens hem nog "onevenredig".

In een aantal regio's zijn nog altijd minder operatiekamers beschikbaar. Het gaat met name om het gebied tussen Den Haag en Gouda en om de regio tussen Tiel en Doetinchem. De totale bezetting op de intensive care (covid- en non-covidpatiënten) blijft ongeveer gelijk, zei Kuipers. Ziekenhuizen hebben niet veel reservecapaciteit voor die afdeling. "Het is heel krap."

Om overbelasting van ziekenhuizen te voorkomen, worden geregeld coronapatiënten verplaatst naar elders. Tot nu toe zijn er 1221 coronapatiënten naar een andere regio gebracht. Binnen de regio's zijn 973 patiënten verplaatst.

Kuipers: piek ziekenhuisbezetting minder hoog dan in eerste golf

De piek van het aantal coronapatiënten in het ziekenhuis is minder hoog dan in het voorjaar. Dat zei voorzitter Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg in zijn coronabriefing aan de Tweede Kamer. Wel blijft het aantal ziekenhuisopnames volgens hem langer op een hoog niveau dan in het voorjaar.

De hoogste ziekenhuisbezetting in de tweede coronagolf was net iets hoger dan vorige maand was voorzien. Voor de intensive care kwam de piek wel uit zoals voorspeld. Begin deze maand was de piek van het aantal ziekenhuisopnames, daarna is er een daling te zien. De laatste paar dagen is de drukte weer iets toegenomen.

Kuipers verwacht dat er in de ziekenhuizen eind december rond de 900 coronapatiënten op verpleegafdelingen verblijven en zo'n 300 op de intensive care. Gisteren meldde het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding dat er 2146 coronapatiënten in het ziekenhuis liggen, van wie 576 op de IC.

Longarts: neem je ouders in huis voor nazorg

Het afdelingshoofd longgeneeskunde van het Erasmus MC roept familieleden van coronapatiënten op zich over hen te ontfermen voor de nazorg na een ziekenhuisopname. Op die manier komen er ziekenhuisbedden vrij voor nieuwe patiënten.

"Het is een super uitzonderlijke situatie en toont wel hoe kwetsbaar we zijn", zegt longarts Joachim Aerts tegen regionale omroep Rijnmond. Volgens het Rotterdamse ziekenhuis is er een nijpend tekort aan ziekenhuisbedden. Er zouden elke dag minimaal dertig bedden 'onnodig' bezet worden gehouden. Aerts: "Als het kan, neem je moeder in huis want daarmee maken we bedden leeg."

Straks coronabriefing in Tweede Kamer

Kamerleden worden vanaf 09.30 uur bijgepraat over corona in een technische briefing. Sprekers zijn onder anderen Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ), en Jaap van Dissel, directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM.

De coronabriefing is straks live te volgen in deze livestream op de website en app. Ook via het YouTubekanaal en de Facebookpagina van de NOS is de bijeenkomst te volgen. Evenals op NPO 1, via NPO Start en op NPO Radio 1 zijn regelmatig updates te horen.

Minder kijkers voor Rutte en De Jonge

Naar de coronapersconferentie van het kabinet keken gisteravond bijna 5,8 miljoen tv-kijkers. Dat zijn er minder dan bij de vorige persconferentie van premier Rutte en minister de Jonge op 3 november, toen keken er volgens Stichting Kijkonderzoek 6,5 miljoen Nederlanders.

De meeste kijkers, bijna 4 miljoen, stemden af op de persconferentie op NPO 1. Zo'n 1,3 miljoen mensen zagen het op RTL 4 en 469.000 kijkers schakelden in op SBS6.

De best bekeken persconferenties over corona waren tot nu toe op 22 april (7,8 miljoen kijkers) en 14 oktober (7,4 miljoen kijkers).

OMT: maximaal zes gasten bij Kerst

Het Outbreak Management Team (OMT) pleit voor aanvullende coronaregels in het geval dat het kabinet besluit te versoepelen rond Kerst. Zo kunnen mensen die van plan zijn ouderen of kwetsbare persoon te bezoeken het advies krijgen om de tien dagen ervoor hun contact met anderen te beperken.

Verder adviseert het OMT dat, mochten de maatregelen worden versoepeld, de feestdagen zoveel mogelijk in huiselijke kring moeten worden gevierd. Het aantal te ontvangen gasten moet worden beperkt tot bijvoorbeeld zes. En het heeft de voorkeur om bezoeken alleen regionaal te laten plaatsvinden.

Premier Rutte en minister De Jonge lieten gisteravond weten dat het nog te vroeg is om te bepalen met hoeveel mensen er Kerst mag worden gevierd. Het OMT is het daarmee eens, blijkt uit het advies van de coronadeskundigen dat minister De Jonge vannacht naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. "Er komt dagelijks nog een aanzienlijk aantal nieuwe covid-19-gevallen bij, de bulk is nog groot."

Economische krimp in Haarlemmermeer van 20 procent

Het afgelopen kwartaal is de economie van de gemeente Haarlemmermeer opnieuw het hardst getroffen door de coronacrisis in Nederland. Het Centraal Bureau voor de Statistiek meldt daar een krimp van tussen de 19 en 20 procent ten opzichte van het derde kwartaal vorig jaar.

Vanwege Schiphol is Haarlemmermeer sterk afhankelijk van de luchtvaart. De impact van de pandemie was het afgelopen kwartaal overigens iets minder dan in het tweede kwartaal. Toen was de krimp in deze gemeente zo'n 27 tot 29 procent volgens het CBS.

In Amsterdam kromp de economie tussen de 6 en 7 procent, een kleinere teruggang dan de 12 tot 14 procent in het tweede kwartaal.

Tientallen desinfectieproducenten betrapt op fouten

Tientallen Nederlandse bedrijven die desinfectiemiddelen produceren zijn de afgelopen maanden betrapt op fouten. 25 van de 70 door de overheid gecontroleerde ondernemingen besloot uiteindelijk de handdoek in de ring te gooien.

Er zijn talloze producenten bij gekomen, omdat de vraag naar ontsmettingsmiddelen enorm is gestegen door de coronacrisis. De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) deelden de afgelopen tijd tientallen waarschuwingen uit.

Soms zat er te veel of juist te weinig alcohol in het product. Op de etiketten stond vaak onjuiste of onvolledige informatie. Zo werd bijvoorbeeld vermeld dat een middel ook voor het ontsmetten van oppervlakten was, terwijl dat juist niet was toegestaan.

Een keer werd een dwangsom opgelegd: het betreffende middel bevatte een niet-toegestane chloorhoudende stof. Het product werd vervolgens van de markt gehaald.

Eerste resultaten coronamelder-app lijken tegen te vallen

In de eerste weken na de introductie van de CoronaMelder-app testte tussen de 11 en 14,1 procent van de gebruikers met klachten positief. Dat is minder dan het aantal positieve testen bij alle mensen die zich bij een teststraat melden, blijkt uit cijfers die minister De Jonge van Volksgezondheid naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.

Van alle mensen die in de eerste drie weken na introductie van de app naar een teststraat gingen, was tussen de 15,2 en 18,4 procent positief. De cijfers betekenen dat de kans dat iemand het coronavirus draagt, in de eerste weken juist iets kleiner was wanneer iemand de app had geïnstalleerd. De effectiviteit bij het opsporen van besmette contacten lijkt daarmee tegen te vallen: het doel is juist om meer mensen met het coronavirus op te sporen.

Intussen werkt het ministerie met de GGD aan een tweede app, die GGD Contact zal heten. Die is bedoeld om het bron- en contactonderzoek te ondersteunen.

De Jonge wil vanaf maart 10 miljoen testen per maand

Minister De Jonge (Volksgezondheid) wil de testcapaciteit zo ver opvoeren dat alle Nederlanders met of zonder klachten zich vanaf maart gemiddeld één keer per maand kunnen laten testen. Het gaat dan om 10 miljoen testen per maand, staat in een brief aan de Tweede Kamer.

"Met nadruk stel ik dat deze ambitie vanaf maart niet gelimiteerd is, ook niet in financiële zin," schrijft hij. In januari zijn er experimenten om te kijken wat de beste aanpak is voor het ambitieuze testplan.

Er wordt onderzocht welke testen het meest geschikt zijn, net als welke logistiek en infrastructuur nodig is maar ook wat het effect is op de verspreiding van het virus. Ook de maatschappelijke impact en testbereidheid worden onderzocht. De Jonge heeft het Outbreak Management Team (OMT) om advies gevraagd over deze aanpak.

Voor de logistiek hoopt de minister op meer hulp van GGD's, werkgevers en ondernemers. Hij mikt op extra testlocaties bij ondernemers en publieke locaties, zoals trein- en metrostations en winkels.

Technische briefing en debat in Tweede Kamer

De Tweede Kamer wordt vanaf 09.30 uur weer bijgepraat over de stand van zaken rond het coronavirus in een technische briefing. Aan het woord komen onder meer voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg en Jaap van Dissel, directeur van het Centrum voor Infectieziektebestrijding van het RIVM.

De briefing duurt naar verwachting tot het eind van de ochtend en is live te volgen via onder meer NPO 1, NPO Start en een livestream op de NOS-site en -app. Op NPO Radio 1 zijn regelmatig updates te horen.

Om 15.00 uur begint het coronadebat in de Tweede Kamer. Namens het kabinet zijn daar naar alle waarschijnlijkheid premier Rutte, minister De Jonge van Volksgezondheid en minister Van Ark voor Medische Zorg bij aanwezig. Het debat is in ieder geval te volgen via de NOS-site en -app en NPO Politiek.

Geen amateurclubs meer in bekertoernooi

De KNVB-beker moet het door de coronabeperkingen de rest van het seizoen doen zonder amateurclubs. Dat heeft directeur amateurvoetbal Jan Dirk van der Zee van de voetbalbond gisteravond gezegd in Langs de Lijn En Omstreken.

"De amateurclubs kunnen op geen enkele manier normaal trainen, laat staan een wedstrijd spelen. Die gaan eruit", zei Van der Zee. De KNVB gaat ervan uit dat "in het gunstigste geval" medio januari weer competities gespeeld kunnen worden.

De 26 clubs die zich al hadden geplaatst voor het hoofdtoernooi, lopen hierdoor minimaal zo'n 10.000 euro mis. Vandaag wordt meer bekend over de verdere invulling van de KNVB-beker.

Nieuw liveblog

Welkom in het coronaliveblog van woensdag 18 november. Het blog van gisteren is hier terug te lezen.