Rudy Bouma en Pepijn Nagtzaam
Rudy Bouma en Pepijn Nagtzaam
Conservatieve media in de VS zijn helemaal in de ban van 'Hunter-gate'. De affaire draait om gelekte mails van een laptop waar gevoelige informatie op zou staan over Hunter Biden, de zoon van presidentskandidaat Joe Biden. In dit artikel leggen we uit wat er klopt, wat niet en welke rol desinformatie speelt in het verhaal.
Er doen allerlei geruchten over de Bidens de ronde, die als doel lijken te hebben om Joe Biden te beschadigen via zijn zoon Hunter. Eén van de kenmerken van de campagne is een overvloed aan informatie. Desinformatiedeskundige Zeynep Tufekci noemt dat 'whistle-drowning'. "In een zee van fluitjes die heel hard blazen, lukt het niet om er eentje uit te herkennen", zegt zij.
Het publiek wordt met zoveel beschuldigingen overspoeld, dat ze door de bomen het bos niet meer zien.
Waar gaat het over?
Hunter Biden begon in 2014 met een bestuursbaan bij een Oekraïens energiebedrijf, terwijl hij geen enkele ervaring had in de energiesector. Al tijden wordt beweerd dat Hunter zijn naam en familiebanden heeft misbruikt voor de goedbetaalde baan.
President Donald Trump spoorde de president van Oekraïne aan om onderzoek te doen naar machtsmisbruik door Biden, maar die zag daar geen aanleiding toe. Ook twee Senaatscommissies vonden geen bewijs van beïnvloeding of bemoeienis. De kwestie verdween naar de achtergrond.
Tot half oktober, toen de New York Post een 'bombshell' claimde te hebben. De tabloidkrant kwam met een verhaal over een laptop en harddrive vol gevoelige informatie die zouden zijn achtergelaten bij een computerzaak. De laptop en de harddrive zouden van Hunter Biden zijn geweest.
Wat gaat er rond?
De New York Post publiceerde onder meer een e-mail uit 2015 waarin een bestuursadviseur van het energiebedrijf Hunter Biden bedankt voor de mogelijkheid om zijn vader te ontmoeten.
Die mail wordt 'smoking' genoemd, omdat áls de ontmoeting plaats heeft gevonden het zou betekenen dat Joe Biden heeft gelogen. Hij zelf heeft namelijk gezegd nooit een afspraak te hebben gehad met de man. Biden zegt hoogstens vluchtig contact te hebben gehad.
De laptop, harde schijf en e-mails zijn door Rudy Giuliani doorgesluisd naar de New York Post. Giuliani is niet bepaald onpartijdig in deze zaak: hij is de persoonlijke advocaat van Trump. Hij liet zich vorig jaar al in met een man die door de VS als een Russische agent wordt gezien. De man bood hem schimmige audio-opnamen van Joe Biden aan.
Bronnen willen informatie niet laten controleren
Giuliani én de New York Post willen andere journalisten of externe deskundigen niet laten controleren of de mails echt zijn. Daardoor is het ook lastig te zeggen of ze daadwerkelijk van de laptop komen.
Naast de e-mails worden er - oudere - compromitterende privéfoto's en filmpjes verspreid op sociale media. Zo is Hunter, die in het verleden met drugsproblemen kampte, te zien terwijl hij crack zou gebruiken en seks heeft. Politiek gezien zijn ze weinig relevant, maar het is wel koren op de molen van de Republikeinen.
Vertrouwelingen van Trump plugden het verhaal over Hunter eerder al bij The Wall Street Journal, die ook als conservatieve krant te boek staat. Maar journalisten van de krant vonden geen bewijs dat Joe Biden zijn zoon heeft geholpen bij zaken. Ook de Britse Daily Mail vond geen bewijs voor machtsmisbruik.
Worsteling op social media
De socialemediaplatforms worstelen enorm met de zaak. Er werd gevreesd voor een herhaling van 2016, toen door Rusland gehackte mails van de Democraten werden verspreid via Wikileaks en de campagne beheersten, alhoewel er niets schokkends in stond.
Twitter blokkeerde tweets met een link naar het verhaal van de New York Post. Afgelopen vrijdag krabbelde Twitter terug. Facebook maakte het verhaal minder zichtbaar in de nieuwsfeed; ze waren door de veiligheidsdiensten gewaarschuwd voor hacks en lekken.
Er gaat nog veel desinformatie rond in deze zaak. Zo claimde een pro-Trump-nieuwszender ten onrechte dat Joe Biden verdachte is in een Oekraïense strafzaak rond de kwestie. Ook blijkt een dik rapport over Hunters banden in China geschreven door een niet-bestaande auteur van een fictief onderzoeksbureau.
Flooding the zone with shit
De vloed aan informatie past in de tactiek van voormalig Trump-strateeg Steve Bannon. Hij tipte de New York Post over Hunters laptop en schepte er weken voor de publicatie al over op tegen Nieuwsuur. Bannon beschreef zijn strategie eerder als 'flooding the zone with shit'.
Republikeinen verwijten de 'linkse pers' ondertussen dat ze Hunter-gate doodzwijgen. Techno-socioloog Tufekci benadrukt in een uitgebreid stuk dat mogelijk machtsmisbruik moet worden onderzocht maar dat media-aandacht in verhouding moet staan tot de geloofwaardigheid en ernst van de aantijgingen van corruptie.
"Het is heel erg lastig om te concentreren op de belangrijke vragen. Als er één verhaal over Hunter Biden meer aandacht verdient en het niet krijgt, is het juist het verhaal dat dit een grove poging tot chantage is", schrijft Tufekci.
Hunter Biden doet er zelf het zwijgen toe. Hij verklaarde eerder dat hij maar één keer over zijn werk had gepraat met zijn vader. Die zou hebben gezegd: "Ik hoop dat je weet wat je doet."