Hoe Denen het virus onder controle houden: heel veel testen en iedereen in de pas
Denemarken behoort tot de landen ter wereld waar het meest per inwoner wordt getest. De witte tenten staan nog steeds overal in Denemarken opgesteld. Bedoeld voor mensen met milde symptomen, of helemaal geen, die in aanraking met een besmet persoon zijn geweest. Een afspraak maken kan online en is gratis, je kunt dezelfde dag terecht en het resultaat heb je standaard na een of uiterlijk twee dagen.
Ook bij de minste twijfel worden de Denen opgeroepen om langs te komen. Daar geven ze massaal gehoor aan: bijna de helft van de Denen is inmiddels getest.
De grote testcapaciteit in Denemarken heeft volgens professor geneeskunde Henrik Ullum meerdere voordelen. "We zien veel beter de details. We kunnen brandhaarden zoals bepaalde steden of werkplekken beter lokaliseren. We kunnen mensen beter opsporen. En we kunnen de bevolking beter informeren over hoe het ervoor staat, zodat mensen zich snel kunnen aanpassen als de besmettingen weer iets toenemen."
Wat opvalt is dat de Denen zich vanaf het begin opvallend netjes aan de regels houden. "Denen nemen graag het zekere voor het onzekere. Is het maximumaantal toegestane gasten bij een bruiloft 50, dan blazen ze het liever af of nodigen ze nog minder mensen uit." Bovendien is er grote sociale controle en wijzen mensen elkaar op de regels. Discussies over de zin en onzin van mondkapjes worden in Denemarken nauwelijks gevoerd.
"Ik denk niet dat Denen meer gezagsgetrouw zijn, maar ze hebben meer vertrouwen in het beleid", zegt epidemioloog Viggo Andreasen. Dat betekent ook dat de Denen elkaar aanspreken als er niet in de ellenboog wordt gehoest of er geen mondkapje wordt gedragen. Iedereen gratis laten testen is erg duur. "Maar het is peanuts in vergelijking met een nieuwe lockdown", aldus Andreasen.
Robots draaien dag en nacht
De tweede poot van het testbeleid ligt bij het Volks-Vaccinatie-Instituut in Kopenhagen. Daar staan vier containergebouwtjes, die verrassend genoeg hét megalab van Denemarken vormen. "Ze werden binnen een paar weken op een ongebruikt grasveld gezet", vertelt hoofd van het lab Arieh Cohen. Binnen staan "mix-en-match"-robots uit Zwitserland die ervoor zorgen dat het Deense lab een analysecapaciteit heeft die bijna even groot is als die van alle analyselabs in Nederland bij elkaar.
Door wat in de containers gebeurt, kan alles in Denemarken blijven draaien, zegt Cohen:
Bijkomend voordeel is dat de robots ongeacht de producent met alle soorten reageerbuisjes, staafjes en vloeistof werken. Cohen: "Dat is handig omdat dit soort testkits vaak een gesloten systeem vormen. Dan ben je verplicht om alle elementen van één producent af te nemen. En dat kan lastig zijn als de wachtrij lang is."
Altijd open
Cohen werkte bij het Vaccinatie-Instituut als chemicus en hield zich bezig met het screenen van pasgeboren baby's. Bij de aanvang van de coronacrisis werd hij aanvankelijk naar huis gestuurd. Maar al snel meldde hij zich als vrijwilliger om het megalab op te zetten, dat zich sindsdien snel heeft uitgebreid.
"We waren één keer gesloten, op een Deense vrije dag. Maar omdat er toch testen binnenkwamen, besloten we daarna dat we voortaan niet meer dichtgaan." Volgens Cohen is een essentieel element bij de bestrijding van het virus dat Denemarken vanaf het begin heeft geïnvesteerd in veel testen. "Het maakt dat we nu geen nieuwe lockdown hoeven in te voeren."
