Poolse advocaten hebben hun hoop gevestigd op de Europese Unie. Die moet helpen bij het verdedigen van de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht. De EU probeert Polen wel harder aan te pakken - als de regering de rechtsstaat niet respecteert, komt er geen financiële steun - maar de Poolse regering lijkt niet onder de indruk van Brusselse dreigementen.
Een maand geleden werd Roman Giertych, één van de bekendste advocaten én oud-vicepremier in Polen, plotseling in de boeien geslagen. De geheime dienst doorzoekt tijdens de arrestatie ook zijn huis. Tijdens die huiszoeking verliest de topadvocaat het bewustzijn.
Het tijdstip van de inval lijkt niet toevallig. De volgende dag zou er in de rechtbank een explosieve zaak worden behandeld: een rijke zakenman die mogelijk wordt gechanteerd door een hooggeplaatst lid van de regering.
Jakub Wende, advocaat van de familie Giertych: "Giertych werd op donderdag gearresteerd terwijl hij op vrijdag een zaak in de rechtbank moest verdedigen waarbij hij naar verluidt, informatie bekend zou maken die voor het regeringskamp, laten we zeggen, 'ongemakkelijk' zou zijn."
Documenten
Advocaat Jacek Dubois werkt op dat moment aan dezelfde zaak . "De dag voor zijn arrestatie belde Giertych me op. Hij vertelde dat hij documenten had, die belastend zijn voor een van de belangrijkste personen in de huidige regering. Ik denk dat ze vooral die documenten in handen wilden krijgen."
Agenten van de geheime dienst vallen niet alleen het huis maar ook het kantoor van Giertych binnen. Ze doorzoeken alles en nemen dossiers mee. Giertych wordt op dat moment het ziekenhuis binnengedragen, hij is dan nog steeds buiten bewustzijn.
In het ziekenhuis gebeurt iets merkwaardigs. Giertych ligt aan het infuus, is buiten westen, en krijgt bezoek van de officier van justitie. De Poolse ombudsman Adam Bodner, die is gewaarschuwd en een waarnemer stuurt, beschrijft wat er in het ziekenhuis gebeurt:
Terwijl de advocaat - die de laatste jaren betrokken is bij meerdere rechtszaken tegen de nationalistisch-conservatieve PiS-regering - nog bewusteloos is, meldt het OM al dat hij verdacht wordt van witwassen. De officier van justitie leest alleen een persverklaring voor, vragen worden niet beantwoord. Giertych krijgt onder meer een uitreisverbod, zijn activiteiten als advocaat worden opgeschort en hij krijgt politietoezicht.
De Poolse ombudsman is ervan overtuigd dat de regeringspartij advocaat Giertych wil uitschakelen. "Sommige van de praktijken die hebben plaatsgevonden, zijn zeker een schending of schending van de mensenrechten. En het hele systeem is zo geconstrueerd dat het een soort immuniteit biedt aan de regerende partij of anderen die bij de regerende partij zijn aangesloten", zegt ombudsman Bodner.
Ook aan de beurt
Advocaat Giertych mag voorlopig zijn beroep niet uitoefenen en is thuis. Het is niet duidelijk waarom hij buiten bewustzijn raakte, er loopt nog een toxicologisch onderzoek.
Poolse advocaten hopen op hulp van Europa. Want iedereen die kritiek heeft op de regering vreest een zelfde behandeling als Giertych. Zijn collega Dubois: "Natuurlijk ben ik bang. Ik pas dezelfde methode toe als Giertych. Ook ik pak ik deze regering aan. Ik vrees dat ik ook de beurt kom."
Eerder maakten we al een reportage over een haatcampagne die kritische rechters monddood moest maken.
