'Vraag naar energie ingestort, maar olietijdperk nog niet voorbij'

• Rob Koster

  Economieverslaggever

De vraag naar energie is door de coronapandemie en de wereldwijde economische crisis ingestort met 5 procent. De vraaguitval is sinds de crisis tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog nog niet zo groot geweest, zegt het Internationaal Energie Agentschap (IEA).

Verder is de CO2-uitstoot dit jaar als gevolg van de vraaguitval naar energie met gedaald 7 procent. Toch zal de verminderde vraag naar energie volgens het IEA niet genoeg zijn om de klimaatdoelen van Parijs te halen. Verdere overheidsmaatregelen zijn volgens het agentschap nodig om CO2-uitstoot te beperken en het gebruik van duurzame energie te bevorderen.

Wat betreft de vraag naar energie verwachtte het IEA voor de uitbraak van de coronapandemie nog een groei van 12 procent in de komende tien jaar. Die is nu bijgesteld naar 9 tot 4 procent, afhankelijk van hoe lang de pandemie duurt. Ook is onzeker in welke mate de luchtvaart zich na de pandemie zal herstellen en hoeveel mensen thuis blijven werken.

Groei olie daalt vanaf 2030

Vooral de vraag naar kolen neemt af, voorspelt het energieagentschap in zijn jaarlijkse 'World Energy Outlook'. De vraag naar olie en gas zal op zijn vroegst in 2023 terugkeren naar het niveau van voor de crisis. De IEA verwacht dat de stijgende vraag naar olie in 2030 afgelopen is als gevolg van de overgang naar duurzame energiebronnen.

Om verdere opwarming van de aarde te voorkomen moet het gebruik van kolen, olie en gas afgebouwd worden, maar de grote vraag is in welk tempo dat gebeurt. Dat is van belang voor de investeringen die oliemaatschappijen de komende jaren wel of niet doen. Ook na de vorige crisis stortte de vraag naar olie in, maar veerde hierna weer op.

Olieconcern BP verwacht de komende tien jaar al 40 procent minder olie te produceren, Shell heeft grote veranderingen aangekondigd, terwijl Exxon Mobil volgens Bloomberg juist meer olie wil gaan oppompen. Als gevolg van de ingestorte vraag en de lage olieprijzen daalden ook de aandelen van de grote oliemaatschappijen de afgelopen maanden naar een historisch dieptepunt.

Kijk hieronder naar het koersverloop van de aandelen Shell, Exxon Mobil en BP in de laatste vijf jaar (de koersen loopt tot vorige week donderdag, ze zijn sindsdien niet noemenswaardig veranderd):

Ondertussen vallen de investeringen in energieprojecten met 18 procent terug. Het IEA waarschuwt dat het gebrek aan investeringen tot tekorten kan leiden als de economie weer aantrekt en de vraag naar energie zich herstelt.

De ingestorte vraag naar energie en de verwachte groeivertraging lijken goed nieuws voor het klimaat, maar het IEA tempert het enthousiasme hierover. De crisis in de energiesector leidt niet alleen tot vraaguitval, maar dreigt ook een forse daling van de investeringen in duurzame energie te veroorzaken.